Belki duydunuz belki duymadınız ama internete içerik üreten herkes çok ama çok büyük bir haksızlık ile karşı karşıya, internette resmen müthiş bir emek hırsızlığı yaşanıyor.
İlk ortaya çıktığı andan beri insanlar zaman ve emek harcayarak kimi zaman sadece seslerini duyurmak bilgilerini paylaşmak, kimi zaman ise para kazanmak amacı ile internette içerik yayınlamaktadır. İçerik üreticilerinin bir yayıncıya bağımlı olup onun sansüründen geçmeden dilediği gibi içerik yayınlayabilmesi özgür düşüncenin ve yaratıcılığın gelişimi için son derecede önemlidir.
Yakın zamana kadar içerik üreticilerinin hazırladığı sayfalar internet kullanıcıları tarafından ziyaret edilip okunurdu. Arama motorlarının temel işlevi de herhangi bir konu hakkında soru sorulduğu zaman bu konu ile ilgili en güvenilir, en çok bilgi içeren siteleri şeffaf ve adil bir şekilde sıralamak, kullanıcıların bu sitelere kolayca ulaşmasını sağlamaktı.
Bir süredir bu temel işleyiş sistemi son derecede radikal bir şekilde değişti!
Bu değişim şöyle oldu; piyasaya sürülen yapay zeka robotları bir soru sorulduğu zaman internette bulunan içerikleri büyük bir hızla tarayıp okumaya ve sonra kendine göre harmanlayarak sanki kendi bilgisiymiş gibi sunmaya başladı.
Bu elbette bir çok internet kullanıcısının epeyce hoşuna gitti, kolayına geldi.
Kullanıcılar zaman ve emek harcayıp bir sürü sayfayı ziyaret edip okuyarak kendi bir özet çıkarmak yerine Grok ve ChatGPT gibi yapay zeka robotlarını kullanmaya başladılar.
Aslında gerçek şu: Ortada bir yapay zeka falan yok!
Bunlar sadece insanlar tarafından hazırlanmış içerikleri okuyup harmanlamaktan ve sanki kendileri yazmış gibi sunmaktan başka bir şey yapmayan bir dil modeli üzerine inşa edilmiş robot yazılımlar. Sonuç olarak bu yazılımlar insanların yazdıklarını kopyalayıp harmanlamaktan başka bir şey yapmıyor, gerçek bir zeka emaresi gösterip kendi yeni bir bilgi üretmiyor.
Üstelik iş bu kadarla da kalmadı, dünyada en çok kullanılan arama motoru Google da yeni bir uygulama başlattı, arama yapan internet kullanıcılarını sayfalara yönlendirmek yerine kendi sayfasının en üstünde bir özet bilgi sunuyor.
Google’ın bu yeni özelliğinde arama yapılan konularla ilgili bilgileri kısa özetler halinde sunuyor. Bu sistem kullanıcıların kaynak sitelere tıklamadan ihtiyacı olan bilgiyi edinmesine olanak tanıyor.
Sonuç olarak bir arama yapan kullanıcı artık bilgi kaynağına ulaşıp konuyu oradan okumak yerine doğrudan yapay zeka robotlarının hazırladığı özetleri okumakla yetiniyor.
Bu noktada en büyük sorun emek harcayıp internete içerik koymanın hem maddi ve hem de manevi olarak tamamen anlamsız bir iş haline gelmiş olmasıdır.
Eğer bir kullanıcı size gelip sizin hazırladığınız sayfaları tıklayıp okumuyorsa hazırladığınız içerik size maddi ya da manevi herhangi bir katkı sağlamıyor demektir.
Pekala, bu durumda içerik üretmenin ne manası kalır?
Özellikle gelir elde etmek için profesyonel olarak içerik hazırlayan üreticiler bu durumda gelir kaynaklarını kaybetmekte ve yaşayamaz hale gelmektedir.
Bakın demedi demeyin bu durum böyle giderse özgür internet hayali tam manası ile ölecektir.
İnternet bot içerikler ile dolu bir çöplüğe dönüşecek, kimseye bir faydası kalmayacaktır.
Peki, çare ne?
Çare açık!
İnternete konulan içerikler telif yasası ile korunmalı ve ister Google, ister ChatGPT isterse de Grok ya da başka bir yapay zeka robotu olsun bu içerikten faydalanabilmek için bir telif ödemek ya da reklam gelirini paylaşmak zorunda bırakılmalıdır.
Eğer bu yapılmaz ve internete içerik üreten kişilerin telif hakları korunmazsa özgür internetin ölümü kaçınılmaz olacaktır.
Fakat bu yapılsa bile yapay zeka robotlarını geliştiren şirketlerin, bu şirketleri kontrol eden çevre ve devletlerin kitleye ulaşacak içeriklerin seçimi ve manipülasyonu gibi sorunlar hala orada, ortada duruyor olacaktır.
Bu noktada yapılması gereken ilk iş ise arama motorlarının algoritmalarının kamu denetimine açılması olacaktır. Ancak bu şekilde arama motorlarının adil ve şeffaf bir şekilde iş görmesi sağlanabilecektir.
