ABD yönetiminin korumacı ticaret politikalarında attığı adımlar piyasalarda fiyatlamaları zorlaştırmaya devam ediyor. Ülkenin başta Çin, Avrupa Birliği (AB) ve Japonya olmak üzere ülkelerle sağladığı ticaret anlaşmaları, piyasalarda son dönemde risk algısını bir nebze azaltırken, diğer ülkelere yönelik alınan kararlar yatırımcıları temkinli hareket etmeye yönlendiriyor.
ABD Başkanı Donald Trump, karşılıklılık esasına dayanan tarife oranlarında değişikliği öngören kararnameyi imzaladı. Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, Trump tarafından imzalanan kararnameyle ABD'nin artan yıllık mal ticareti açıklarını daha da azaltmak amacıyla bazı ülkelere yönelik karşılıklılık esasına dayanan gümrük vergisi oranlarında değişikliğe gidildiği belirtildi.
İmzalanan kararnameye göre, ülkelere yüzde 10 ila yüzde 41 arasında değişen oranlarda gümrük vergisi uygulanması öngörülüyor.
Bu kapsamda, Hindistan'a yüzde 25, Endonezya'ya yüzde 19, Irak'a yüzde 35, İsrail'e yüzde 15, Malezya'ya yüzde 19, Norveç'e yüzde 15, İsviçre'ye yüzde 39, Suriye'ye yüzde 41, Tayvan'a yüzde 20 ve Vietnam'a yüzde 20 tarife getirilmesi planlanıyor. Söz konusu tarife oranları, kararnamenin yayımlanmasından 7 gün sonra yürürlüğe girecek.
Öte yandan Trump, Kanada'ya uygulanan gümrük vergisi oranının yüzde 25'ten yüzde 35'e çıkarılmasını öngören bir kararnameyi de imzaladı. Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, Kanada'ya yönelik yeni tarife oranının 1 Ağustos'ta yürürlüğe gireceği bildirildi.
Analistler, tarifelerin küresel büyüme ve enflasyon üzerindeki etkilerine ilişkin belirsizliklerin sürdüğüne işaret ederek, bu ortamda merkez bankalarının para politikasında gevşeme adımlarını temkinli atabileceklerini belirtti.
Eylülde faiz indirimi beklentileri zayıfladı
ABD Merkez Bankasının (Fed) çarşamba günkü toplantısında politika faizini beklentiler doğrultusunda değiştirmemesi ve Fed Başkanı Jerome Powell'ın tarifelerin bazı malların fiyatlarına daha net bir şekilde yansımaya başladığını ifade etmesi, Bankanın eylül ayında faiz indirimine gidebileceği ihtimallerini azalttı.
Öte yandan, ABD'de son makroekonomik veriler işsizlik oranının düşük seyrini sürdürdüğüne ve iş gücü piyasasının güçlü kalmaya devam ettiğine işaret ederken, bugün açıklanacak tarım dışı istihdam verisinin mevcut duruma ilişkin daha fazla bilgi vermesi bekleniyor.
Ayrıca dün, ABD'de kişisel tüketim harcamaları haziranda yüzde 0,3 ile piyasa beklentilerinin altında artarken, Fed'in enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi, haziranda yıllık bazda yüzde 2,8 ile beklentilerin üzerinde artış kaydetti.
Ülkede ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı 26 Temmuz ile biten haftada 218 bine çıkmasına rağmen piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti. İstihdam Maliyet Endeksi, bu yılın ikinci çeyreğinde yüzde 0,9 ile piyasa beklentilerinin üzerinde artış gösterdi.
Teknoloji devlerinden güçlü bilançolar
Kurumsal tarafta da şirketlerin açıklanmaya devam eden bilançoları yatırımcılar tarafından değerlendirilirken ABD'li teknoloji devlerinden Microsoft ve Meta'nın hisseleri güçlü gelen finansal sonuçları sonrası sırasıyla yüzde 3,95 ve yüzde 11,25 değer kazandı.
Apple ve Amazon'un nisan-haziran dönemine ilişkin bilançoları piyasa kapanışının ardından açıklandı. Bu doğrultuda, mali takvimde 28 Haziran'da biten 3 aylık dönemi üçüncü çeyrek olarak kabul eden Apple'ın bilançosuna göre, şirketin geliri bu dönemde yıllık yaklaşık yüzde 10 artışla 94 milyar dolara yükseldi. Apple, geçen yılın aynı döneminde yaklaşık 85,8 milyar dolar gelir elde etmişti.
Şirketin net karı da aynı dönemde yüzde 9,3 artarak 23,4 milyar dolara çıktı. Firma, geçen yıl nisan-haziran döneminde 21,4 milyar dolar kar açıklamıştı.
Amazon'un net satışları bu yılın ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 13 artarak 167,7 milyar dolara yükseldi. Şirketin net satışları, geçen yılın ikinci çeyreğinde 148 milyar dolar olarak kayıtlara geçmişti.
Amazon'un net karı da yılın ikinci çeyreğinde 18,2 milyar dolara çıktı. Şirket, geçen yılın aynı döneminde 13,5 milyar dolar net kar elde etmişti.
Dolar endeksi son iki ayın zirvesinde
Bu gelişmelerle tahvil piyasalarında dün alış ağırlıklı bir seyir öne çıkarken, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,37'ye indi. Söz konusu getiri yeni güne ise yüzde 4,38'den başladı.
