Paylı mülkiyetlerde önalım (şufa) hakkı kullanımlarında gayrimenkullerin çok değerlenmesi, yüksek enflasyon sonucunda satış bedelinin düşük kalması sebebiyle büyük mağduriyetlerin ortaya çıkmaya başladığını belirten Mehmet Solmaz, “Önalım hakkının sadece alıcıya karşı dava açılarak kullanılması sebebiyle hileli satışlar da söz konusu olabiliyor. Önalım davasının davacısı paylı mülkiyete konu taşınmazda payını üçüncü kişiye satan paydaşın, paydaş veya paydaşlarıdır. Davalısı ise önalım hakkına konu taşınmazda payı alan yani yeni maliktir. Bazı durumlarda paydaşlar kendi aralarında gizli anlaşma yaparak alıcıya satış yapabilmekte, sonra da dava açabilmektedir. Davanın uzaması sebebiyle arsa fiyatlarındaki yükseliş, enflasyonist ortamda ödenen bedelin erimesi sebebiyle gayrimenkul alıcıları büyük zarar görmektedir.” dedi.
ÖNALIM DAVALARI 3-4 SENE SÜREBİLİYOR
Önalım hakkı ile ilgili bilgi veren Mehmet Solmaz, “Önalım hakkına yönelik dava açma süresi, noter aracılığıyla gönderilen tebligatlarda üç ay, diğer durumlarda 2 yıl olarak belirlenmiştir. Buna karşılık birçok vatandaş önalım hakkını bilmemektedir. Noter tebligatı ile diğer paydaşlara satış bildirilse, satış gerçek değeri üzerinden yapılsa bile en erken önalım davaları Yargıtay aşamasıyla birlikte 3-4 sene sürebilmektedir ülkemizde dört yıl içerisinde, enflasyon olmasa bile gayrimenkul fiyatları 3-4 artmaktadır. Bu durumda büyük mağduriyetlere sebep olmaktadır.” ifadelerini kullandı. Mehmet Solmaz açıklamasını şöyle sürdürdü:
ALICI AĞIR BEDEL ÖDÜYOR
Ülkemizdeki birçok gayrimenkulün ortağı yurtdışında bulunmaktadır. Yurtdışında bulunan paydaş devrin sağlanması uzun bir mahkeme sürecinden sonra gerçekleşebilir. Bu hâlde de bedelin güncellenmesi ihtiyacı hâsıl olabiliyor. Önalım ile ilgili yargı sürecinin uzun olduğunu bilen paydaşlar satıcı konumundaki kişilerin satışını engelleyerek zarar görmesine de sebep olabiliyor. Satış bedelinin tartışma konusu olması Ülkemiz şartlarında normal bir konudur. Satıcı gayrimenkulünü satmak istemekte, önalım hakkı olan kişiler sözlü olarak alamayacaklarını ifade etmektedirler. Satış sonrasında ise mahkeme yoluna gitmektedirler. Biliyorlar ki, 4 yıl sonra dava bittiğinde ödeyecekleri ücret, enflasyon tarafından sıfırlanmıştır. Alıcılar arasında varını yoğunu verip satın aldığı taşınmaz payının önalım hakkı sahibi tarafından yok bahasına elinden alınması nedeniyle hatırı sayılır sayıda şufazedeler oluşmaktadır. Bu sessiz yığınların hakkının korunması kaçınılmaz bir ihtiyaç hâline gelmiştir.”
