Nakit para ile alışverişe kısıtlama geliyor. Bununla vergi kayıp ve kaçağının önleneceği zannediliyor! Açıklanan vergi rekortmenleri listesinde bilinenlerin dışında, kimi dev şirketlerin ve onların ortaklarının, büyük ihale alan, vergi teşviklerinden yararlananların adları yoktu. İktidar bunlardan almadığı vergiyi fiyat artışı ve enflasyonu tetikleyen Özel Tüketim ve Katma Değer Vergileri ile halktan alıyor!

MALİYE HAZIRLIK İÇİNDE

Günlük alışverişlerde ödeme genel olarak; banka ödeme araçları yanında nakit para ile yapılmaktaydı. Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı alışveriş ödemeleri için yeni bir düzenleme getiriyor.
Düzenlemeye göre; bundan sonra 7 Bin TL’nin üstü alışverişler nakit para ile yapılamayacak. Ödemeler bankaların hesaplarında para transferi, kredi veya banka kartı gibi banka ödeme belgeleri ile yapılacaktır. Mal ve hizmet alışı bedelinin 7 Bin TL’yi aşması halinde ödeme, kredi kartı, banka kart ve benzeri ödeme kartları yoksa, banka hesabından havale yolu ile para transferi yapılması ile yapılacaktır.
Konu ile ilgili olarak Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ Taslağı hazırlayarak Kurumun internet sitesinde ilgililerin görüşüne sundu. Resmî Gazetede yayınlandıktan sonra alışverişlerde 7 Bin TL üstü alışverişler nakit para ile yapılamayacak!
Ödeme 7 Bin TL’den az ise istenirse banka işlemleri ile istense de nakit ödeme ile yapılabilecek. Alışveriş bedeli bu belirlenen miktardan fazla ise mal ve hizmet satanın hesabına kredi karı, banka kartı benzeri kartlarla yapılamıyorsa bu takdirde mal ve hizmeti satın alanın banka hesabından, mal ve hizmet satın aldığı vergi mükellefi işletmenin banka hesabına yaygın deyimle IBAN hesabına para aktarılması şeklinde yapılacaktır.
Bilindiği gibi IBAN, uluslararası standartlara sahip bir banka hesap numarasıdır. IBAN’ın amacı, bankalardaki her bir müşteri hesap numarasını uluslararası standartta tekdüze bir şekilde belirlenmesi olup, amacı para transferinin hatasız ve hızlı bir şekilde aktarılmasını sağlamaktır. Her ülkenin IBAN uzunluğu farklı olabileceği gibi uzunluğun en fazla 34 haneyi geçmemesi gerekir. IBAN, İngilizce “International Bank Account Number” şeklinde yazılmaktadır. Türkçe karşılığı, “Uluslararası Banka Hesap Numarası” demektir. İngilizce kısaltılmasının baş harfleri alınarak kısaca IBAN olarak kullanılmaktadır.

YAPILMAK İSTENEN DÜZENLEME

Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı konu ile ilgili Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ Taslağı hazırlanıp kurumun internet sitesinde tartışılmak ve katkı koyulması için görüşlere açtı. Mükellef ve meslek örgütleri mensupları tarafından bildirilecek görüşler sonunda uygun görülürse Resmî Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girecektir. Uygun görülürse de kastımız bazı hallerde hazırlanan tebliğler yürürlüğe giremeyebiliyor. Resmî Gazetede yayınlandıktan sonra 7 Bin TL üstü alışverişler nakit para ile yapılamayacak.
Düzenleme ile; 24/12/2015 tarihli ve 29572 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 459 Sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde bazı değişiklikler yapılmaktadır. Önceleri sadece mükelleflere uygulanan özel usulsüzlük cezası bu kez mükellef olmayanlara da uygulanabilecektir!
Yani Vergi Dairesine hiçbir kaydı olmayan bir işçi, köylü, emekli sıradan vatandaşın alışveriş yaptığı bir işletmeden 10 liralık bir sakız dahi alsa 5 Bin TL özel usulsüzlük cezası kesebilecek. Aynı ceza vergi mükellefi işletmeye de uygulanacaktır. Vergi mükellefi olmayanların kendi aralarında yapacakları işlemler için herhangi bir ceza uygulanmayacaktır.
Tebliğ Taslağında konu bir örnekle açıklanmaktadır. Örnek; ‘’ kamu kurumunda memur olarak çalışan Bay (A) evinde kullanmak üzere, beyaz eşya perakende ticareti ile uğraşan (B) Ltd. Şti.’nden 20 Bin TL tutarında bir buzdolabı satın almıştır. Söz konusu buzdolabının tutarı 7 Bin TL’lik haddi aştığından bu işleme ait tahsilat ve ödemenin aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması gerekmektedir. Söz konusu tahsilat ve ödemede tevsik zorunluluğuna uyulmaması durumunda memur Bay (A) ve (B) Ltd. Şti.’ne ayrı ayrı ceza uygulanacaktır.” Şeklindedir.

