Doç.Dr. Cezmi Güner Omay, “Ağın’lı 4 Tiyatro Ustası” kitabında, tiyatro ile ilgisi olan herkesin çok yakından...

Doç.Dr. Cezmi Güner Omay, “Ağın’lı 4 Tiyatro Ustası” kitabında, tiyatro ile ilgisi olan herkesin çok yakından tanıdığı 4 yetenekli tiyatro oyuncusu, oyun yazarı, oyun yönetmenini titiz bir araştırmayla okurlara tanıtıyor. Bu kişiler sırasıyla, Nihat Asyalı, Yılmaz Onay, Nurhan Karadağ ve Rüştü Asyalı.

Kitabın “Sunum”u Özdemir Nutku tarafından yazılmış. Nutku yazdığı “Sunum” yazısına başlarken “Nihat (Özer) Asyalı, Yılmaz Onay, Nurhan Karadağ ve Rüştü Asyalı; tiyatro alanında parlayan, Ağın’dan çıkan dört cevher…” diyerek başlıyor ve adı geçen kişilerin özelliklerini, tiyatromuza katkılarını ve başarılarını tek tek ele alıyor.

Önsözde ise, bu kişiler hakkında belgeleri ve bilgileri kimler aracılığıyla elde ettiğini anlatıyor Omay. “TÜBİTAK’ta görev yaptığım 1993 yılı Mayıs ayında bitişiğimizdeki Şinasi Sahnesi’nde bir oyun oynuyor. ‘Yanar Eller’. Oyunun yazarı Nihat Asyalı, yöneten Yılmaz Onay, oynayan Rüştü Asyalı. Üçü de Ağınlı. Günlerce bu olayı öğlen yemeklerinde gündem maddesi yaptığımı ‘Var mı böyle bir belde?’ sorusunu sorduğumu çok iyi hatırlıyorum. Çok gurur duyup övünmüştüm.” diyor. Kendisi de Ağın’lı çünkü.

Omay, Ağın hakkında geniş bir bilgi verdikten sonra dört ustayı anlatmaya geçiyor.

Şimdi tek tek bu tiyatro ustalarını tanıtmaya çalışacağım. (Kitaptaki sırasıyla ve bilgilerden yararlanacağım anlatırken. Ancak bu dört ustanın ikisini çok yakından tanıdım. Birlikte çeşitli çalışmalarda bulunduk. Yılmaz Onay ve Nurhan Karadağ ile.)

Nihat Asyalı 1934 yılında Ağın’da doğdu. Ailesinin 1942 yılında Ankara’ya gelmesi ile Ulucanlar’da Cumhuriyet İlkokulunu 1946 da bitirir. Cebeci Ortaokulunu 1949 da, Gazi Lisesini 1953 yılında bitirir. Ankara Hukuk Fakültesine girer. Burada okurken okulu dondurarak askerliğini yapar. 1960 yılında Hukuk Fakültesi’nden mezun olur. Hâkimlik stajını bitirdikten sonra Zonguldak ili Efllani ilçesi savcı yardımcılığına atanır. Daha sonra Hazine Genel Müdürlüğü’nde raportör olarak görev yapar. 1963 yılında Danıştay’da görev yapar ve 1981 yılında Danıştay Savcılığından emekliye ayrılır. 23 Eylül 2011 günü aramızdan ayrılır.

İyi bir şair olan Asyalı’nın biri üçleme, 5 oyunu vardır. Hepsi de oynandığı dönemlerde çok beğenilmiştir. Bunlar; “Grev”, Direniş Üçlemesi (Ateşle Oynayan, Rab Şeytan’a Dedi ki, Yunus Diye Göründüm)”, “Yanar Elleri”,”Devlet Kuşu” ve “Cehennem Yargıçları.” Ayrıca 6 oyun uyarlaması vardır. Bunlar; “Dirilen Adam, Giovanni Boccaccio’nun Decameron’daki bir öyküsünden”, “Uzundere, Yaşar Kemal’in Yer Demir Gök Bakır romanından”, “Çimento, Fyodor Gladkov’un aynı adlı romanından”, “Oblomov, İvan Gonçarov’un aynı adlı romanından”, “Kürdün Meyhanesi, Fahir Aksoy’un anılarından”, ve Nâzım Hikmet’in “Memleketimden İnsan Manzaralrı” adlı eserinden Onbir tablo’dur.

