Yüksek fiyat uygulamalarına son verilmesi, stokçuların pazardan çekilmesi ve yatırım amaçlı talebin azalması gibi etkenler, sıfır araçların bolluğuna ve ikinci el araç pazarının büyük ölçüde durgunlaşmasına yol açtı. Ekim ayı sonunda, bu yavaşlama o kadar belirginleşti ki, temmuz ayında 400 bin olan online ilan sitelerindeki ikinci el araç sayısı tam 1 milyona ulaştı. Satışlar durma noktasına geldiğinde fiyatlar da ciddi bir şekilde geriledi.
Sıfır araçlara talep ciddi oranda düştü
Son üç yıl boyunca ikinci el araç sahipleri, araçlarının değeri aydan aya sürekli artıyor gibi görünüyordu. Ancak Temmuz 2023 itibarıyla işler tersine döndü. Ticaret Bakanlığı tarafından alınan sıkı tedbirler ve finansal yatırım araçlarının çeşitlenmesi, sıfır araçlara olan 'yatırım' talebini ciddi oranda düşürdü. Bu da pazarın sıfır araçlarla dolmasına neden oldu. Otomobil bayileri, ellerindeki stokları eritmek için hızla teslimat kampanyaları başlattılar. Bu gelişmeler, ikinci el araç satışlarını büyük ölçüde frenledi. Satışlar o kadar yavaşladı ki, Türkiye'nin en büyük iki ilan sitesinde Temmuz ayında toplam 400 bin civarında olan ikinci el araç ilanı sayısı, Ekim ayı sonunda tam 1 milyona ulaştı.
"Sıfır araç satışını teşvik etmek için kampanyalar düzenliyorlar"
Elinde ikinci el araç bulunanlar, başlangıçta fiyatları sabit tutma konusunda direndiler, ancak sonunda fiyat indirme zorunda kaldılar. Cardata verilerine göre, Türkiye'nin en çok satan ikinci el otomobili Renault Megane Sedan'ın fiyatı Temmuz ayında 870 bin TL iken, Ekim sonunda %6,3'lük bir oranla 815 bin TL'ye geriledi. Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, "Sıfır araçlarda fiyatlar artmıyor, hatta son bir ayda %0,19'luk bir düşüş var. İkinci el araçlarda ise 1-20 Ekim tarihleri arasında %9'luk bir düşüş görüyoruz. İnsanlar borsa gibi faiz gibi yatırım araçlarına yöneliyorlar. Markalar son iki aydır sıfır araç satışını teşvik etmek için kampanyalar düzenliyorlar. Dolayısıyla ikinci el araç fiyatlarında düşüş devam edecek gibi görünüyor" dedi.
"Artık daha öngörülebilir faiz adımları görmemiz olası"
VavaCars Perakende Grup Başkanı Serdıl Gözelekli'ye göre ise ikinci el araç fiyatlarındaki düşüş, Ekim ayında biraz yavaşladı. Artık çok dramatik fiyat düşüşleri beklememek gerekebilir. Gözelekli, online ilan sayısının artışının pazardaki satış hızının belirgin şekilde yavaşladığını gösterdiğine dikkat çekerek, "Fiyatları daha sağlıklı bir şekilde gösterebilmek için VavaCars olarak yeni bir endeks oluşturduk. Bu endeks, daha gerçekçi verilere dayanmaktadır. Buna göre, ikinci el araç fiyatları Eylül ayında %8 düştü. Ekim ayında ise fiyat düşüş hızı biraz yavaşladı. Çünkü Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın Eylül ayında aldığı faiz kararı, beklentileri karşılayan bir karardı. Artık daha öngörülebilir faiz adımları görmemiz olası" şeklinde konuştu.
İstinye Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Naim Çetintürk'e göre, Temmuz ayından bu yana ikinci el araç fiyatları, 5 yaş ve üzeri araçlarda %10-15, 5 yaşın altındaki araçlarda ise %5-7 arasında düşüş yaşandı. Çetintürk, online ilan sayısındaki artışın nedenlerini şu şekilde sıraladı: 1. Sıfır kilometre araçların artması, 2. İkinci el araç fiyatlarının düşmesi, 3. Borsa ve faiz gibi yatırım araçlarına yönelme, 4. 1 Kasım'da yürürlüğe girecek kimlik doğrulama zorunluluğu.
