İkinci Dünya Savaşı'nın son günlerinde, dünya tarihini geri dönülemez bir şekilde değiştiren olayın yıl dönümü.
Hiroşima'ya atılan atom bombası. 6 Ağustos 1945'te, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'ne ait Enola Gay adlı B-29 bombardıman uçağından atılan ve "Little Boy" (Küçük Oğlan) olarak adlandırılan bu bomba, bir anda on binlerce insanın hayatına mal oldu ve nükleer çağın dehşetini tüm dünyaya gösterdi.
Bu olay, sadece bir savaşın bitişini değil, aynı zamanda insanlığın kendi kendini yok etme potansiyelinin de bir simgesi haline geldi. Bu trajedinin tarihi arka planını, önemli figürlerini, az bilinen detaylarını ve bıraktığı kalıcı mirası yakından inceleyelim.
SAVAŞIN SONU VE GİZLİ PROJE
Hiroşima'ya atılan bomba, uzun yıllar süren bilimsel çalışmaların ve askeri stratejinin bir sonucuydu.
- Manhattan Projesi: 1939 yılında başlayan ve gizlilikle yürütülen Manhattan Projesi, atom bombasının geliştirilmesi için başlatılmıştı. Albert Einstein'ın ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt'e yazdığı mektup, Almanya'nın nükleer silah geliştirme ihtimali konusunda uyarıda bulunmuş ve bu projenin temelini oluşturmuştu. Projenin başında bilim insanı Robert Oppenheimer yer alıyordu.
- Japonya'nın Direnişi: Avrupa'da savaş sona ermiş, Almanya teslim olmuştu. Ancak Japonya, Pasifik Cephesi'nde direnmeye devam ediyordu. Amerikan askeri liderleri, Japonya'yı işgal etmenin çok sayıda Amerikan askerinin hayatına mal olacağını düşünüyordu. Bu durum, yeni bir silahın kullanılmasını gündeme getirdi.
- Truman'ın Kararı: 1945 yılında Başkan olan Harry S. Truman, Japonya'nın koşulsuz teslimiyetini sağlamak ve olası bir kara işgalini önlemek için atom bombasını kullanmaya karar verdi.
İNSANLIK DENGESİNİN DEĞİŞTİĞİ AN
Hiroşima'nın kaderini belirleyen bu trajedide, tarihin akışını değiştiren birkaç kilit figür vardı.
- Harry S. Truman: ABD Başkanı olarak, atom bombasının kullanılması emrini veren kişi. Truman, daha sonra verdiği kararı savunmuş, bu kararın savaşın daha fazla can kaybı yaşanmadan sona ermesini sağladığını iddia etmiştir.
- Paul Tibbets: "Enola Gay" adlı B-29 bombardıman uçağının pilotu. Uçağa annesinin adını veren Tibbets, bombanın atılmasından sonra patlama bölgesinden hızla uzaklaşmıştır.
- Robert Oppenheimer: Manhattan Projesi'nin bilimsel direktörü. Bomba test edildiğinde, Hindu kutsal metni Bhagavad Gita'dan bir alıntı yaparak "Ben artık ölüm oldum, dünyaların yok edicisi" demiştir. Sonrasında nükleer silahlanmaya karşı çıkan bir aktivist haline gelmiştir.
- Hibakusha: Atom bombasından sağ kurtulan Japonlara verilen ad. Bu kişiler, yaşadıkları travmaları nesiller boyu taşımışlardır. Sadako Sasaki, en tanınan "hibakusha"lardan biridir. Radyasyonun etkisiyle lösemiye yakalanan Sadako'nun hikayesi, tüm dünyada barışın ve umudun sembolü olmuştur.
AZ BİLİNEN İLGİNÇ BİLGİLER
-
"Little Boy" ve "Fat Man": Hiroşima'ya atılan bomba uranyum bazlı "Little Boy" idi. Üç gün sonra Nagazaki'ye atılan bomba ise plütonyum bazlı "Fat Man" olarak adlandırıldı. İki bomba da farklı nükleer tasarımlara sahipti.
-
Hedefin Seçimi: Hiroşima, hem askeri bir üs hem de sanayi merkezi olması nedeniyle hedef olarak seçilmişti. Ancak bombanın asıl hedefinin, psikolojik bir yıkım yaratmak olduğu da biliniyor.
- Sıfır Noktası: Bombanın düştüğü noktanın tam altında bulunan insanlar, anında buharlaşarak yok oldu. Patlamanın yarattığı ısı dalgası, 3 kilometre çapındaki her şeyi yakıp kül etti. Geriye kalan gölgeler, insanların patlama anında bıraktığı izlerdir.
BUGÜNE YANSIMALARI
Hiroşima, sadece bir kentin yıkılışı değil, tüm dünyanın geleceğini etkileyen bir olay oldu.
- Nükleer Silahlanma Yarışı: Hiroşima ve Nagazaki'den sonra nükleer silahlanma yarışı başladı. ABD, Sovyetler Birliği ve diğer ülkeler, nükleer silah stoklarını artırarak dünyayı "soğuk savaş" dönemine sürükledi.
- Nükleer Enerji ve Çift Yönlülük: Atom enerjisi, bir yandan yıkıcı bir silah olarak kullanılırken, diğer yandan enerji üretimi, tıp ve endüstri gibi alanlarda da kullanılmaya başlandı. Bu durum, nükleer teknolojinin "çift yönlü" doğasını gözler önüne serdi.
- Savaş ve Barışın Sembolü: Her yıl 6 Ağustos'ta Hiroşima'da düzenlenen anma törenleri, nükleer silahların yasaklanması ve dünya barışının korunması için bir çağrı niteliği taşıyor. Şehir, yıkımdan sonra yeniden inşa edildi ve bugün bir barış ve umut şehri olarak anılıyor.
Hiroşima, insanlığın teknolojik ilerlemesinin hem ne kadar büyük bir güç hem de ne kadar büyük bir tehdit olabileceğini gösteren bir uyarıdır. 6 Ağustos 1945, sadece Japonya için değil, tüm dünya için bir milat olarak kabul edilir ve nükleer çağın getirdiği sorumlulukları her zaman hatırlatır.
