EBRU APALAK
Sanat, ait olduğu coğrafyanın izlerini taşır ve o toprakların ruhunu eserlerinde hissedilir kılar. Türkiye’nin kültürel zenginliğiyle öne çıkan şehirlerinden Diyarbakır, çağdaş sanatın yeni bir merkezine dönüşüyor. 11. ARTANKARA Uluslararası Çağdaş Sanatlar Fuarı’na bünyesindeki birçok sanatçıyla katılan Rıdvan Kuday Galeri, bu dönüşümün en önemli aktörlerinden biri. Galerinin kurucusu Rıdvan Kuday kentteki sanat ortamının gelişimini, galericilik deneyimini, Diyarbakır’da sanata olan ilgiyi ve yerel sanatçıları destekleme misyonunu Sonsöz’e anlattı.
- Resim öğretmenliği kimliğinizle galericilik deneyiminizi nasıl bir araya getiriyorsunuz? Bu iki alan birbirini nasıl besliyor?
- Rıdvan Kuday: Resim öğretmenliği geçmişim, sanat eserlerini yalnızca estetik açıdan değil, aynı zamanda eğitimsel ve toplumsal bağlamda da değerlendirebilmemi sağlıyor. Öğrencilerimle çalışırken onların sanata olan bakış açılarını geliştirmeye odaklanıyorum. Bu deneyim, galeride sanatçıların üretim süreçlerine daha duyarlı yaklaşmamı sağlıyor. Galericilik ise bana, sanatın profesyonel dünyasında nasıl konumlandığını ve sanat ekonomisinin nasıl işlediğini gözlemleme fırsatı sunuyor. Bu iki alan birbirini besleyerek hem sanatçılara hem de genç yeteneklere daha güçlü bir destek sunmamı sağlıyor.
“DİYARBAKIR’DA SANATA OLAN İLGİ HER GEÇEN GÜN ARTIYOR”
- Diyarbakır'da sanat galerisi işletmenin zorlukları ve avantajları neler? Sanat piyasası burada nasıl şekilleniyor?
- Rıdvan Kuday: Diyarbakır’da çağdaş sanat galerisi işletmek hem heyecan verici hem de bazı zorlukları beraberinde getiriyor. Şehir, tarihi ve kültürel açıdan zengin bir mirasa sahip olsa da çağdaş sanat piyasası burada henüz tam anlamıyla olgunlaşmış değil. Bu durum, yeni bir sanat izleyici kitlesi oluşturmayı gerektiriyor. Ancak bu aynı zamanda büyük bir avantaj çünkü Diyarbakır’da sanata olan ilgi her geçen gün artıyor ve biz bu süreçte öncü bir rol üstleniyoruz. Yerel sanatçılara ulusal ve uluslararası platformlarda yer açmak ve kentin kültürel mirasını modern sanatla buluşturmak temel hedeflerimizden biri.
- Galerinizde yer verdiğiniz sanatçılar ve eserleri nasıl seçiyorsunuz? Yerel sanatçılara ne tür destekler sağlıyorsunuz?
- Rıdvan Kuday: Sanatçı seçiminde, öncelikle özgün ifade biçimlerine ve çağdaş sanatın dinamiklerine uyum sağlayan eserleri tercih ediyoruz. Diyarbakır ve çevresindeki yerel sanatçılara özellikle alan açmaya özen gösteriyoruz. Onları sadece sergilerle değil, sanat danışmanlığı, sanatçı-küratör buluşmaları, portfolyo değerlendirmeleri gibi etkinliklerle de destekliyoruz. Ayrıca eserlerini ulusal ve uluslararası fuarlarda temsil ederek daha geniş bir izleyici kitlesine ulaşmalarını sağlıyoruz.
“DİYARBAKIR, ÇAĞDAŞ SANAT ALANINDA GELİŞMEKTE OLAN BİR ŞEHİR”
- Diyarbakır’daki sanat ortamını nasıl değerlendiriyorsunuz? Kentte sanata ve sanatçıya olan ilgi sizce yeterli mi?
- Rıdvan Kuday: Diyarbakır, güçlü bir kültürel geçmişe sahip olmasına rağmen çağdaş sanat alanında hâlâ gelişmekte olan bir şehir. Ancak bu durum aynı zamanda bir potansiyel barındırıyor. Son yıllarda genç sanatçılar ve izleyiciler arasında sanata yönelik ilginin arttığını gözlemliyoruz. Bu ilgiyi daha fazla sürdürülebilir kılmak için çeşitli etkinlikler, paneller ve atölyeler düzenliyoruz. Kentin kültürel mirasını çağdaş sanatla buluşturduğumuzda hem sanatçıların hem de izleyicilerin daha fazla etkileşimde bulunduğunu görmek sevindirici.
- Güzel sanatlar lisesinde öğretmenlik yaparken öğrencilerinizin sanata bakış açısını ve ilgisini nasıl gözlemliyorsunuz? Onları sanat dünyasına kazandırma konusunda nasıl yönlendiriyorsunuz?
- Rıdvan Kuday: Öğrencilerim sanata oldukça hevesli, ancak çoğu zaman profesyonel sanat dünyasıyla nasıl bağ kuracaklarını bilemiyorlar. Bu noktada hem teknik hem de kavramsal anlamda onları yönlendirmeye çalışıyorum. Galeride düzenlediğimiz etkinliklere öğrencileri davet ederek, çağdaş sanat ortamını daha yakından tanımalarını sağlıyorum. Ayrıca, genç sanatçılara yönelik portfolyo incelemeleri ve atölye çalışmalarına katılmalarını teşvik ederek onları sanat dünyasına hazırlıyorum.
“DİYARBAKIR’DA SANAT KOLEKSİYONCULUĞU YETERİNCE GELİŞMEMİŞ”
- Türkiye’de sanat galericiliği alanında yaşanan en büyük sıkıntılar neler? Diyarbakır özelinde farklı bir tablo var mı?
- Rıdvan Kuday: Türkiye genelinde sanat galericiliğinin en büyük sorunlarından biri; sürdürülebilirlik ve sanat piyasasındaki dalgalanmalar. Diyarbakır özelinde ise bu sorunlara ek olarak sanat koleksiyonculuğunun yeterince gelişmemiş olması gibi zorluklarla karşılaşıyoruz. Ancak bu eksiklikleri, sanatseverleri ve koleksiyonerleri bilinçlendiren etkinlikler düzenleyerek aşmaya çalışıyoruz. Ayrıca Diyarbakır gibi kültürel zenginliği yüksek bir şehirde, sanatı daha geniş kitlelere ulaştırmak mümkün olabiliyor, bu da önemli bir avantaj.
- Gelecekte galerinizle ilgili planlarınız ve hedefleriniz neler? Diyarbakır’daki sanat ortamına nasıl bir katkı sunmak istiyorsunuz?
- Rıdvan Kuday: Gelecek planlarımız arasında Diyarbakır’ı çağdaş sanat haritasında daha görünür kılmak yer alıyor. Bunun için daha fazla ulusal ve uluslararası fuara katılmayı, sanatçıların üretim süreçlerine destek olacak projeler geliştirmeyi hedefliyoruz. Ayrıca sanat danışmanlığı, atölyeler ve koleksiyoner buluşmaları gibi etkinliklerle hem sanatseverlere hem de sanatçılara yönelik içerikler sunmayı planlıyoruz. En önemli amacımız; Diyarbakır’ın kültürel zenginliğini çağdaş sanatla buluşturarak yerel sanat ekosistemini güçlendirmek.
Sanatın toplumsal değişim ve dönüşümdeki rolü nedir? Diyarbakır gibi tarihi ve kültürel derinliği olan bir şehirde bu rol nasıl kendini gösteriyor?
Rıdvan Kuday: Sanat, toplumsal hafızayı diri tutan ve farklı bakış açılarını görünür kılan güçlü bir araç. Diyarbakır gibi köklü bir tarihe sahip bir şehirde bu etki daha da belirginleşiyor. Sanatçılar, şehrin geçmişiyle bugünü arasında köprüler kurarak toplumsal hafızayı canlı tutuyorlar. Biz de galeri olarak bu süreci desteklemeye çalışıyoruz. Sergilerimizde yerel kültürel öğeleri çağdaş sanatın diliyle buluşturmak, kentin zengin kimliğini daha geniş kitlelere ulaştırmak açısından önemli bir rol oynuyor.
RIDVAN KUDAY KİMDİR?
Rıdvan Kuday, 1975 yılında Diyarbakır’da doğdu.
Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Resim-İş Eğitimi Bölümü’nde lisans, Artuklu Üniversitesi Resim Bölümü’nde yüksek lisans eğitimini tamamladı.
Eserlerinde yozlaşma ve dökülmenin ötesinde gizlenmiş olanı açığa çıkaran Kuday, sınıf çatışmalarını, teknolojiyi, savaşlar gibi konuları ele alıyor; bireyin bu koşullar karşısındaki acılarını, kayıplarını ve var olma mücadelesini işliyor.
Genç sanatçıları desteklemeyi amaçlayan, kâr amacı gütmeyen sanat inisiyatifi A4 Açık Sanat Alanı’nın kurucu yöneticiliğini üstleniyor.
Kişisel ve karma sergileri arasında İmagomundi, Luciano Benetton koleksiyonu, Tries, İtalya (2018, karma sergi); 2017 Uluslararası Görsel Sanatlar Eğitimcileri Karma Sergisi, Diyarbakır; Self-Made, İzmir (2016, karma sergi); Kürdistan Sanat Sempozyumu, Amed Art Gallery, Diyarbakır (2015); T.J.K Resim Yarışması Sergisi, Mimar Sinan G.S.F Sergi Salonu, İstanbul (2015); Bakur 2 (Kuzey 2), Amed Art Gallery, Diyarbakır (2014); Bakur 1 (Kuzey 1), Amed Art Gallery, Diyarbakır (2013); Tüyap Sanat Fuarı, İstanbul (2012); International Art Gallery, İstanbul (2011); Kadın, Keçi Burcu, Diyarbakır (2010, kişisel sergi); Bakış Aralığı, D.S.M, Diyarbakır (2008); Ç.A.T.O.M Mardin Müzesi (2001) ve D.S.İ Sergi Salonu, Diyarbakır (1998) yer alıyor.
Diyarbakır’ın ilk çağdaş sanat galerisi Rıdvan Kuday Galeri’yi 2022’de kurdu.
2004’ten beri Diyarbakır Güzel Sanatlar Lisesi’nde görsel sanatlar öğretmenliği yapıyor.
