ÇEVRE, BİYOPOLİTİK, EKONOMİ VE EĞİTİM (4)

Mehmet Tunçer

16.09.2024 - 14:16 Yayınlanma

16.09.2024 - 14:29 Güncelleme

Bu yazımızda çevre eğitimi, Biyopolitik/ekonomi ilişkilerinin üniversite eğitiminde yer almasına ilişkin önerileri ele alacağız.

“Eski bir kültürün biçimleri ölürken, güvensizlik duygusundan korkmayan birkaç kişi tarafından yeni bir kültür yaratılır.”

Rudolf BAHRO

ÜNİVERSİTE EĞİTİMİ

Kişiyi yeni, yepyeni bir toplumun insanı ve kurucusu olmaya hazırlamak; kişinin bedensel, zihinsel tüm yeteneklerini alabildiğine geliştirmek, yani insanı üretici güç olarak geliştirmek, kişinin yaratıcılığını, kendini aşma olanaklarını geliştirmek, yeni toplumun yeni insanının ahlaki değerlerini, davranış ilkelerinin yerleştirmek; üretimin doğa ve toplum yararına en fazla gelişmesi için üretici insanı, gerekli üretim bilgileriyle, teknik bilgilerle donatmak, insanların siyasal bilinçlerini geliştirmek, onları toplumun yönetimine katkıya ve doğrudan katılmaya hazırlamak; kuramla pratiği, bilimsel bilgi ve düşünce ile davranışı kaynaştırmak ancak üniversite eğitiminde gerekli reformların yapılması ile mümkün olabilecektir.

Biyo-çevrenin daha iyi anlaşılması, çevre/ekonomi ilişkileri kapsamında bilimsel düzeyde çalışmaların yapılabilmesi üniversite düzeyinde olasıdır.

Üniversite öğrencileri toplumun potansiyel (olası) önderleri ve karar vericileri olduklarından, bu düzeyde yapılacak eğitim ve bilinçlendirmenin önemi büyüktür.

Üniversiteler, lisans seviyesinde yaşam (bios) ve biyopolitik ile ilgili aşağıda belirtilen dersleri programlarına almaları gereklidir.

Fen Bilimleri, Mimarlık ve Mühendislik Lisans öğrencileri için “Yaşamın Değerlendirilmesi ve Biyo-tasarım”
Ekonomik üretim ve tüketim kalıplarının tasarımlanmasında, (örneğin bir fabrika tasarımı, gıda paketlenmesi, depolama, atık arıtma tesisleri vb.) çevre ve biyopolitik ile bağlantılı olarak, en düşük maliyet en fazla kar prensibinden ayrılarak çevre ve biyohayata en uygun tasarım ve uygulamanın yapılabilmesi için gerekli bilgilerin verilmesi amaçlanmalıdır.

Ticaret, Muhasebe ve Ekonomi Lisans öğrencileri için “üretim ve üretim ile ilgili Biyo-çevre bozulması”
Ekonomi yaşamın değişik sistemlerde (kapitalist, sosyalist) farklı olan üretim amaç, araç ve tekniklerinin yeniden yorumlanması ile, üretimin salt tüketim amaçlı değil, dayanıklı, doğal kaynak kullanımını minimuma indiren, üretim esnasında atık madde miktarını asgariye indiren yada atıkların yeniden kullanımı ve değerlendirilmesi ile çevreye zarar vermeyecek üretim kalıplarının yerleştirilmesi, Biyo-çevre bozulmasının önlenmesi, çevre korunması ve onarımının metodlarının verilmesi.

Hukuk öğrencileri için “Bilim ve teknoloji üzerinde hukukun bir kontrol aracı olarak kullanılması” yada “Hukuk Sosyolojisi”
Serbest Piyasa ekonomisi yada merkeziyetçi ekonomik sistemlerde farklı olan, hukuk yaklaşımlarının incelenmesi, çevreyi koruyup geliştirmeyi amaçlayan, çevreye ve hayatın kendisine ekonomik bir meta olarak bakan yaklaşımlara engel olucu, çevreyi kirletenleri “kirleten öder” prensibiyle cezalandırıcı, potansiyel kirlenme alanlarını saptayarak önceden önlem alıcı, planlı bir yaklaşım ile arazi kullanım ve doğal kaynak kullanımını düzenleyici bir hukuk sisteminin oluşması doğrultusunda bir eğitim verilmelidir.

Biyo-teknoloji dersinin profesyonel bir ders olarak okutulması,
Bu ders kapsamında, biyo-teknoloji yanısıra, bu teknolojinin ekonomik boyutlarının irdelenmesi, fayda/maliyet analizlerine çevre faktörünün katılması ile yeni değerlendirmeler yapılması öngörülmüştür.

Çevre Dersi, çevre ile ilgili bilim dersleri,

Çevre dersi, bir “mass course” olarak bütün fen ve sosyal bilim dallarında okutulmalıdır. İlkokuldan başlayarak, eğitim araçları ile verilen çevre bilincinin süreklilik kazanması ancak bunun bilimsel bir ders kapsamında öğretilmesi ile mümkün olabilecektir.

Çevre/biyopolitik/ekonomi kavram ve ilişkileri bu dersin ana chapterlerinden biri olmaya adaydır.

Beşeri ve Sosyal Bilimler dalında “Biyo-sistemlerin korunma ve yönetiminde değer ve davranışların rolü”
İnsanın değer ve davranışlarının temelinde, içinde bulunduğu toplumun sosyal ve kültürel değer yargıları, yazılı ve yazılı olmayan kanun ve kurallar, gelenek ve görenekler etkili olmaktadır.

