Yeni bir araştırma, Alzheimer hastalığına dair risk faktörlerinin erken yaşlarda etkisini gösterebileceğini ortaya koydu.
Columbia Üniversitesi Mailman Halk Sağlığı Okulu ve Butler Yaşlanma Merkezi tarafından yürütülen çalışma, Alzheimer hastalığına dair risk faktörlerinin ve biyolojik belirtilerin, çok daha erken yaşlarda bilişsel işlevi etkileyebileceğini gösterdi. ABD'deki genç ve sağlıklı bireyleri kapsayan büyük ölçekli çalışmada, 24 ila 44 yaş aralığındaki katılımcılarda bilişsel performans ile Alzheimer’a ilişkin risk faktörleri arasında bağlantılar tespit edildi.
Araştırma ekibi, Kardiyovasküler Risk Faktörleri, Yaşlanma ve Demans Görülme Sıklığı (CAIDE) puanlama sistemini kullandı. Elde edilen veriler, kalp-damar risklerinin ve bazı biyobelirteçlerin, klinik semptomlar ortaya çıkmadan yıllar önce dahi bilişsel fonksiyonla ilişkili olabileceğini kaydetti. Çalışmanın başyazarı Prof. Allison Aiello çalışmaya ilişkin, “Alzheimer riskine dair işaretler 50 yaşından önce bile gözlemlenebiliyor. Bu, erken müdahale ve müdahale stratejilerinin önemini açıkça ortaya koyuyor” değerlendirmesinde bulundu.
Araştırma sonuçları, Alzheimer hastalığına karşı mücadelenin yalnızca ileri yaşlarda değil, genç yaştan itibaren başlaması gerektiğine dikkat çekiyor.
Alzheimer nedir?
Alzheimer hastalığı, beyindeki sinir hücrelerinin (nöronların) zamanla hasar görmesi ve ölmesiyle ortaya çıkan, ilerleyici ve geri dönüşü olmayan bir nörodejeneratif hastalıktır. En yaygın demans (bunama) türüdür ve genellikle hafıza kaybı, düşünme ve karar verme becerilerinde azalma, davranış değişiklikleri ve günlük yaşam aktivitelerinde bozulma ile kendini gösterir.
Alzheimer Hastalığının Özellikleri
Hafıza Bozukluğu: İlk belirtilerden biri kısa süreli hafızanın zayıflamasıdır. Kişi yakın geçmişi hatırlamakta zorlanırken, eski anıları daha net hatırlayabilir.
Dil ve Konuşma Sorunları: Kelime bulmada zorluk, konuşmaları takip edememe.
Yön Bulma Güçlüğü: Tanıdık yerlerde kaybolma, zaman kavramında şaşırma.
Günlük İşlevlerde Zorlanma: Giyinme, yemek yapma gibi basit işleri yaparken zorlanma.
Kişilik ve Davranış Değişiklikleri: Depresyon, şüphecilik, öfke nöbetleri gibi psikolojik belirtiler.
Nedenleri
Alzheimer hastalığının nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık, yaş, yaşam tarzı, kalp-damar hastalıkları ve beyinde anormal protein birikimi (örneğin beta-amiloid plakları ve tau protein yumakları) önemli risk faktörleridir.
Tedavisi
Alzheimer’ın kesin bir tedavisi yoktur, ancak bazı ilaçlar ve terapiler hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir ve yaşam kalitesini artırabilir. Erken tanı, uygun bakım planlaması ve destekleyici çevre ile yaşam daha yönetilebilir hale getirilebilir.
