Sosyal medyada paylaşılan görüntülerde, Tahran’ın merkezindeki Sadi Caddesi ve 1979 Devrimi’nde kritik rol oynayan Büyük Çarşı yakınlarındaki Şuş mahallesinde yüzlerce kişinin hükümet karşıtı sloganlarla yürüyüş yaptığı görüldü. Güvenlik güçleri bazı bölgelerde protestoculara biber gazıyla müdahale etti (Iran International, ILNA).
İran’da döviz piyasasında bir yıl önce 820 bin riyal olan ABD doları, geçtiğimiz Pazar günü yaklaşık 1,42 milyon riyale yükseldi; euro ise 1,7 milyon riyale yaklaştı. Kurlarda dün bir miktar gevşeme görüldü; dolar 1,39 milyon riyal, euro ise 1,64 milyon riyal seviyesinden işlem gördü (ILNA, AFP).
Hükümet ve Merkez Bankası Tepkisi
Döviz kurundaki dalgalanmaların ardından İran hükümeti, Merkez Bankasında acil bir ekonomi toplantısı düzenledi. Toplantıda döviz, ticaret ve hayat pahalılığı politikaları ele alındı. Merkez Bankası Halkla İlişkiler Müdürü, toplantının Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın talimatıyla gerçekleştiğini ve döviz kuru yönetimi ile hane halkı geçimi üzerine son koordinasyonların gözden geçirildiğini belirtti (ILNA).
Ayrıca, Merkez Bankası başkanının değiştirildiği açıklandı. Eski Ekonomi ve Maliye Bakanı Abdunnasır Hemmati, yeniden Merkez Bankası Başkanı olarak atandı. Hemmati, mart ayında riyalin sert değer kaybı nedeniyle meclis tarafından görevden alınmıştı (IRNA, AFP).
Esnaf ve Halkın Talepleri
Protestocular, döviz dalgalanmalarının özellikle ithal ürünlerin satışını felç ettiğini ve iş yapmanın imkânsız hale geldiğini belirtti. Bir esnaf, "Bu dolar kuruyla bir telefon kılıfı bile satamıyoruz ve yetkililer hayatımızı hiç umursamıyor" ifadelerini kullandı (AFP). Resmi ajanslar, birçok esnafın olası zararları önlemek amacıyla satışları askıya aldığını duyurdu (IRNA, Fars).
Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan ise sosyal medyada yaptığı açıklamada, İçişleri Bakanından protestocuların meşru taleplerini dinlemesini ve hükümetin sorumlu davranmasını istediğini bildirdi. Meclis Başkanı Muhammed Bakır Galibaf da halkın alım gücünü artırmaya yönelik tedbirlerin alınması çağrısında bulundu (IRNA).
Ekonomik ve Jeopolitik Etkiler
İran ekonomisi, yıllardır Batı yaptırımları ve küresel belirsizliklerle sarsılırken, BM tarafından yeniden yürürlüğe konulan yaptırımlar ve haziran ayında İsrail ile yaşanan kısa süreli çatışmalar ekonomik görünümü olumsuz etkiledi. ABD ve Batılı güçler, İran’ın nükleer programı ve bölgedeki silahlı vekil güçlere desteği nedeniyle baskılarını sürdürüyor. Middle East Forum’a göre, ekonomik ve askeri baskı ülkeyi ciddi iç karışıklıklara sürüklüyor (Middle East Forum).
