Dış ticaret açığımız tüm vahameti ile devam ediyor, hala üretebildiğimizden çok daha fazlasını tüketiyoruz ve elbette ki bunu da borçlanarak yapıyoruz. En nihayetinde de devasa bir borç sorunu ile karşı karşıya kalıyoruz.

Başta Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan olmak üzere ekonomiyi yönetenler bu borç sorununun bir borç krizine dönüşmesini ve moratoryum ilan edilmesini engelleyebilmek için didinip duruyorlar.

Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan kasım ayına ait son veriler şöyle:

2023 yılı Kasım ayında geçen yılın aynı ayına göre:

 -İhracat % 5,2 oranında artışla 23 milyar 11 milyon dolar.

-İthalat % 5,6 oranında azalışla 28 milyar 931 milyon dolar oldu.

-Dış Ticaret açığı 5 milyar 919 milyon dolar oldu.

-Dış ticaret hacmi, % 1,1 oranında azalarak 51 milyar 942 milyon dolar olarak gerçekleşti.

2023 yılı Ocak-Kasım döneminde:

 -İhracat % 0,7 oranında artışla 232 milyar 915 milyon dolar.

-İthalat % 0,5 oranında artışla 332 milyar 752 milyon dolar olarak gerçekleşti.

- Dış Ticaret açığı 99 milyar 836 milyon dolar oldu.

-Dış ticaret hacmi, % 0,6 oranında artarak 565 milyar 667 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Son 12 aylık dönemde geçen yılın aynı dönemine göre:

 -İhracat, % 0,9 oranında artarak 255 milyar 814 milyon dolar.

-İthalat, % 1,4 oranında artarak 365 milyar 364 milyon dolar.

-Dış ticaret hacmi, % 1,2 oranında artarak 621 milyar 178 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Görüldüğü kadarıyla yaşanan çok ciddi kur artışları ihracatı beklendiği kadar arttırmazken ithalatı da beklendiği kadar azaltmamış bulunuyor, dış ticaret açığı tam gaz gidiyor. İthalatın değişimine bakarsak azalışın ara mallar kaleminde yoğunlaştığı görülüyor “Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar” aslında 2022 yılı Ocak-Kasım döneminde ithalat 88 milyar 368 milyon dolar iken 2023 yılı Ocak-Kasım döneminde 62 milyar 471 milyon dolara gerilemiş bulunuyor. 25 milyar 897 milyon dolarlık ve  % 29,3’lük bir gerileme dış ticaret açığının daha az olmasında epeyce etkili olmuş gibi görünüyor.

“Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı” faslında ise 2022 yılı Ocak-Kasım döneminde ithalat 15 milyar 511 milyon dolar iken 2023 yılı Ocak-Kasım döneminde 29 milyar 111 milyon dolara yükselmiş bulunuyor. 13 milyar 600 milyon dolarlık ve  % 87,7’lik bir artış dış ticaret açığının artmasında etkili olmuş bulunuyor.

Dış ticaret açığını olumsuz yönde etkileyen bir diğer kalem de “Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar” faslından gelmiş. Bu fasılda 2022 yılı Ocak-Kasım döneminde ithalat 20 milyar 414 milyon dolar iken 2023 yılı Ocak-Kasım döneminde 32 milyar 022 milyon dolara yükselmiş bulunuyor. 11 milyar 608 milyon dolarlık ve  % 56,9’luk bir artış dış ticaret açığının artmasında etkili olmuş bulunuyor.

Görüldüğü gibi ithalat artışı tüketim malları kaleminden gelirken azalış ara mallar kaleminden gelmiş ve bunda da petrol fiyatlarının geçen seneye göre gerilemesi etkili olmuş gibi duruyor. Bu değişim kur artışlarının tüketime yönelik ithalatı hemen hemen hiç etkilemediğini göstermektedir.