EBRU APALAK
Adalet Bakanlığı, 2024 yılına ilişkin Adalet İstatistikleri’ni 7 Nisan’da yayınladı. “Cumhuriyet başsavcılıklarında seçilen on suç türüne göre yıl içinde açılan dosya endeksi, 2015-2024” verilerine göre, Türkiye’de sadece son bir yılda, dolandırıcılık suçundan açılan dosya oranı yüzde 41 arttı. Cumhuriyet başsavcılıklarında 2024’te dolandırıcılık suçundan 270 bin dosya açıldı. Dolandırıcılık suçunu, yüzde 33 ile “kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alma, kabul etme veya bulundurma ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanma”; yüzde 22 ile “uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti” suçları takip etti.
Öte yandan, 2023’te de en fazla dosya dolandırıcılık suçu için açılmıştı. Bu suçu kasten öldürme ve yağma suçları izlemişti. 2023 yılında dolandırıcılık suçundan açılan 246 bin dosya ile 2022’ye göre yüzde 25 oranında artış kaydedilmişti.
2022’de aynı suçtan 208 bin, 2021’de 176 bin, 2020’de ise 129 bin dosya açılmıştı. Buveriler, Türkiye'de dolandırıcılık suçundan açılan dosya sayısının 2020’den 2024’e kadar yaklaşık yüzde 110 oranında arttığını gösteriyor.
NİTELİKLİ DOLANDIRICILIĞA 10 YILA KADAR HAPİS CEZASI
Türk Ceza Kanunu’nun 157, 158 ve 159. maddeleri dolandırıcılık suçunu düzenliyor. Basit dolandırıcılık (m. 157), nitelikli dolandırıcılık (m. 158) ve Daha Az Cezayı Gerektiren Hâl (m. 159) olmak üzere üç başlıkta toplanıyor.
Bir kimseyi aldatıcı davranışlarla kandırarak, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlanması “basit dolandırıcılık” suçunu oluşturuyor. Suçu işleyenlere bir yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası veriliyor.
Dolandırıcılığın; dini inanç ve duyguların istismarıyla, kişinin içinde bulunduğu tehlikelidurum veya zor şartlardan yararlanma, kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmagibi şekillerde işlenmesi “nitelikli dolandırıcılık” kapsamına giriyor. Nitelikli dolandırıcılığın cezası ise üç yıldan on yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası şeklinde uygulanıyor.
“Daha az cezayı gerektiren hâl” suçunun işlenmesi hâlinde failin kişisel durumu, suçun işleniş şekli ve mağdur üzerindeki etkisi göz önünde bulundurularak hâkim, cezada indirim uygulayabiliyor.
