Tesla ve SpaceX kurucucusu Elon Mask federal devletlerin abartılı harcamalarını eleştirerek şu sözleri söyledi: "Federal hükümetin aşırı harcamaları enflasyona neden oluyor." Mask, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşım Nobel Ödüllü Milton Friedman görüşünü akıllara getirdi.
Milton Friedman kimdir, görüşü nedir?
Milton Friedman, 20. yüzyılın en etkili iktisatçılarından biriydi ve özellikle serbest piyasa ekonomisi, bireysel özgürlükler ve devlet müdahalesinin sınırlanması konusundaki görüşleriyle tanınır. İşte Friedman'ın savunduğu başlıca görüşler:
Serbest Piyasa Ekonomisi: Friedman, serbest piyasa ekonomisinin ekonomik büyüme, verimlilik ve yeniliği teşvik ettiğine inanıyordu. Hükümet müdahalesinin piyasa mekanizmalarını bozduğunu ve ekonomik verimliliği azalttığını savundu.
Bireysel Özgürlük ve Özerklik: Friedman'a göre, serbest piyasa sadece ekonomik bir sistem değil, aynı zamanda bireysel özgürlüklerin korunmasının en iyi yoluydu. Hükümetin ekonomiye müdahalesinin azalması gerektiğini vurguladı, çünkü devletin rolünün, vatandaşların bireysel özgürlüklerini sınırlamaktan ziyade, güvenlik ve adalet gibi temel işlevlere odaklanması gerektiğini savundu.
Maliye Politikaları ve Vergilendirme: Friedman, düşük vergilerin ekonomik büyümeyi teşvik edeceğini ve bireylerin kendi gelirleri üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmalarının daha verimli olacağını savundu. Ayrıca, devletin harcamalarını da kısmayı önerdi.
Para Teorisi ve Monetarizm: Friedman, para arzı ile enflasyon arasında güçlü bir ilişki olduğunu ve hükümetlerin para arzını kontrol etmesi gerektiğini savundu. Monetarist bir perspektife sahipti ve ekonominin düzgün işlemesi için para arzının belirli bir oranda büyümesinin gerektiğini belirtti.
Sosyal Programlar ve Refah Devleti: Friedman, refah devleti programlarına karşıydı ve bu tür devlet müdahalelerinin, toplumun geneline uzun vadeli ekonomik zararlara yol açtığını düşündü. Bunun yerine, gelir desteği gibi programlar için daha doğrudan, vergi indirimi ve kişisel tasarruflar gibi alternatifler önerdi.
Okul Seçimi ve Eğitim Reformu: Eğitimde devlet tekeline karşıydı ve özel okul seçimlerini teşvik etti. Okulların daha rekabetçi ve verimli olabilmesi için, devletin eğitim piyasasında müdahalesinin sınırlanması gerektiğini savundu. Özellikle "vouchers" (kupon) sistemi, devlet fonlarının ailelere verilerek, çocukların özel okullara gitmelerinin sağlanması gerektiğini önerdi.
Serbest Ticaret: Friedman, uluslararası ticaretin serbestleştirilmesi gerektiğini ve devletin ticaret üzerinde sınırlamalar getirmemesi gerektiğini savundu. Gümrük duvarları ve tarifelerin, ekonomik büyümeyi engellediğini ve tüketicilerin daha pahalıya mal olmasına neden olduğunu belirtti.
https://x.com/elonmusk/status/1860454020357193828?s=61
