Haymana’dan 3 eşsiz başlık.
Bir çiçek, nesli tükenme tehlikesinde olan.
Bir cami, farklı özellikli ve kurtarılan.
Bir tarım uygulaması, örneği çok olmayan.
Başlıkta üçüne de ‘eşsiz’ dedim, açıklamaya çalışacağım.
Tek, tek…
Sonunda bir de dilek!
Başlıklar bir-iki görselli, kısa açıklamalı ve kısa video destekli.
Kısa videolar
Önce her biri için kısa, birer dakikalık video bağlantıları vereyim.
Çiçek için,
‘Haymana zarif akyıldızı açtı’.
https://www.youtube.com/shorts/2BIumdzwceg
Cami için,
‘Karahoca Cami Haymana’da. Dışı sade, içi çiçekli’.
https://www.youtube.com/shorts/s4ZWNBnC7Xc
Tarım için,
‘Çarpıcı bir örnekle topraksız tarım’.
https://www.youtube.com/shorts/9G1MlcefarM
Hak vereceksiniz!
Eşsiz oldukları konusunda bana hak verecek, üçü de çok değerli diyecek, haklarını teslim edeceksiniz!
Emek verenlere selamla ve sevgiyle.
Çiçek
Çiçek, Haymana zarif akyıldızı.
Öncelikle sadece burada yetiştiğinin altını çizeyim.
Mecit Vural Hoca götürmüş, zorla aramış, bulmuştuk. Hemen ‘henüz korunamayanlar’ başlığında yazmıştım.
Yıllar sonra yeniden gittik. Çiçek, zorla bulduğumuz yerde bizi bekliyordu. Düşünsenize bulamasak, kayıtlara ‘nesli tükendi’ diye geçmesi söz konusuydu.
Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği’nin (IUCN) bir tablosu var. CR en vahim durumda olan canlıları gösteriyor. Türkçesi ‘kritik tehlikede’. Sözün özü, çiçeğin durumu acil ve vahimdi…
Enver Yurttaş’a bilgi verdik. Eğitimci kökenli belediye başkan yardımcısıdır kendisi. Çiçeğe, tahminimizin çok ötesinde bir sahip çıktı ki, sormayın. Başta köyü Sındıran’a olmak üzere, tüm Haymana’ya tanıtmaya, çiçeğin önemini anlatmaya başladı. Komisyon kuruldu adı bile değişti! Tür korumalarında yerelin desteği bir anlamda dönüm noktasıdır. Zarif akyıldızda da durum böyle oldu.
Yurttaş, yerel halkı da arkasına aldı, sahiplendi. Şimdilerde sokakları renkli resimler ve yazılarla süslenen Sındıran Köyü’nde, çiçeğin kocaman bir resmi bile var. Oturmak için önünde banklı, hatıra fotoğrafı çektirenler pek şanslı… Darısı tüm endemiklerimizin başına!
Son haber!
Çiçek artık, çiçeğin bulunduğu yere yakın bir yerde yaşayan Dinç Ailesi’nin bahçesinde. Zeliha ve Ramazan Dinç artık çiçeğin anne ve babası. Çiçeği görmeye gittiğimizde kızları Delal Dinç ve torunları Ömer Avcı da vardı. Aile boyu sevgiyle çiçeğin gelecek yıllarda bahçeyi kaplayacağından eminim.
Cami
Cami, Karahoca Cami.
Yaşı 100’ün üzerinde, 1900’lü yılların başına tarihleniyor.
Zaman, ahşaplarında kırılmalara, kalem işi süslemelerinde bozulmalara hatta duvarlarda ürküten çatlaklara neden olmuştu. Görmüş çok üzülmüştük.
Vakıflar tarafından yenilendi. Gördük, çok sevindik.
Çağdaşlarının çoğu kâgir veya ahşap iken, köyde denmemiş, belli ki çok önemsenmiş, kesme taştan yapılmış.
Dışı sade. İçinde çiçekler açmış. Bu özelliği, Ankara camileri arasında onu öne çıkarıyor. Çiçekleri demet, demet, bazıları vazolu, sepetli.
8 levha tasviri var. Her biri sekiz kenarlı. Zincirle duvara tutturulmuş gibi resmedilmişler. Allah, Muhammed, dört halife, Hasan ve Hüseyin’in isimleri yazılı.
Bir de batı duvarında Sultan Ahmet Camisi’nin resmi var ki, kocaman.