VERGİLEME İÇİN MAL DEĞİL PARA İZLENMESİNE KÜÇÜKLERDEN BAŞLANIYOR

Mali sistemimiz şimdiye kadar malı izleyerek vergileme yapmayı seçmişti. Bu seçenek bankacılık ve finans sisteminin gelişmediği toplumlarda zorunlu bir uygulamadır. Bilişim sisteminin gelmiş olduğu bu olağanüstü koşulda olması gereken para ve onun yerine geçenleri vergileme için izlemektir. Parayı izlemek için de banka ve finans sistemi alt yapısının kurulmuş olması ve iyi izlenmesi gerekir. Bankacılık ve finans işlemlerinin yaygın olduğu, finansal okuryazarlığın yaygın olduğu toplumlarda paranın izlenmesi çok doğru bir uygulamadır.

Paranın fiziki olarak taşınması değer düşüklüğü nedeniyle zaten uygulanabilir de değildir. Fiyatların geldiği noktada para taşımak için çanta taşımak gerekebilir. Bu nedenle de banka ürünü para ödeme araçları gelişmektedir. Bu nedenle de zaten metal paralar işlevsiz hale geldi 5, 10, 20 ve hatta 50 TL ödeme gücü kalmadı. Bu nedenle de 500 Yüzlük banknotların basımı için hazırlıklar yapıldığı bilinmektedir.

Ancak, hala ülkemizde köylünün, işçinin hatta okuryazar olanların bile finansal okuryazarlığının çok yaygın olduğu da söylenemez! ‘’Gökte ne yağdı da yer kabul etmedi’’ misali her uygulama gibi bu uygulamada zamanla giderek yaygın bir şekilde uygulanacaktır.
Ne yazık ki; vergileme için mal yerine paranın işine günlük çarşı pazar alışverişlerde başlanıyor. Bankalardaki trilyonların nereden nereye gittiği yani ‘’nereden buldun’ sorgulanmıyor.

VERGİ REKORTMENLERİ KENDİNİ GİZLİYOR

Mali İdare halktan tabiri caizse ‘’sinekte yağ çıkartma’’ peşinde. Halka bu uygulamalara uymadıkları takdirde cezalar öngörülüyor. 2023 Yılında 4 Milyon 541 Bin 644 mükellef tarafından verilen yıllık gelir vergisi beyannameleri ile ortalama mükellef başına 150 Bin 265 TL gelir beyan edildiği görüldü. Beyan edilen gelir üzerinden ortalama mükellef başına 45 Bin 255 TL Gelir Vergisi tahakkuk ettirildiği açıklandı.

Gelir İdaresi Başkanlığı 2023 en fazla vergi beyan eden 100 mükellef listesini açıkladı. Vergi rekortmenleri listesinde ilk iki üst sırayı Sayın Cumhurbaşkanı’mızın damadının kardeşleri ile birlikte ortağı olduğu Baykar Teknolojinin ortakları paylaşırken üçüncü sırayı ise Koç Holding Şeref Başkanı Mustafa Rahmi Koç oldu. Listenin 5’inci sırasında ise Vehbi Koç’un torunu İpek Kıraç, 7’inci sırada ise diğer torun ve aynı zamanda topluluğun başında olan Mehmet Ömer Koç yer aldı. İlginç olanı ise, listede 4, 6, 8, 9 ve 10’uncu sırada yer alan mükelleflerle birlikte 100’lük listede 73 rekortmen de isminin açıklanmasını istemedi! Niye acaba?
Kurumlarda ise 22,7 Milyar TL vergi matrahı ile Ziraat Bankası ilk sırada yer alırken, onu Garanti Bankası ve Akbank izledi.
Vergi Hukuku derslerinde; ‘’Gelir ve servet üzerinden alınan vergiler dolaysız, mal ve hizmet harcamaları üzerinden alınan vergiler dolaylı vergiler’’ olarak tanımlanır. Yani; Gelir ve Kurumlar Vergileri dolaysız, Katma Değer ve Özel Tüketim ve benzeri vergileri ise dolaylı vergiler oluyor. Vergi Gelirlerimizin; yüzde 35 kazanç ve servetlerden, yüzde 65 ise harcama ve hizmet vergilerinden alınmaktadır.

Özel Tüketim Vergisi malların üretim ve ithali sırasında, Katma Değer Vergisi eklenerek hesaplanmaktadır. Katma Değer Vergisi ise mal ve hizmetlerin her safhasında adeta bir kartopu örneği gibi büyüyerek son olarak tüketici tarafından ödenmektedir. Her iki vergi de diğer satış vergileri ile birlikte fiyatlara yansıyor. Dolaylı vergi denilen bu vergilerin, vergi gelirleri içindeki payı yüzde 65 olduğu için KDV ve ÖTV 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 101 oranında artarak enflasyonu tetikleyen önemli bir unsur oldu. Bunu da halk ödedi!