Bir süredir ticaret gerilimlerin azalması ve Fed'in faiz indirimine ilişkin artan beklentilerle gerileyen dolar endeksi, Trump'ın yeni aldığı tarife kararları ile Fed'in parasal gevşeme döngüsünün zamanlamasına yönelik soru işaretleriyle dün yüzde 0,3 artışla son iki ayın en yüksek seviyesi olan 100,1'e çıktı. Dolar endeksi şu sıralarda ise yatay seyirle 100 seviyesinde bulunuyor.
Altının ons fiyatı dün yüzde 0,5 artışla 3 bin 290 dolara çıkarken, yeni güne yüzde 0,1 yükselişle 3 bin 292 dolardan başladı. Brent petrolün varil fiyatı da şu sıralarda önceki kapanışın hemen üzerinde 71,7 dolarda bulunuyor.
New York Borsası'nda dün S&P 500 endeksi yüzde 0,35, Nasdaq endeksi yüzde 0,03 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,74 değer kaybetti. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne ise negatif bir seyirle başladı.
Avrupa borsaları satıcılı seyretti
Avrupa borsaları dün negatif seyrederken, Avro Bölgesi'nde bugün açıklanacak enflasyon verileri ile imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) verileri takip edilecek.
ABD yönetiminin tarifelerde aldığı yeni kararlar ve Fed'in faiz indirimi zamanlamasına ilişkin piyasa beklentilerinin zayıflaması bölge pay piyasalarından etkili olurken, ülke ekonomilerine dair makroekonomik veriler de öne çıktı.
Dün açıklanan verilerde Almanya'da temmuzda Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) aylık yüzde 0,3, yıllık da yüzde 2 ile beklentilerin üzerinde artış kaydetti.
Öte yandan bölgede jeopolitik gelişmeler de izlenirken, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, İsrail'e yönelik ekonomik baskının artırılması gerektiğini belirtti. Kristersson, Gazze'ye acil yardım ulaştırmak amacıyla Avrupa Birliğinden (AB) ticaret anlaşmasını dondurarak İsrail'e ekonomik baskı yapmasını istedi.
Dün İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,05, Almanya'da DAX 40 yüzde 0,81, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,14 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,56 geriledi. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar güne negatif başladı.
Asya borsaları negatif seyrediyor
Asya borsalarında satış ağırlıklı bir seyir izlenirken, ABD'nin tarife kararlarının yanı sıra açıklanan ekonomik veriler bölge pay piyasalarında etkili oluyor.
Dünya genelinde ABD tarifeleri kaynaklı risklerle dolar, diğer para birimleri karşısında güçlenirken, dolar/yen paritesi 150,9'a çıkarak 28 Mart'tan bu yana en yüksek seviyesini gördü.
Bölgede bugün açıklanan verilere göre, Japonya'da haziran ayında işsizlik oranı yüzde 2,5 ile önceki aya göre değişiklik göstermeyerek beklentiler dahilinde gerçekleşti. Ülkede aynı dönemde imalat sanayi PMI 48,9 ile beklentilerin sınırlı şekilde üzerinde geldi ancak önceki aya göre azaldı.
Çin'de ise temmuzda Caixin imalat sanayi PMI 49,5 seviyesiyle öngörülerin altında açıklandı.
Öte yandan Çin hükümeti, gelecek ay ABD Kongresinden bir heyetin Tayvan'ı ziyaret etmeye hazırlandığına dair haberler üzerine, Tayvan ile ABD arasında 'her türlü resmi temasa' kesinlikle karşı olduğunu bildirdi.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,6, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,3, Çin'de Şanghay bileşik endeksi de yüzde 0,3 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 3,6 düştü.
BIST 100 endeksi yükselişle kapandı
Dün alış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,17 değer kazanarak 10.743,20 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ağustos vadeli kontrat ise dün akşam seansında normal seans kapanışına göre yatay seyrederek 12.221,00 puanda işlem gördü.
Dolar/TL, dün günü yüzde 0,1 yükselişle 40,6320'den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yüzde 0,1 artışla 40,6670'ten işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) verilerini, yurt dışında ise ABD'de tarım dışı istihdam verileri ve dünya genelinde imalat sanayi PMI verileri başta olmak üzere yoğun veri gündeminin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.800 ve 10.900 seviyelerinin direnç, 10.600 ve 10.500 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
09.00 İngiltere, temmuz ayı konut fiyat endeksi
10.00 Türkiye, temmuz ayı imalat sanayi PMI
10.55 Almanya, temmuz ayı imalat sanayi PMI
11.00 Avro Bölgesi, temmuz ayı imalat sanayi PMI
11.30 İngiltere, temmuz ayı imalat sanayi PMI
12.00 Avro Bölgesi, temmuz ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)
15.30 ABD, temmuz ayı tarım dışı istihdam
15.30 ABD, temmuz ayı ortalama saatlik kazançlar
15.30 ABD, temmuz ayı işsizlik oranı
16.45 ABD, temmuz ayı imalat sanayi PMI
17.00 ABD, temmuz ayı ISM imalat sanayi PMI
17.00 ABD, haziran ayı inşaat harcamaları
17.00 ABD, temmuz ayı Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi
