Bugün, Kırım Tatar halkının tarihindeki en acı günlerden kabul edilen 18 Mayıs 1944 sürgününün 81. yıldönümü. Sovyet yönetimi tarafından gerçekleştirilen toplu sürgünle, yaklaşık 200 bin Kırım Tatarı vatanlarından gönderildi. Tarihe “Büyük Sürgün” olarak geçen bu trajedi, hala uluslararası kamuoyunda tartışılmaya devam ediyor.
Sovyetler, sürgünü Kırım Tatarlarının Nazilerle iş birliği yaptığı gerekçesiyle yaptı. Fakat tarihçiler, bu suçlamanın büyük ölçüde temelsiz olduğunu, asıl amacın Kırım’ın etnik yapısını değiştirmek olduğunu savunuyor. O dönemde binlerce Kırım Tatarı, Sovyet ordusunda savaşmıştı.
Yaplan operasyon sabahın erken saatlerinde başladı. Ailelere yalnızca birkaç dakika içinde evlerini terk etmeleri emredildi. Sonrasında kamyonlarla tren istasyonlarına taşınan halk, hayvan taşımacılığında kullanılan vagonlara yerleştirilerek Orta Asya’ya gönderildi. Yol boyunca binlerce kişi, özellikle çocuklar ve yaşlılar, açlık ve hastalık dolayısıyla hayatını kaybetti.
Araştırmalara göre toplam can kaybı 8 binin üzerinde. Bazı kaynaklar ise nüfusun yüzde 45’inin sürgün sürecinde hayatını kaybettiğini iddia ediyor. Sürgünün ardından Kırım’daki Türk ve İslam kültürüne ait birçok iz silindi, yer adları değiştirildi ve camiler kapatıldı.
Kırım Tatarları, senelerce devam eden mücadelelerin ardından 1989'dan itibaren anayurtlarına dönmeye başladı. Ancak hala pek çok aile, vatanlarında yerleşim hakkı elde etmekte zorluk çekiyor.
Bugün Kanada, Ukrayna, Polonya, Litvanya ve Letonya gibi ülkeler, bu olayı “soykırım” olarak tanıdı. Rusya ise resmi söyleminde “sürgün” ifadesini kullanmaya devam ediyor.
