Bugünlerde bazıları hayal tüccarlığına soyunmuş umut satıyor “seçimlerden sonra enflasyon ile tam gaz mücadele edilecek, enflasyon düşürülecek” diyorlar…

İnanmayın!

Pekâlâ, herkesin aksine ben neden inanmayın diyorum?

İnanmayın diyorum çünkü enflasyonun düşürülmesi için iki temel koşul gerekir:

-İktidarın enflasyonu düşürmek istemesi gerekir.

-İktidarın enflasyonu düşürecek gücünün olması gerekir.

İlk maddeden başlayayım: 

Şunu çok iyi biliyoruz ki bir iktidar enflasyon yaratmak istemezse bir ülkede asla ve kat'a enflasyon olgusu ortaya çıkmaz!

1976 Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanan Amerikalı iktisatçı Milton Friedman "Enflasyon her zaman ve her yerde parasal bir olgudur" sözüyle bu durumu net bir şekilde özetler. Bende bu görüşe sonuna kadar katılırım. Enflasyon yani fiyatlar genel seviyesinin sürekli olarak artması paranın değer kaybı ile ilgili bir olgudur. 

Peki, bir para neden değer kaybeder ve satın alma gücünü neden yitirir?

Aslında bu iktidarların taammüden yaptığı bir ekonomik operasyondur iktidarlar ve iktidarların koruyup kollamak istediği kesimler bu şekilde mali yükümlülüklerinden kolayca kurtuluverir.

Erdoğan’ın ücretli çalışan işçi ve emekliler yerine daima sermayeyi koruduğu konusu ise ayan beyan ortadadır.

Enflasyon bir taraftan iktidarın işine gelir çünkü iktidar popülist, hayali ya da yanlış politikaları yüzünden oluşan mali yükümlülüklerinden enflasyon sayesinde bir sıkıntı yaşanmadan kolayca kurtulur. 

Diğer yandan ise enflasyon iktidarın işbirliği yaptığı, koruyup kolladığı sermayenin işine gelir, çünkü bu sayede sermaye hem vergi, kredi ya da ücretler gibi parasal yükümlülüklerinden kolayca kurtulur ve hem de enflasyon sayesinde oluşan servet transferinden aslan payını kapar.

Erdoğan bu iki temel sebep yüzünden enflasyonu bilinçli olarak, tasarlayarak yani taammüden yaratmıştır ve bu yoldan geri dönmek istemesi için de makul bir gerekçe yoktur.

İkinci maddeye gelirsek:

Erdoğan’ın enflasyonu düşürecek gücü yoktur!

Erdoğan’ın enflasyonu düşürecek gücü yoktur çünkü Erdoğan enflasyonu düşürebilmek için gerekli güvene sahip değildir. 

Bir iktidar için enflasyon yaratmak bir tüccarın karşılıksız çek kesmesine benzer, nasıl bir tüccar karşılıksız çek kesince onun kestiği çeke bir daha kimse güvenmezse bir iktidar da bir kere enflasyon yarattığı zaman onun basacağı paraya kimse güvenmez, o parayı kimse kullanmak istemez. Güven olmadan da olumlu beklentiler oluşturarak insanları o parayı kullanmaya ve bulundurmaya teşvik edemezsiniz ve bu olmadan da enflasyon engellenemez çünkü paranın özellikle de kâğıt paraların temeli güvendir. Piyasa nasıl karşılıksız çek kesen tüccara sonradan hep şüphe ile yaklaşır sözüne ve imzasına güvenmez, “bu bir kere karşılıksız çek kesti bundan sonrada her sıkıştığında gene kesebilir” diye düşünürse iktidar içinde “bunlar bir defa enflasyon yarattı gene sıkışırsa gene yaratır” diye düşünür.

İşte bu güven problemi yüzünden Erdoğan ister mi bilmem amma ve lakin istese dahi enflasyonu düşürmesi mümkün değildir.

Hele hele bu gün uygulanan tek adam rejiminde tek söz sahibi Erdoğan’ken Hazine ve Maliye Bakanı olarak Adam Smith’i atasan, Merkez Bankasının başına John Maynard Keynes’i getirsen bile sonuç değişmeyecek Erdoğan enflasyonu düşüremeyecektir.

Bu yüzden enflasyon ile mücadelenin ön koşulu olarak piyasalarda enflasyon yaratmayacağına dair güven oluşturabilecek bir kişi ve onun atayacağı liyakat ehli bir kadronun iktidara gelmesi gerekir