Bakınız enflasyon öyle tesadüfen ortaya çıkan bir ekonomik olgu değildir, enflasyon her yerde ve her zaman hükumetler bilinçli olarak tarafından yaratılır.
Hükumetler enflasyonu bilinçli olarak yaratır çünkü; enflasyon sayesinde parasal yükümlülüklerinden kolayca kurtulurlar (ya da kurtulduklarını sanırlar).
Öncelikle şunu bilmelisiniz; enflasyon her yerde ve her zaman tamamen parasal bir ekonomik fenomendir, yani alışverişte kullanılan paranın değer ya da satın alma gücü değişimi ile ilgili bir olgudur.
İkinci olarak şunu da atlamamak gerekir; enflasyonun serbest piyasa koşullarında serbestçe oluşan arz talep dengeleri ile de hiç mi hiç ilgisi yoktur.
Sonuç olarak: Bir ekonomiyi iyi mi yoksa kötü mü yönettiğinizin en açık kanıtı enflasyon seviyesidir. Enflasyon seviyesi düşükse ekonomi iyi yönetiliyor, enflasyon seviyesi yüksekse ekonomi kötü yönetiliyor demektir.
Gelelim enflasyonun seviyesine, her ay mutat olduğu üzere bu ayda enflasyon verileri açıklandı, açıklanan veriler şöyle:
· ENAG
Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) tarafından hesaplanan Tüketici Fiyat Endeksi (E-TÜFE), Ekim 2025 döneminde %3,74 oranında artış göstermiştir. E-TÜFE endeksinin yıllık bazdaki artış oranı %60,00 seviyesinde gerçekleşmiştir.
· TÜİK
TÜFE'deki (2003=100) değişim 2025 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre %2,55 artış, bir önceki yılın Aralık ayına göre %28,63 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre %32,87 artış ve on iki aylık ortalamalara göre %37,15 artış olarak gerçekleşti.
· İTO
2025 Ekim ayında İstanbul’da perakende fiyat hareketlerinin göstergesi olan İTO İstanbul Tüketici Fiyat İndeksi aylık artışı % 3,31 olarak gerçekleşmiştir. 2024 Ekim ayına göre 2025 Ekim ayında İstanbul’da yaşanan fiyat değişimlerini gösteren bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı İTO 2023=100 bazlı İTO İstanbul Tüketici Fiyat İndeksinde % 40,84 olarak gerçekleşmiştir.
Aylık olarak küçükten büyüğe sıralama:
· TÜİK %2,55,
· İTO % 3,31
· ENAG %3,74
Yıllık olarak küçükten büyüğe sıralama:
· TÜİK % 32,87
· İTO % 40,84
· ENAG % 60,00
İster aylık olarak bakın isterseniz de yıllık olarak yukarıdaki enflasyon seviyeleri iyi yönetilen bir ülkede hiçbir şekilde görülmesi mümkün olmayan seviyelerdir.
Peki, bu yönetim enflasyonu kontrol altına alabilir mi?
Bu soruya cevap verebilmek için önce iktidarın enflasyonu kontrol altına almayı isteyip istemediğini bilebilmemiz gerekir.
Bana sorarsanız mali yükümlülüklerinden kolayca kurtulmak için enflasyon yaratmayı seçen bir iktidarın bu imkanı bir kenara bırakmak isteyeceğine pek inanmam.
Peki, gerçekten enflasyonu indirmek istese indirebilir mi?
Enflasyonu indirmek istemesi için öncelikle mali yükümlülükleri sorununu halletmiş olması gerekir, bu gerek şarttır amma ve lakin yeter şart değildir.
Enflasyonu indirebilmek yeter şart liyakat ehli kişilerin görevde olduğu güvenilir bir iktidarın var olmasıdır.
Güven olmadığı müddetçe bir iktidar ağzı ile kuş tutsa enflasyonu indiremez...
