Maraş Katliamı, Türkiye tarihinin en acı toplumsal olaylarından biri olarak hafızalardaki yerini koruyor. 19–26 Aralık 1978 tarihleri arasında Kahramanmaraş’ta yaşanan olaylarda, resmi rakamlara göre 100’den fazla kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi yaralandı, binlerce ev ve iş yeri tahrip edildi. Katliamın üzerinden 47 yıl geçti.
MARAŞ KATLİAMI NASIL BAŞLADI?
Olaylar, 19 Aralık 1978’de sol görüşlü iki öğretmenin çalıştığı Çiçek Sineması’na bomba atılması ile başladı. Patlamanın ardından şehirde provokatif söylentiler hızla yayıldı. Bombalamanın ardından cenaze törenleri ve karşılıklı gerginlikler, olayların büyümesine zemin hazırladı.
Kısa süre içinde Alevi yurttaşların yaşadığı mahalleler hedef alındı. Günler süren saldırılarda evler ateşe verildi, insanlar linç edildi, kadınlar, çocuklar ve yaşlılar dahil çok sayıda sivil yaşamını yitirdi.
KİMLER SALDIRDI, KİMLER HEDEF ALINDI?
Katliam sırasında saldırılar ağırlıklı olarak Alevi yurttaşlara yöneldi. Dönemin tanıklıkları ve yargı dosyalarına göre saldırılar, organize gruplar tarafından gerçekleştirildi. Olaylarda aşırı sağcı ve milliyetçi yapıların rol aldığı iddiaları kamuoyunda geniş yer buldu.
Güvenlik güçlerinin olaylara zamanında ve etkili şekilde müdahale etmemesi, katliamın büyümesinde önemli bir etken olarak değerlendirildi.
KAÇ KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ?
Resmi açıklamalara göre Maraş Katliamı’nda:
100’den fazla kişi hayatını kaybetti, 200’den fazla kişi yaralandı, 500’den fazla ev ve iş yeri yakıldı veya tahrip edildi.
Gayriresmi kaynaklara göre ise can kaybı sayısının daha yüksek olduğu ifade edildi.
OLAYLARIN ARDINDAN NE OLDU?
Maraş Katliamı’nın ardından, Türkiye genelinde artan şiddet olayları gerekçe gösterilerek 13 ilde sıkıyönetim ilan edildi. Katliam, 12 Eylül 1980 askeri darbesine giden sürecin önemli dönüm noktalarından biri olarak kabul edildi.
Açılan davalarda çok sayıda kişi yargılandı; ancak adaletin tam anlamıyla sağlanamadığı, faillerin tamamının ortaya çıkarılamadığı yönündeki eleştiriler yıllar boyunca devam etti.
47. YILINDA MARAŞ KATLİAMI
Maraş Katliamı, aradan geçen 47 yıla rağmen toplumsal hafızada derin bir yara olarak anılmaya devam ediyor. İnsan hakları örgütleri ve sivil toplum kuruluşları, her yıl adalet, yüzleşme ve toplumsal barış çağrılarını yineliyor.
Katliam, Türkiye’de Alevilere yönelik ayrımcılık, cezasızlık ve toplumsal şiddet tartışmalarının en çarpıcı örneklerinden biri olarak değerlendiriliyor.
