Cuma günü Başbakan olan Keir Starmer’in düşünmesi gereken pek çok konu var. Yakın geçmişe bakacak ise seçim sonuçları elzem. 650 kişilik Avam Kamerasında 412 İşçi Partili, 121 Muhafazakar ve 72 Liberal Demokrat milletvekili var. 2019 seçimine göre İşçi Partisi nerede ise sandalye sayısını ikiye katlamış durumda (+209), Muhafazakarlar üçte bire düştüler (-241) ve Liberal Demokratlar sayılarını altı kattan fazla artırdılar. Bu rakamlar elbette Starmer’n yüzünü güldürecektir. Yüzünü somurtacak olan ise partisinin aldığı oylar. Seçime katılanların sadece üçte biri civarında bir destek bulabildi İşçi Partisi, Muhafazakarlar dörtte bire bile yetişemedi. Genel seçimde ikinci partinin on puan önünde bitirmek elbette kolay değil ve büyük bir başarı. Ama altı haftalık seçim kampanyasının başında İşçi partisi 20 puan önde gidiyordu ve seçim akşamına kadar bu fark devam etti. Sonuçlar açıklanınca bunun ancak yarısının doğru olduğu belli oldu. Düşük katılım ve tüm partilerin açıkça İşçi Partisinin kazanacağını belirtmesi sosyal demokratlara değişim için sandığa gitmelerinin şart olmadığını düşündürtmüş olması kuvvetli bir ihtimal. O zaman Starmer seçim analizi yaptığında dürüst olmak mecburiyetinde.
Seçimin gerçek sonucu muhalefetin kazanması değil, iktidarın kaybetmesi oldu. Ülkeyi 14 yıldır bu kadar kötü yöneten, adı yolsuzluklara karışan Başbakanın yakın çevresine rağmen İşçi Partisi, 2019 oy oranından sadece 2% daha fazla alırken, yedi sene evvelki seçimdekinden 6% daha az destek buldu. Bunlar göz ardı edilecek konular değil. Eğer sosyal demokratlar Meclis aritmetiğine odaklanıp zafer sarhoşluğuna kapılırsa beş sene sonra aynı senaryo tekrarlar: muhalefet vekil sayısını ikiye katlar ve hükümet parçalanır. Parçalanmaktan bahsederken bu seçimin en önemli göstergelerinden birisi siyasi systemin değişmekte olduğuna işaret etmesi idi. İkinci Dünya Savaşından sonra Britanya siyasal sistemi sadece iki atın koştuğu bir yarışa benzetilirdi: Ya mavi kazanırdı ya da kızıl. Şimdi iki büyük partinin toplam oy oranı sadece 58%. Yani her on kişiden dördü başka, daha küçük patileri tercih etmekte. Iki büyük parti toplumun geniş kesimini kucaklamakta oldukça zorlanıyor. Aşırı sağ Reform Partisinin siyasi arenaya - dört milyondan fazla oy alıp - üçüncü parti olarak girmesi iki büyük partiyi korkutmakta. Muhafazakârlar kaptırdıkları oyları nasıl geri alma düşünceleri içindeyken İşçi Partisi de kolaycı basit sloganlarla popülist kampanyasını başarılı bir şekilde yürütmüş olan göçmen karşıtı bu partiyi ciddiye almak mecburiyetinde. Stratejisini de Starmer Başbakan olduğunda hükümetinin hizmet ölçütü ile değerlendirilmesi isteği ile vurguladı. Bugüne kadar İşçi Partisi altı başbakan çıkardı ve hepsinin tartışılmaz artı değerleri var. Yirmibeş sene önce Blair gençliği ve karizması ile büyük heyecan yaratırken, Harp sonrası Attlee ise genelde sessiz sedasız, sönük bir şahsiyet olarak tüm ülkeyi değiştirdi. Starmer’in Blair gibi olmadığı aşikâr. Attlee’yin yarısı kadar olabilirse, değil Britanya'nın, Sosyalist Enternasyonal’ın biricik sevgilisi olacaktır.
