Türk ekonomi tarihinde enflasyon özellikle 1950 sonrasında hep son derecede ciddi bir sorun olmuştur, 1971’den başlayarak 34 yıl süren çift haneli verilerin görüldüğü enflasyonist bir dönem yaşanmıştır.

Türk ekonomi tarihinde enflasyon özellikle 1950 sonrasında hep son derecede ciddi bir sorun olmuştur, 1971’den başlayarak 34 yıl süren çift haneli verilerin görüldüğü enflasyonist bir dönem yaşanmıştır.

Enflasyon 2004 ila 2007 arasında tek haneli oranlara düşmüş olsa da 2008 yılında % 10,06 ve 2011 yılında % 10,45 oranı ile çift haneli seviyeler tekrar görülmüştür.

Enflasyon oranları son beş yılda:

YILTÜFEÜFE
201711,9215,47
201820,3033,64
201911,847,36
202014,6025,15
2021* EYLÜL19,5843,96

Oranlarında gerçekleşmiştir. 2021 yılı için en son eylül verileri var elimizde fakat bu yılında çift hanede bir enflasyon oranı ile kapanacağı matematik olarak kesindir.

Üstelik TÜİK tarafından açıklanan bu veriler, hem piyasa gözlemleri ile ve hem de ENAG verileri ile çelişmektedir. ENAGrup tarafından hesaplanan Tüketici Fiyat Endeksi, E-TÜFE’deki 12 aylık artış oranı % 44.70 olarak gerçekleşmiş bulunmaktadır.

Türkiye’de enflasyonun en yüksek olduğu yıllar ve o yıllardaki enflasyon oranları ise şöyle sıralanıyor:

YILTÜFEÜFEYILTÜFEÜFE
1994125,5146,5199267,965,7
1980115,694,7199060,649,3
199799,191,0197956,881,4
199679,884,9198755,148,9
199576,065,6198449,753,5
198875,269,7197847,248,8
199371,464,8198544,238,2
199171,163,2200039,032,7
199869,754,3198337,140,1
198968,868,0198133,925,6
199968,862,9198630,724,5
200168,588,6200229,730,8

Enflasyonda doksanlı yılların gerçekten de çok sorunlu yıllar olduğu ortadadır ve lakin enflasyon sorunu söz konusu olduğu zaman seksenli yıllarda doksanlardan pek aşağı kalmamaktadır.

Türk ekonomisinde üç haneli enflasyon oranı sadece iki yılda görülmüş, oda 1980 ve 1994 yılları. Türkiye yüksek enflasyon yaşamış olsa dahi bu yüksek enflasyonun bir hiperenflasyona dönüşmesini engelleyebilecek beceri ve basireti gösterebilmiştir.

Birçok defa dile getirdiğim gibi enflasyonist politikalar izlenmediği müddetçe enflasyon ortaya çıkmayacaktır. Geçmişte yaşananlara bakınca bu açıkça görülmektedir; Türkiye, 1924-1930 döneminde yıllık ortalama olarak % 9,4 büyümüş ve kişi başına milli gelir de 7 yılda % 61,5 artmıştı. Bu dönemde enflasyon ise yıllık eksi % 1,67 idi. Enflasyon 1930-1940 yılları arasında ise % 4,95’a çıkmıştı. Büyük buhran yıllarında 1925-1933 döneminde ise Türkiye’de fiyatlar yüzde 53,2 gerilemişti.

Cumhuriyetin ilk yıllarında 80 kuruşa kadar inen ABD Doları ise Atatürk dönemi boyunca 1 lira dolayında seyretmişti… Yukarıdaki verilerde açıkça görünen o ki enflasyon bir kader değil bir seçim ve enflasyonist politikalar uygulamazsan enflasyon da olmuyor.