Mihrap
Mihrap başlı başına bezeli. Alınlığında ‘Ankara camilerinde alışkın olunan alçı bordürlerinin yerine, bordür de boyama. Mihrabın nişinde perde çizili. Perdenin kenarları kıvrımlı yapılmış, ayrıca bir derinlik hissi verilmiş. Arasında kandil de var. Osmanlı, perde ve kandili Anadolu ve Balkanlarda yaygın kullanmış. Anlamlarını da analım. Perde, karşılıklı iki tane olunca, iki dünyayı ayırması, yukarıdan asılı kandilinse ilahi nur anlamlarına geliyor.
Karahoca Cami’nin dış ve iç görünüşü. Küçük karede önceki, büyük fotoğrafta renkli ve çiçekli fotoğraflarıyla…
Tarım
Tarım ama topraksız.
Doğal kaynaklarımızın verimli kullanımının güzel bir örneği.
Düşünün!
Kırmızı kıvırcık veya yeşil fesleğen alacaksınız. Yetiştiği alana galoş giyerek gireceksiniz. Başınıza da bone.
‘Yok artık!’ değil mi? Tam da böyle girilen bir alan burası.
Yani hijyen hâkim.
Su tüketimi, geleneksel tarıma göre çok daha az.
Organik… Kimyasal ilaçlama yapılmıyor.
Ve ileri teknoloji… Yine geleneksel tarıma göre en düşük üretim maliyeti söz konusu. Detaylı bilgi için adres vereyim.
Yeşil İnci Türkiye, yesilinciturkiye.com.tr/
ENFOD ile yaptığımız Adım Adım Ankara gezilerinden birinde uğramış, aldığımız tertemiz kökleri olan yeşillikleri su bardaklarına koymuştuk. Günlerce yemelere de kıyamamıştık.
Topraksız tarım ayrı bir uzmanlık istiyor ve gelecekte daha da yararlanılacağı kesin. Bizim kadar toprağı bol olmayan ve bilime önem veren ülkelerde gittikçe yaygınlaşan bir tarım şekli. Örnekleri var ama Haymana’dakini eşsiz yapan öncelikle ısıtma şekli. Haymana’nın meşhur termal suyu, otellerde kullanıldıktan sonra boşa akıp gitmeden önce buraya uğruyor. Tesis, atık termal suyla ısıtılıyor.
Marketler için en organik, teknolojik ve hijyen bir fırsat!
Buradan büyük marketlere bir çağrı yapalım!
İletişim bilgileri verdiğim internet adresinde. Kurucusu Selim Erdoğan deneyimli, güvenilir bir üretici. Önce gelin gözlerinizle görün, hayran kalacaksınız. Sonra kaldırın aracıları aradan, bir kamyon gönderin, müşterilerinize en özel yeşillikleri, en sağlıklısından ve tazesinden yedirin.
İşte! Size en organik, teknolojik ve hijyen bir fırsat!
Yeşil fesleğen, kırmızı kıvırcık ve oluşturdukları harika görüntüden iki kare
Çiçek, cami ve tarım
Üç örnek de memleketin değerlerine sahip çıkma konusunda güzel örnekler.
Güzel örneklerin çoğalması, hangisini yazacağımı şaşıracağım günlerin bol olması dileklerimle bir Haymana’dan başka güzel haber için parantez açayım!
Çalış Atatürk Evi’nde restorasyon çalışmaları sona gelmiş durumda. Emek verenlere selam ve sevgiyle, Büyükşehir’den her an ‘Tamamlandı, açılıyor!’ haber gelebilir.
Sındıran’da, Haymana Zarif Akyıldızı Çiçeği panosu önünde fotoğraf çektirmeden olmazdı
Kaynaklar
* ‘Sındıran’ın kerpiç duvarlarında yaratılan renkli dünyalar’, Necati Yalçın, sonsoz.com.tr/makale/16420424/necati-yalcin/sindiranin-kerpic-duvarlarinda-yaratilan-renkli-dunyalar
* Yeşil İnci Türkiye, yesilinciturkiye.com.tr/iletisim.html
* ‘Ankara’da Korunması Gerekli Bir Köy Camisi: Karahoca Köyü Camisi’, Muzaffer Karaaslan, jag.journalagent.com/jas/pdfs/JAS_9_1_171_185.pdf
* IUCN Red List Categories and Criteria, www.iucnredlist.org/resources/categories-and-criteria
* ‘Korunanlar ve henüz korunmayan Zarif Tükrükotu’nun peşinde’, Necati Yalçın, www.hurriyet.com.tr/yazarlar/necati-yalcin/baskente-ozel-cicekler-3-40493248
