RIZA PEHLİVAN
Türk Sanayici ve İşadamları Vakfı (TÜSİAV) Yönetim Kurulu Başkanı, duayen sivil toplumcu Veli Saritoprak, Türkiye’de ve Avrupa’da Sivil Toplum Kuruluşları’nın (STK) durumunu değerlendirdi.
SİVİL TOPLUMUN YÜKSELEN GÜCÜ STK’LAR
Başkan Sarıtoprak, STK’ların eğitimden çevreye, insan haklarından afet yardımlarına kadar geniş bir yelpazede toplumsal fayda üretmek için çalıştıklarını ifade etti. Sarıtoprak şöyle devam etti: “ Günümüzde STK’lar, sadece sosyal dayanışmanın değil, aynı zamanda demokratik katılımın ve sürdürülebilir kalkınmanın da temel taşlarından biri haline geldi. Dünya genelinde 10 milyondan fazla STK faaliyet gösterirken, bu kuruluşlar eğitimden çevreye, insan haklarından afet yardımlarına kadar geniş bir yelpazede toplumsal fayda üretmeye devam ediyor.
STK’lar ayrıca yeni nesil sosyal girişimlerin doğmasına öncülük ediyor. Özellikle gençler arasında çevre, kadın hakları, göç ve eğitim alanlarında kurulan dijital platformlar, sivil toplumun etki alanını genişletiyor ve karar mekanizmalarına daha hızlı müdahale edebilmesini sağlıyor.”
TÜRKİYE’DE SİVİL TOPLUMUN GENEL GÖRÜNÜMÜ
Türkiye’de 2025 yılı itibarıyla yaklaşık 101.475 derneğin ve 6.295 vakıfın faaliyet gösterdiğini belirten Sarıtoprak, “Bu kuruluşların büyük bölümü sosyal hizmet, kültür, spor, çevre ve eğitim alanlarında etkinlik gösteriyor. Katılım oranları hâlâ sınırlı; nüfusun sadece %12’si bir STK’ya üye veya aktif olarak katkıda bulunuyor. Ancak şehirleşme, eğitim seviyesinin yükselmesi ve dijitalleşme, gönüllü katılımı artırma potansiyeli sunuyor.” diye konuştu.
“AVRUPA’DA STK EKOSİSTEMİ
Avrupa’da STK’ların çok daha fazla sayıda ve çok daha kapsamlı bir şekilde çalıştıklarına vurgu yapan Başkan Sarıtoprak, “Avrupa’da sivil toplum yapısı oldukça köklüdür. Almanya’da 700 binden fazla, Fransa’da 1,3 milyondan fazla, İtalya’da ise 360 binden fazla STK faaliyet göstermektedir. Bu ülkelerde STK’lar kamu politikalarının şekillenmesinde aktif rol alır ve devlet tarafından mali ve hukuki olarak desteklenir. Avrupa’da STK’lar enerji dönüşümü, iklim değişikliği, göç politikaları, kadın hakları ve dijital haklar gibi alanlarda karar alma süreçlerine katılır.” dedi.
Türkiye’de sivil toplumun güçlenmesinin demokratik katılımı artıracağını, toplumsal sorunların çözümüne katkı sağlayacağını ve Avrupa ile bütünleşme sürecini hızlandıracağını dile getiren TÜSİAV Başkanı Veli Sarıtoprak, sözlerini şu şekilde tamamladı: “Gençlerin dijital platformlar üzerinden katılımının artması ve STK’ların kurumsal kapasitesinin güçlenmesi, sivil toplumun etkinliğini gelecekte artıracaktır. Avrupa’da STK’lara katılım gönüllülük esasına dayanır. Avrupa’da STK’lara gönüllü katılım oranı yüzde 35 iken ülkemizde bu oran sadece yüzde 12’dir.”
TÜRKİYE VE AVRUPA KARŞILAŞTIRMASI
|
Kriter |
Türkiye |
Avrupa Ortalaması |
Gönüllü Katılım (%) |
Karar Alma Katılımı |
|
Aktif STK Sayısı |
101.475 |
1.000.000+ |
12% |
Düşük |




