EBRU APALAK
Hollanda’daki sokak hayvanı vakıflarının girişimleri sonucunda 2010 yılında, 4 Nisan “Dünya Sokak Hayvanları Günü” olarak belirlendi. O tarihten itibaren her yıl 4 Nisan’da dünya genelinde sokak hayvanlarının korunmasına ve refahlarının artırılmasına yönelik birçok etkinlik düzenleniyor. Türkiye'de de belediyeler ve hayvan hakları savunucuları, farkındalık oluşturmak amacıyla sokak hayvanlarının yaşam koşullarına dikkat çekiyor.
Hayvan sevgisi bilincini geliştirmek, hayvan hakları ihlallerini önlemek ve tüm hayvanların refahını sağlamak için çalışan Hayvanları Çaresizlikten ve İlgisizlikten Koruma Derneği (HAÇİKO) Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin Çınar, sokak hayvanlarının durumunu ve merkezi yönetimle yerel yönetimlerin sokak hayvanlarıyla ilgili faaliyetlerini SONSÖZ’e değerlendirdi.
Hüseyin Çınar, Türkiye’de sokak hayvanlarının durumunun iyi olmadığını belirtti. Merkezi yönetim ve yerel yönetimlerin hayvanlar için “yeterli düzeyde kısırlaştırma, tedavi ve sahiplendirme çalışmaları” yapmadığını söyledi. Çınar, “Mevcut rehabilitasyon merkezleri ve geçici bakım evleri yetersiz olduğu, ayrıca tesislerin gerekli ekipmanlardan yoksun olduğu bilinmektedir. Bu ortamda yapılan toplama çağrıları, hayvanlar için ölüm ve istifleme anlamına gelmektedir.” diye konuştu. Sivil toplum kuruluşlarının (STK) hayvan sevgisini yaygınlaştırmak, hayvan hakları ihlallerini önlemek ve sahipsiz sokak hayvanları başta olmak üzere tüm hayvanların refahını sağlamak için önemli bir sorumluluğu olduğunu vurguladı.
SOKAKTAKİ CANLAR İÇİN SAĞLIKLI İLETİŞİM ORTAMI
Merkezi ve yerel yönetimlerin tüm canlıların eşit yaşam hakkına sahip olduğunu kabul ederek, sokak hayvanlarının barınma, beslenme ve sağlık hizmetleri için, STK’lar, ilgili meslek odaları ve bölge temsilcilerinin dahil olduğu sağlıklı iletişim ortamları oluşturmasını önerdi.
Merkezi ve yerel yönetimlerin desteğiyle “topyekûn bir kısırlaştırma” çalışması yapılması gerektiğini belirtti: “Bu konuda yürürlüğe giren son kanunla kısırlaştırma konusundaki ivme tersine dönmüş, sokak hayvanlarının kısırlaştırma için verilmesi bakım merkezlerinde yaşama zorunluluğu doğurduğu için bu işlemde azalmalar görülmektedir.”
Hayvanların tedavileri için yeterli olanaklara sahip rehabilitasyon merkezlerinin kurulmasını, bu merkezlerde görev alacak veteriner hekim, teknisyen ve diğer teknik personelin sayısının artırılmasını talep etti.
Sokak hayvanlarının yaşamı için verilen tüm hizmetlere hayvanseverlerin etkin katılımının sağlanmasının önemini şöyle ifade etti: “Belediyelere ait rehabilitasyon merkezleri ve geçici bakım evlerinin kapıları hayvanseverlere kapalı olmamalıdır. Bu durum, hem STK’lar hem de bireysel hayvanseverler açısından olumsuz bir izlenim bırakmaktadır. Aksine, bölgedeki hayvanseverler teşvik edilmeli ve onların aktif katılımını sağlayacak bir sistem oluşturulmalıdır.”
Merkezi idare ve yerel idarelerin öncülüğünde hayvanları sahiplendirmeyi teşvik edecek düzenlemeler yapılması gerektiğine dikkat çekti: “Böylece hem sokakta yaşayan hayvan sayısı azalacak hem de bu canlar sıcak ve güvenli yuvalara kavuşacaktır.”
“YASA BİR AN ÖNCE İPTAL EDİLMELİ”
Çınar, Türkiye’nin sokak hayvanlarıyla ilgili olumsuz bir deneyime sahip olduğunu kaydetti. Hayırsız Ada Faciası’nı (Osmanlı İmparatorluğu döneminde, 1910 yılında, İstanbul’daki sokak köpeklerinin toplanarak Hayırsız Ada’ya -bugünkü Sivriada- sürülmesi) hatırlattı. 2 Ağustos 2024’te yürürlüğe giren ve tartışma yaratan “Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un iptal edilmesini istedi. Yasaya dair HAÇİKO’nun endişelerini ise şöyle anlattı:
“Sokakta yaşamaya alışmış hayvanların toplatılması ve bilinmeze götürülmesi konusunda kaygılarımız bulunmaktadır. Mevcut durumda geçici bakım evlerinin birçok bölgede yer almaması, buna karşın bulunan il ve ilçelerde ise kontenjan açısından yeterli yaşam alanlarının olmaması ülkemizdeki vicdan sahibi herkesi kaygıya sevk etmektedir. Sokak hayvanlarının yaşam haklarını elinden alırken kısırlaştırmayı da durduran ve sokak hayvanı sayısını artıran bu yasanın bir an önce iptal edilip yeniden değerlendirilmesini istiyoruz.”
