Malum geçtiğimiz günlerde Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati Londra’da temaslarda bulunmuştu. Bu temasları sırasında yabancı yatırımcılarla görüşen Nebati, Türkiye’deki ekonomik durum hakkında konuşmuş ve yeni ekonomi modelini de anlatmıştı.
Malum geçtiğimiz günlerde Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati Londra’da temaslarda bulunmuştu. Bu temasları sırasında yabancı yatırımcılarla görüşen Nebati, Türkiye’deki ekonomik durum hakkında konuşmuş ve yeni ekonomi modelini de anlatmıştı.
Bloomberg’in iddiasına göre konuşması sırasında Nureddin Nebati yatırımcılara enflasyonun yabancıların kültürel olarak anlayamayacağı sebepten yükseldiğini söylemiş…
İddia doğru mu değil mi bilmem amma ve lakin eğer bu sözü söylediyse adama kızmamak lazım, çok doğru demiş.
Uygar dünyanın ekonomistleri ve gelişmiş ülkelerin ekonomi yöneticileri rasyonel akla ve bilimsel yönteme uygun davranmayı kültürel olarak içselleştirmiştir.
Örneğin onların kültüründe “itibardan tasarruf olmaz” diye bir gerekçe yoktur ya da hiçbir politikacı “verdimse ben verdim” diyerek işin içinden sıyrılamaz. Uygar dünyada hiçbir politikacı “ne istediniz de vermedik” diye bir soru soramaz.
Mesela bizde Ayasofya’da dilenip Sultanahmet’te dağıtmak gibi deyimler vardır Avrupalı nereden bilsin bu deyimi, nereden anlasın bu kültürü.
Ekonomi bilen birine “benim nasım bu, faiz sebep enflasyon neticedir” dersen adam senin kültüründen gelen bu iddiayı bırak anlamayı, güler geçer ciddiye bile almaz.
Bir Avrupalıya, Amerikalı’ye ya da Japon’a demokrasinin olduğu bütçesi açık veren yoksul ve azgelişmiş bir ülkede yöneticilerin sultanlara özenip saraylar yaptırmasını nasıl anlatırsın?
Yüzlerce ultra lüks araç ve binlerce korumadan oluşan devasa konvoyları Avrupa kültürü anlar mı?
Borcu çok yoksul bir ülkede onlarca süper lüks uçaktan oluşan bir uçak filosu kurma kültürünü hangi yabancı anlayabilir?
“Çalıyor ama çalışıyor” gibi bir kültürel izahı kim nasıl anlar?
Avrupa ve Amerika gibi ülkelerde “ devlet malı deniz yemeyen domuz” gibi bir söz var mıdır?
Açlıktan nefesi kokan insanların lüks ve şatafat içinde debdebeli bir hayat yaşayan seçilmiş yöneticilere alkış tutup hala ciddi oranda oy verebilmesini hangi kültür anlatabilir.
İşin açığı bu sefer ben Nureddin Nebati’ye hak veriyorum o yabancılar bizde enflasyon yaratan kültürel yapıyı ve bunu destekleyen siyasi mekanizmayı asla anlamaz, anlayamaz…
Kültür falan demişken bakınız bu coğrafyada enflasyonun kültürel kökleri taaa Osmanlı devrine, altın para kullanımına kadar gider!
Osmanlı’da pek severdi sıkışınca altına bakır katıp paranın ayarını bozmayı ve yahut da gramajını azaltarak enflasyon yaratmayı. Altın parada bile enflasyon yaratmayı beceren bir kültür bir düşünün kâğıt parada ne yapmaz?
Gerçi ayarı bozuk tağşiş edilmiş altın para ile maaşlar ya da ulufeler ödenmeye kalkınca yeniçeriler sık sık kazan kaldırır, padişah devirir, kelle alırlardı ama gene de enflasyonist politikalardan vazgeçilmezdi.
Gelişmiş ülkelerde enflasyon ve sonuçları çok iyi bilinir!
Bu ülkelerde yöneticiler enflasyonist politikalar uygulayıp enflasyon yaratmaktan özenle kaçınırlar. Enflasyonun bir ekonomiyi yavaş yavaş zehirlediğini, tüm ekonomik ilişkileri bozduğunu ve en nihayetinde ekonomik çöküşe sebep olduğunu bütün ekonomistler bilir, bütün ekonomi tarihçileri ise tarihi olaylarda neler olduğunu açık ve net olarak anlatır.
Açık söylemek gerekirse AKP iktidarının ilk yılları enflasyonun kontrolü açısından oldukça başarılı bir dönemdi. Fakat sonra eski hastalık depreşti popülist harcamalar ve israf tasarrufun yerini aldı sonuçta enflasyon hortladı gel de kolaysa bunu yabancılara anlat şimdi.
