“Dersin başına otur diyoruz, 10 dakika sonra odasında başka bir şeyle ilgileniyor.” “Ödevini yapmaya niyetleniyor ama defterini bulamıyor, kalemini kaybediyor.”

“Yapabileceğini biliyorum ama bir türlü toparlanamıyor…”

Bu ifadeler sana tanıdık geliyorsa yalnız değilsin. Evde dikkat dağınıklığı ile baş etmek, hem çocuk hem ebeveyn için sabır ve strateji gerektirir. Bu yazıda ailelerin, dikkat sorunu yaşayan çocuklarına evde nasıl destek olabileceklerine dair pratik ve bilimsel öneriler paylaşacağız.

Dikkat Dağınıklığı Evde Neden Daha Belirgin Olur?

Ev ortamı, kontrolsüz uyaranların en yoğun olduğu yerdir: Televizyon, oyuncaklar, telefonlar, kardeşler, sohbetler, dış sesler...

Ayrıca okulda öğretmenin yönlendirmesiyle yapılan işler, evde çocuğun kendi sorumluluğuna bırakılır. Bu da organizasyon ve dikkat gerektiren işlerde zorluk yaratır.

Örnek: 9 yaşındaki Ege, okulda verilen testleri zamanında bitirirken, ev ödevini yaparken sürekli yer değiştiriyor, kalemini düşürüyor ve dikkatini toparlayamıyor. Çünkü evdeki dikkat dağıtıcılar kontrol altında değil.

Ailelerin Uygulayabileceği 6 Etkili Strateji

1. Çalışma Alanını Sadeleştirin

Çocuğun çalışma masasında sadece o iş için gerekli olan malzemeler bulunmalı. Renkli nesneler, oyuncaklar, gereksiz kalem kutuları bile dikkat dağıtabilir.

2. Zamanı Görselleştirin

Zaman kavramı, dikkat sorunu yaşayan çocuklar için soyuttur. Görsel zamanlayıcılar, mutfak saati veya çizelgelerle “ne kadar süresi olduğunu” bilmek, dikkati artırır.

“Bu alıştırmalar için 15 dakika süren var. Süre bittiğinde birlikte kontrol edeceğiz.”

3. Görevleri Bölümlere Ayırın

Uzun ödevleri 5-10 dakikalık parçalara bölmek ve her parçadan sonra mini molalar vermek daha sürdürülebilir olur. “Bitene kadar çalış” demek yerine “Şimdi şu sayfayı yapalım” demek daha etkilidir.

4. Rutin Oluşturun

Günlük rutinler çocuğun zihinsel olarak hazırlanmasına yardımcı olur. Ödev, oyun, yemek, ekran süresi gibi zamanların belli olması, dikkat becerilerini olumlu etkiler.

Her gün aynı saatte ödev masasına oturan çocuk, zamanla bu düzene uyum sağlar.

5. Ekran Kullanımını Sınırlayın

Televizyon, tablet ve telefon gibi cihazlar dikkat süresini kısaltır. Bu nedenle çalışma saatlerinden önce veya hemen sonra ekran kullanımına izin verilmemelidir.

6. Yargılamadan Yönlendirin

“Dikkatini topla artık!”, “Neden yapamıyorsun?”, “Bir türlü öğrenemedin!” gibi tepkiler çocukta özgüven kaybı yaratır.

Bunun yerine “Şimdi ne yapmamız gerekiyordu?”, “Hadi birlikte başlayalım.” gibi destekleyici cümleler kullanılmalıdır.

Ebeveyn-Tutumları Çocuğun Dikkatini Destekler mi, Sabote mi Eder?

Aşırı baskı, aşırı rahatlık ve kararsızlık, dikkat sorunu yaşayan çocuklarda süreci zorlaştırır. En etkili yaklaşım; net, kararlı ama anlayışlı bir tutumdur.

Örnek: Ödevini yapmakta zorlanan Beril’e annesi, önce birlikte ilk soruyu yapmayı teklif eder. Ardından sorumluluğu ona verir. Süre sonunda kontrol eder ve yapabildiklerini takdir eder. Bu yaklaşım hem motivasyonu hem dikkati artırır.

Sonuç Olarak

Evde dikkat dağınıklığı ile başa çıkmak zorlayıcı olabilir, ancak imkânsız değildir. Ebeveynin göstereceği küçük farkındalıklar, çocuğun dikkat becerilerini geliştirmede büyük etkiler yaratabilir.

Çocuğu yargılamak değil, onun yanında durarak yol göstermek; en kalıcı değişimin anahtarıdır.

"Değerli okuyucularım, yazılarım ile ilgili görüş ve önerilerinizi benimle paylaşmanızı çok isterim. Geri bildirimlerinizi [email protected] adresine gönderebilirsiniz. Teşekkürler!"