Görme engelli Mahir Saygı, babasının ölümünün ardından devlet desteğiyle ilkokul ve ortaokul eğitimini tamamladıktan sonra Gazi Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü Görme Engelliler Eğitim Anabilim Dalı'nı bitirdi. Yüksek lisansına devam eden ve aynı zamanda Çubuk Rehberlik Araştırma Merkezi'nde özel eğitim öğretmeni olarak görev yapan Saygı, görev yaptığı kurumda özel gereksinimli bireylere yönelik yapay zeka aracılığıyla eğitim konusunda bireysel formlar hazırlayarak hem öğretmenlerin hem de velilerin işlerini kolaylaştırdı. Ayrıca yüksek lisans dersinde gördüğü sınırlı sözlü becerilere sahip veya sözel olmadan başkalarıyla iletişim kuran kişilere yardımcı olmak için alternatif iletişim cihazı geliştirdi. Saygın, yüksek fiyatlarla yurt dışından temin edilen cihazlara alternatif geliştirdiği yapay zeka destekli cihazı önce kendi öğrencilerinin kullanımına sunmak istiyor.
'KİŞİDEN ALINAN VERİYE DAYALI ÇIKTI ÜRETİYOR'
Çalıştığı kurumda özel gereksinimli bireylere yönelik yapay zeka aracılığıyla dijital formlar oluşturduğunu söyleyen Mahir Saygı, "Az gören bireylerin işlevsel görme kalıntılarını sınıftaki öğretmenlerin ölçmekte zorlandıklarını gördüm. Onunla ilgili yeterince veri elde edemiyorlar. Mesela o çocuğu önde mi oturtsam daha iyi görür, pencere kenarında mı oturtsam daha iyi görür ya da beyaz kağıt üzerine siyah yazıyla mı yazarsam daha iyi görür, gibi parametreler var. Bu, kişiden kişiye de değişiyor. Dolayısıyla bunu da ölçmek aslında belli bir uzmanlık gerektiriyor. Ama bunun sağlanamadığı yerlerde işlevsel görme değerlendirme formunu oluşturdum ve onu dijitalleştirdim. Öğretmenler bunu çok rahat doldurup, altındaki kopyala düğmesine basarak yapay zekaya yönlendirilip, çocukların işlevsel görmesi ile ilgili bireysel bilgi elde edebilirler. Yani genel geçer böyle herkese söylenecek laflar değil de kişiden alınan veriye dayalı parametrelere dayalı ölçme yapmamızı ve çıktı üretmemizi sağlıyor ve bize zamandan da tasarruf sağlıyor. O yüzden bir avantaj sağladı” dedi.
‘ÇOCUK TUŞA BASTIĞI ZAMAN SESLENDİRİLİYOR’
Yüksek lisans dersinde bir hocasının konuşma güçlüğü çekenlerle ilgili izlettiği videoda konuşamayan ya da konuşma güçlüğü çeken bireyler için destek sağlayan alternatif iletişim cihazlarını öğrenen Saygı, bu cihazların yurt dışından yüksek fiyatlara getirilmesinden rahatsız olduğunu söyledi. Saygı o dersten sonra bu cihazı kendi imkanlarıyla yapma kararı aldığını ifade ederek, “Bir uygulama ve bir klavye aslında oluşturdum. Piyasada bulabileceğimiz bir klavye satın aldım. Onun üzerindeki tuşları kaldırdım. Belli miktarda, belli bir sırada tuş bıraktım. Üzerini de kapladım ve HTML, JS ve CSS kullanarak kod yazdım. Artık bu uygulama sayesinde şu sağlanabiliyor; oradaki tuşlardan birine bastığı zaman mesela bir şey söylemek istiyorum ya da evet ya da hayır ya da üzgünüm, mutluyum, biraz daha böyle temel ihtiyaç sözcüklerini o tuşların altına yerleştirdim. Çocuk tuşa bastığı zaman hem o seslendiriliyor izleyici tarafında hem de ekranda bu söze ilişkin bir görsel belirliyor. Mesela 'tuvalete gitmek istiyorum' dediğinde bir klozet görseli orada gözüküyor. Bunun da esnekliği tarayıcı tabanlı bir uygulama olduğu için kullandığınız cihazın işletim sistemi ne olursa olsun kullanabileceğiniz anlamına geliyor" diye konuştu. (DHA)
