Ocak 2021 dönemi (31.12.2020 – 31.01.2021) günlük fiyat değişimlerinden elde edilen ENAGrup Fiyat Endeksi aylık bazda %2.99 artmış bulunmaktadır. TÜİK hesaplamasına göre ise aylık olarak %1,68 artmış olduğu açıklanmıştı. Nerede ise iki katına yakın bir fark var…
Ocak 2021 dönemi (31.12.2020 – 31.01.2021) günlük fiyat değişimlerinden elde edilen ENAGrup Fiyat Endeksi aylık bazda %2.99 artmış bulunmaktadır. TÜİK hesaplamasına göre ise aylık olarak %1,68 artmış olduğu açıklanmıştı. Nerede ise iki katına yakın bir fark var…
Ben bir ekonomist olarak artık hiç bir hesap ve öngörümde TÜİK verilerini kullanmıyorum. Elbette şöyle bir göz atmıyor değilim, lakin hesaplarımı o verilere dayanarak yapmıyor ve o verilere güvenerek öngörülerde bulunmuyorum.
ENAGrup bilim insanlarından oluşan tarafsız, bağımsız, ciddi ve akademik bir ekip, dahası hem yöntemleri ve hem de veri kaynakları daha güvenilir. Üstelik açıkladıkları veriler sadece benim değil bir çok diğer ekonomistin ve dahası halkımızın gözlemleri ile de uyuşuyor.
ENAGrup verilerine göre TÜİK alt grupları gösterge olarak alındığında en çok aylık düşüş % 3.75 ile Giyim ve Ayakkabı en fazla yükseliş ise % 6.63 ile Lokanta ve Oteller kaleminde gerçekleşmiştir. Giyim ve ayakkabı kalemlerindeki düşüş hem talep eksikliğinden ve hem de erken indirimlerden kaynaklı olmalıdır. Lokanta ve oteller kalemindeki yükseliş ise pandemi koşullarının da etkisi ile ortaya çıkan maliyet artışlarından kaynaklanıyor diye yorumluyorum.
ENAG-özellikli ürün grubu enflasyon hesaplamasına göre, Ocak ayında en fazla düşüş yaşanan grup %6.85 ile Kadın Giyim, en fazla yükseliş görülen grup ise %14.95 ile Şehirler Arası Uçak ve Otobüs ürün grubunda olmuştur. Bu da ilginç bir veri, demek ki hareketlilik artınca ulaştırma sektörü maliyet yükselmesini fiyatlara yansıtmış bulunmakta.
Gıda ve alkolsüz içecekler kaleminde ise ocak ayında artış % 6.15 seviyesinde olmuştur.
Dikkat ederseniz lokanta ve oteller kalemi ile bu kalem paralellik arz ediyor, bu durum gıda fiyatlarındaki artışın her iki kalemdeki etkisini açıkça ortaya koymaktadır.
ENAGrup analizinde “Türkiye ekonomisi, 2021 yılı ile yeni bir döneme, belki de yapışkan ve kalıcı bir enflasyonun tecrübe edileceği bir sürece girmiştir. Son 2,5-3 yıldan bu yana resmi verilerde gözükmese de, enflasyonist baskının toplumsal ağırlığı hissedilir derecede artmıştır. 2018’in tam ortasında başlayan ve tüm olumsuz etkileri günümüze kadar gelen döviz ve arkasından gelen fiyat şoklarıyla, reel alım gücünde gerilemeler olmuş ve bu günümüze kadar süre gelmiştir. 2020 yılının başlarında yaşanan ve hala da derin bir etkiye sahip olan Covid-19 salgını ise diğer bir döviz ile reel ekonomi şoklarını beraberinde getirmiş, adeta iki kriz aynı anda yaşanır hale gelinmiştir.” demektedir, bende bu analize katılmaktayım.
Açıkça söylemek gerekirse şu anda yaşanan krizin iki temel nedeni vardır; krizin bir nedeni yaşanan son rejim değişikliği ve diğer nedeni ise Covid-19 pandemisidir.
Krizin her iki nedeninde de olumlu yönde ve kalıcı bir değişim yaşanmadan bu krizin sona ermesini beklemek hayalcilik olacaktır.
Enflasyon iktidarlar tarafından bilerek, isteyerek uygulanan enflasyonist politikalar sonucunda ortaya çıkan bir ekonomik anormali, tabiri caizse hastalıktır.
Enflasyonu ortaya çıkarmak kolay, lakin dizginlemek ve zapt etmek çok zordur! Enflasyon bir nevi bağımlılık yaratan sigara, alkol ya da uyuşturucu gibidir, zararını ve tehlikesini bilir fakat bırakamazsınız, krize girdiğinizde gözünüz başka hiçbir şeyi görmez.
Enflasyon bağımlılığının tedavisi de aynı sigara, alkol ve uyuşturucu bağımlılığının tedavisine benzer zor, acılı ve uzun bir süreçtir.
Tedavi olmuş olsanız da bu bağımlılığın depreşme riski her an vardır; alacağınız bir hap, çekeceğiniz iki nefes, kaldıracağınız bir kadeh anında bu bağımlılığı depreştirebilir.
Alkol bağımlılıları nasıl alkol aldıklarını gizlemeye çalışırsa enflasyon bağımlısı iktidarlar da enflasyon oranlarını gizlemeye çalışır; direksiyon başında yakalanınca “ben sarhoş değilim” diye tutturan bir alkolik ile “ülkede enflasyon falan yok” iddiasında bulunan politikacılar çok benzeşir…
Hepimiz biliriz eskiden alkol alan şoför ağzına bir kaç karanfil atıp, bol sarımsaklı işkembe çorbası içerek polisin alkol kokusunu almasını önlemeye çalışırdı. Devir değişti, alkolmetreler çıktı, bir kazan bol sarımsaklı işkembe çorbası da içsen, avuç avuç karanfil de yutsan yakalayıp üflettiler mi kaç promil alkollü olduğunu getirip önüne koyuyor.
Tabir-i caizse ENAGrup da bizler için bir alkolmetre görevi üstleniyor, gerçek enflasyon verilerine ulaşmamızı bilimsel bir yöntem ve tarafsız akademik bir göz ile sağlıyor. