Recep Beyin faiz sebep enflasyon sonuçtur iddiasını doğrulamak için Türk ekonomisi üzerinde bir deney yapılıyor, enflasyon...
Recep Beyin faiz sebep enflasyon sonuçtur iddiasını doğrulamak için Türk ekonomisi üzerinde bir deney yapılıyor, enflasyon bu kadar yüksekken faizler indiriliyor, sonuç ortada enflasyon daha da yükseliyor ama faizler daha da indiriliyor. İşin açığı bu inadın ne kadar daha sürdürüleceğini ya da sürdürülebileceğini çok merak ediyorum, demedi demeyin bir bilim insanı için böyle bir toplumsal deney ortamını izlemek her zaman bulunabilecek bir fırsat değildir.
Malum pandeminin yarattığı kapanma koşulları ekonomik faaliyetleri de aniden durdurmuş, hem arz yönlü ve hem de talep yönlü sorunlar baş göstermişti. Arz ve talepteki bu çöküşün tam bir ekonomik çöküşe yol açmaması, büyük bir sosyal ve siyasal krize dönüşmemesi için birçok ekonomi yönetimi ultra gevşek para ve maliye politikaları uygulamaya başlamış, kişiler ve firmalar gelirsiz kalarak iflas etmesin diye adeta helikopterle para dağıtılmıştı.
Sonuç ortada pandemi koşulları hafifler hafiflemez enflasyon hemen tırmanmaya başladı, düşük enflasyon ile yaşamaya alışmış gelişmiş ülkelerde bile çift haneli rakamlara doğru yükseldi.
Bütün bunların üstüne birde Rusya bağımsız bir devlet olan Ukrayna’ya saldırıp topraklarını işgal edince ortaya çıkan enerji, gıda ve emtia krizi eklenince işin tuzu biberi oldu.
Ekonomi yönetimleri enflasyon ve resesyon riski arasında sıkışıp kaldı. Enflasyonu durdurmak için sıkı para ve maliye politikaları uygulamaya geçseler resesyon riski ortaya çıkacak, bu süreçte aşırı borçlanmış bir çok kişi, firma ve hatta devlet borçlarını ödeyemeyerek temerrüde düşecek ve iflas edecek. Enflasyonu durdurmaya çalışmasalar ekonomiyi içten içe bir kanser gibi kemirecek, zaman içinde bütün dengeleri alt üst edecek, gelir dağılımını bozup refah seviyesini düşürecek. Tam kırk katır mı kırk satır mı ikilemi yani…
Enflasyonun anlam karşılığı şişmedir, ekonomi literatürüne piyasadaki para arzını şişirme anlamında girmiştir. Enflasyon biraz kişilerin durmadan yiyip yiyip bol kilo alması obez olmasına benzer. Sağlıklı bir büyümede herkesin bir boy kilo dengesi vardır, iş çığırından çıkarsa obezite sorunu ortaya çıkar ve bu sorunda bir sürü sağlık sorunu ile beraber sosyal ve yaşamsal birçok başka sorunu tetikler. Nasıl lezzetli ve kalorili yiyeceklerden bol bol yiyerek kilo almak son derecede kolay ve keyifli bir iş, rejim yaparak kilo vermekse son derecede zor acılı ve zahmeti bir işse enflasyon yaratmakta buna benzer. Enflasyon yaratması kolay ama durdurması zor ve acılıdır. Lakin nasıl obeziteyi durdurmazsan çok vahim ve yaşamsal sağlık sorunlarına yol açarsa enflasyon da bir ekonomi için uzun dönemde bir o kadar vahim ve yaşamsal sorunlara yol açar. İşte bu yüzden aklı başı yerinde, geleceği düşünen her ekonomi yönetimi enflasyon yaratmaktan kaçınır ve ortaya çıktımı da derhal harekete geçer bedeli her ne olursa olsun ne kadar acı verirse versin enflasyonu durduracak sıkı para ve maliye politikaları uygulamaya başlarlar.
Bu seferde öyle oldu ilk harekete geçen Amerikan yönetimi oldu ve bedeli her ne olursa olsun, ne kadar acı çekmek gerekirse gereksin enflasyonu durdurmak için her şeyi yapacaklarını sıkı para ve maliye politikalarını kararlılıkla uygulayacaklarını açıkladılar. Açıklamakla da yetinmediler uygulamaya geçtiler, hem faizleri yükselttiler ve hem de bilanço küçültmeye başladılar. Avrupa ve İngiltere de biraz gecikmeli olarak olsa da bu yola girdi.
Türkiye’de ise Recep Beyin inadı kırılmadı, o hala faiz sebep enflasyon sonuçtur iddiasını sürdürüyor ve bu çerçevede enflasyon ile mücadele etmek için faizleri yükseltmek bir yana düşürmeye devam bile ediyor, sıkı para ve maliye politikaları uygulamaktan kaçınıyor. Tam bir âlem gider Mersine biz gideriz tersine deyişine uygun bir durum. Bu noktada enflasyonun yükselmesi ve hiperenfasyon boyutuna ulaşması da elbette kaçınılmaz olacaktır.
Seçimlere de çok az bir süre kaldı bu kadar az bir süre kalmışken vatandaşlara acı verecek bir enflasyon ile mücadele programı uygulamaları zaten beklenmiyor.
Bu yüzden de iktidar enflasyon ile mücadele etmek yerine algı ile mücadele etmeyi tercih ediyor enflasyonun sorumluluğunu üstlenmek yerine suçu dış güçlere atmaya çalışıyor.