Derleyen : Abbas SATIR
Deniz harekatıyla İstanbul'a ulaşılamayacağını anlayan İngiliz ve Fransız kuvvetleri kara harekatına başlatma kararı aldı. İngiliz ve Fransız kuvvetleri 25 Nisan 1915 şafağında Gelibolu Yarımadası'nın güneyinde beş noktaya çıkarma yaptı. İngiliz ve Fransız çıkarma kuvvetleri her ne kadar Seddülbahir ve Arıburnu sahillerinde köprübaşları oluşturmayı başardılarsa da Osmanlı kuvvetlerinin inatçı savunmaları ve zaman zaman giriştikleri karşı taarruzlar sonucunda Gelibolu Yarımadası'nı işgalde başarılı olamadı. Düşman gruplarının başarılı olmaları mümkün değildi, çünkü karşılarında, güçlü bir ordunun yanında güçlü bir komutanları vardı ;Yarbay Mustafa Kemal.
HER TÜRK BURAYI ZİYARET ETMELİ
Çanakkale Savaşlarında 230 bin Türk askerinin şehit düştüğü belirtilmektedir. Temsili olarak yapılan mezar başlarında şehit düşen Türk askerlerin isimleri yazmaktadır. Her Türk bu şehitliği mutlaka ziyaret etmelidir. Yalnızca Türk tarihi açısından değil, Birinci Dünya Savaşında Türkiye’ye gelip şehit düşen İngiliz ve Fransız askerleri açısından da büyük önem taşımaktadır.
SÜNGÜ TAK EMRİ
Türk tarihine altın harfle geçen 57. Alay Komutanlığı’nın başına geçen Mustafa Kemal, Alman Komutanı Von Sanders ile İngiliz ve Fransız kuvvetlerinin nereden çıkarma yapağını tartıştı. Mustafa Kemal, itilaf kuvvetlerinin Kabatepe ve Seddülbahir’den çıkarma yapacağını belirtirken, Alman Komutan tam tersi Bolayır ve Anadolu Yakasında saldıracağını ileri sürdü. Von Sanders’in görüşü ağır bastı ve askerler o yöne sevkedildi.
İngiliz ve Ftransız kuvvetleri 25 Nisan 1918 sabahı, Mustafa Kemal’in düşündüğü noktadan saldırıya geçti.
Conkbayır’a gelen Mustafa Kemal, askerlere “süngü tak” emri verdi ve tarihe geçen o ünlü sözü söyledi ;
-- «Ben size taarruz emretmiyorum. Ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman içinde yerimize başka kuvvetler ve başka komutanlar geçebilir» dedi. Tarihin bu en büyük siper savaşı başlamıştı. Siperler arası uzaklık sekiz on metre kadardı. Türk siperlerinden hiçbir asker ayrılmıyordu. Şehit düşenlerin yeri hemen dolduruluyordu. Her adım başına bir mermi düşüyor; toprak adeta tüterek kaynıyordu. Düşman dalgalar halinde Conkbayır'a doğru ilerliyordu. Mustafa Kemal, Koca Çimentepe-Conk Bayırı hattında yeni bir karşı taarruz gerçekleştirdi, bu hattaki Anzak birliklerini de püskürttü. İngiliz ve Anzak kuvvetlerinin İkinci Anafartalar Muharebesi olarak bilinen genel taarruzları ise Osmanlı savunmasını aşamadı. Tüm bu gelişmelerin sonrasında İngiliz, Anzak ve Fransız kuvvetleri Gelibolu Yarımadası'nı Aralık 1915'te tahliye etmek zorunda kaldı.
GÖĞÜSÜNE GELEN ŞARAPNEL
Bu arada Mustafa Kemal, Anafartalar Grup Komutanlığına atandı. Anafartalar Savaşı'nda düşmanın attığı şarapnel misketi Mustafa Kemal'in göğsüne isabet etti. Ancak cebindeki saate çarptığından bir şey olmadı. Kısa sürede Türk ordusu her yerde büyük başarılar kazandı. Düşman şaşkına döndü, bozguna uğradı.
Çanakkale savaşlarında 250 binin üzerinde askerimiz şehit düştü. Düşman kayıpları ise bu rakamın üstündedir. Çanakkale savaşlarının unutulmaz kahramanı, Anafartalar Grup Komutanı Mustafa Kemal'in başarısı ileride başlayacak Ulusal Kurtuluş Savaşı'mızın kaynağı oldu.
Bağımsızlığımızı savunmak, yurt topraklarımızı korumak için yapılan savaşlar kutsaldır. Çanakkale, Ulusal Kurtuluş Savaşımız kutsal destan savaşlara birer örnekti.
İngiliz ve Anzak kuvvetleri İkinci Anafartalar savaşında yenilmesiyle 16 Aralık 1915 yılında Gelibolu’dan ayrılmak zorunda kalmıştır.
57. ALAY ANIT MEZARI
Çanakkale kara savaşlarında kahramanlık gösteren Türk askerlerinin mezarları bulunmaktadır. Mezar taşlarına bakıldığında Anadolu’nun çeşitli illerinden gelen ve şehit düşen askerlerin isimlerini görürsünüz. 57. Piyade Alayı Şehitliği, Çanakkale Kara Savaşları'nın başlangıcı kabul edilen Anzak çıkarması ve sonrasında gerçekleşen muharebelerdeki başarısıyla bilinen Osmanlı Ordusuna mensup askerlerden oluşan ve tamamı savaş sırasında yaşamını yitiren 57. Alay'a ithafen yapılan anıt mezardır. Hayatını kaybeden 57. Alay'a bağlı 628 asker için Gelibolu Yarımadası'nda, Bombasırtı üzerinde 12 Aralık 1992 tarihinde sembolik bir şehitlik açılmıştır.
ATATÜRK’TEN ANZAK ANNELERİNE MEKTUP
1934 yılında Mustafa Kemal Atatürk Anzak annelerine bir mektup göndererek “Göz yaşlarınızı dindiriniz. Evlatlarınız bizim bağrımızdadır” dedi. Atatürk şunları yazdı ; “Bu memleketin topraklarında kanlarını döken kahramanlar!
Burada, dost bir vatanın toprağındasınız. Huzur ve sükun içinde uyuyunuz. Sizler, Mehmetçiklerle
yanyana koyun koyunasınız. Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar! Gözyaşlarınızı
dindiriniz. Evlatlarınız bizim bağrımızdadır. Huzur içindedirler ve rahat uyuyacaklardır. Onlar bu
topraklarda canlarını verdikten sonra, artık bizim evlatlarımız olmuşlardır.”
ÇANAKKALE ŞEHİTLE ABİDESİ
Çanakkale Şehitler Abidesi, Çanakkale Savaşlarında şehit düşen tüm askerlerimizi simgelemekte ve onların anısını yaşatmaktadır. Mimarı Doğan Erginbaş’ın kendi ifadesiyle abide Tüm coğrafyalardan gelen şehitlerimizin toplu bir şekilde göğe yükselişini temsil etmektedir. Ayaklarının üzerinde savaş anlarını yansıtan kabartma rölyefler bulunmaktadır. Her yıl 18 Mart tarihinde, ülkenin dört bir yanından gelen vatandaşlar ve devlet erkânı tarafından Abide tören alanında anma törenleri düzenlenmektedir.