Yüzyıllardır süregelen, doğanın tükenmeyen ve kirlenmeyen bir varlık olduğu şeklindeki yanlış değer yargılarını değiştirmek gerekmektedir.

Çevre Eğitiminin Duayenleri Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesinde “Kent Ve Çevre Bilimleri” Doktora Programındaki Hocalarım Prof. Dr. Cevat Geray (solda), Prof. Dr. Can Hamamcı Ve Prof. Dr. Ruşen Keleş (Sağda)

Üniversite Eğitiminin Yol Gösterici Esasları:

Uygun, çevreyi kirletmeyen teknolojilerin geliştirilmesi hususunda çalışmalar yapılmalıdır.
Kaynakların, etkin ve eşitlik içinde kullanımının sağlanması gereklidir.
Biyolojik çeşitliliğin mantıklı ve akıllı stratejilerle maksimize edilmesi gereklidir.
Ekonomik ve biyo-çevre programlarının etkin bir şekilde uygulanması amacıyla nüfus artışının kontrolü gerekmektedir

Üniversite eğitiminde, alan çalışması ve çok disiplinli araştırma ve değerlendirmeler önem kazanmaktadır. Öğrenciler, yaşamın çok boyutluluğuna karşı, hukuki, politik ve ahlaki yönlerden duyarlı olmayı öğrenmelidirler.

Çevre Eğitiminin Duayenleri Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesinde “Kent Ve Çevre Bilimleri” Prof. Dr. Nesrin Algan ve Prof. Dr. Ayşegül Kaplan Mengi

ÜNİVERSİTE SONRASI EĞİTİMİNDE BİYOPOLİTİK/ÇEVRE/EKONOMİ KAVRAM VE İLİŞKİLERİNİN ÖĞRETİLMESİ

Yeni eğitim biçimlerinde, “sürekli eğitim” kavramı yaygınlık kazanmaktadır.

Bu eğitim, daha önce bir meslek edinmiş yetişkinlere hitap etmektedir. Başlıca amacı da her zaman diploma vermek değildir.

Üçüncü dönem üniversitelerin doğuşu ile yaşlılara verilecek eğitimin ilkeleri ortaya konmaya başlamıştır.

Böylece eğitim, doğumdan ölüme değin insan yaşamının her aşamasına hitap eder hale getirilmiş olmaktadır.

Ayrıca, çevre sorunlarının acil çözümler gerektirmesi, çevre eğitimini ve bilinçlendirmesinin eğitimini tamamlamış kişilere de yaygınlaştırılmasını ve bu kişilerin de eğitilmesi gerekliliğini göstermektedir.

BIOPOLITICS: DİMENSİONS OF BIOLOGY [Agni Vlavianos-Arvanitis]

https://biopolitics.gr/biowp/publications/proceedings/biopolitics-the-bio-environment-volume-iii/

Potansiyel Eğitim Kitlesi Arasında:

- Sanayi kuruluşları ve şirketlerin, yöneticileri ve karar vericileri,

- Kamu yöneticileri,

- Biyo-çevre eylemcileri,

- Eğitim seviyesi düşük kişiler,

yer alabilecektir.

Bu kişi ve gruplara, uydu yayınları, internet, tv, radyo, gazeteler (çevre ve ekonomi köşeleri), dergiler, periyodikler, mesleki yayınlar, ilanlar gibi “mass media” (kitle iletişim) araçları ile doğrudan erişmek mümkündür. Bu yayınlarla kamunun ilgisi ve dikkatini yaşam ve yaşam ile ilgili ekonomik programlara çekmek gerekmektedir.

Böylece geniş anlamda bir “çevre bilinci” ve “çevre kaygısı” oluşturulabileceği ve yeni bir toplumsal düzene doğru sağlıklı bir geçiş yapılabileceği varsayılmaktadır.

KAYNAKLAR

AKAT, A.S. , “İktisatçılar ve Çevre” , ŞEHİR Dergisi, Çevre Özel Sayısı, Sayı:11, 1988.

ARVANITIS, A.V. , “Biopolitics-Dimensions of Biology” , I. Int. Conf. on BİOPOLİTİCS The Bio-Environment, May 6-10-1987, Pub.B.I.O. , 1988, Athens, Greece.

BAHRO, R. , “Nasıl Sosyalizm? , Hangi Yeşil? , Ne İçin Sanayi? , Der. , Tanıl Bora, Ayrıntı yay. 1989.

DUMONT, R. , “Uçurumun Kıyısındaki Dünyamız” , Çev. Semih Tiryakioğlu, Varlık Yay. Nisan, 1976.

GÜREL, S. , “Systems Approach to Environmental Education” June, 1973.

KELEŞ, R. , “Kentleşme ve Konut Politikası” , A.Ü.SBF Yay. No:540, Ank.1984.

LEONTIEV, L. , “Marksist Ekonomi Politiğin İlkeleri, Çev. Kenan Somer, Sol yay.1976, Ank.

PORITT, J. , “Yeşil Politika” , Çev. Alev Türker, Ayrıntı Yay. İnceleme Dizisi, 1988.

Proposal for a Bio-syllabus.

SIMONIS, U.E. , “Ecology and Economic Policy”,

Int. Conf. on BIOPOLITICS The Bio-Environment, May 6-10-1987, Pub.B.I.O. , 1988, Athens, Greece.

TANİLLİ, S. , “Nasıl Bir Eğitim İstiyoruz” , 1988, Amaç Yay.

YAVUZ, F. , “Çevre Sorunları” , A.Ü.SBF Yay. No:385, 1975

KAYNAK : Tunçer, M., 2019, “DOĞAL ÇEVRE YOKOLURKEN” kitabından