Yılmaz Onay, 1937 yılında Gaziantep’in sınır köyü olan Üçkubbe’de dünyaya geldi. Babası bu köyde öğretmenlik yapmaktadır. 1955 yılında Gazi Lisesi’ni bitirdikten sonra 1955-1960 yılları arasında İTÜ (İstanbul Teknik Üniversitesi)nde okudu. Bu okulda okuduğu yıllarda İTÜ tiyatrosu ve Genç Oyuncular greubunda sahne yaşamına atıldı. 1959 yılında bir burs ile dört ay Batı Berlin’de bulundu. Okulu bitirdikten sonra inşaat mühendisi olarak Bayındırlık Bakanlığı’nda çalışmaya başladı. 1961 yılında bir bursla Karlsruhe Teknik Yüksek Okulu’nda araştırma çalışmaları yaptı. Burada Duisberger Gesellschat bünyesinde, Alman, Mısır, Türk gençlerden oluşan bir grupla İonescu’nun “Der Herrscher” oyununu sahneledi.

Ankara’ya döndüğünde “Sinema Tiyatro Derneği”nde ve ardından 1972’ye kadar “ADS (Ankara Deneme Sahnesi)”nde çalıştı. Sermet Çağan’ın “Öyle Bir Oyun” adlı radyo oyununda “Savaş Oyunu” adlı uyarlamasını yaparak sahneye koydu. Yaşar Kemal’in “Yer Demir Gök Bakır” romanından Nihat Asyalı’nın oyunlaştırdığı “Uzun Dere”yi sahneye koydu. Çeşitli oyunları sahneye koyan Onay, ilk profesyonel reji çalışmasını AST (Ankara Sanat Tiyatrosu)nda Bertolt Brecht’ten sahnelediği “Hitler Rejiminin Korku ve Sefaleti” oyunu ile gerçekleştirdi.

Çağdaş Sahne’de Nâzım Hikmet’ten “Yusuf ile Menofis”,” Nihat Asyalı’dan “Grev” yine Nihat Asyalı’nın Gladkov’un romanından uyarladığı “Çimento” oyunlarını sahneledi. Bu ve buna benzer çeşitli oyunlarla tiyatromuza hizmetleri geçen Yılmaz Onay 9 Ocak 2018 günü aramızdan ayrıldı.

Arkasında 9 ödül, 13 oyun, 3 uyarlama, 2 roman, 3 kuramsal kitap, 2 film, 41 tiyatro ,2 öykü , 1 roman , 11 şiir 12 kuramsal kitap olmak üzere 67 çeviri bırakmıştır. Ayrıca 11 tane de okuma tiyatrosu yönetmiştir. Bu okuma tiyatroları çoğunlukla Nâzım Hikmet’e aittir. (Diğer çalışmalarını buraya almam mümkün değildi. Yazı alanı sınırlı olduğundan Nurhan Karadağ ve Rüştü Asyalı’yı önümüzdeki haftaki yazımda sizlerle paylaşacağım.)

Bu kitaba emeği geçen Doç. Dr. Cezmi Güner Omay’a ve kitabı bana hediye eden sevgili arkadaşım Oğuz Gemalmaz’a teşekkür ediyorum. Tiyatro ile ilgilenen herkesin elinin altında bulunması gereken çok önemli bir kaynak kitap olan “Ağınlı 4 Tiyatro Ustası” kitabını okumanız dileğiyle sağlıklı günler diliyorum.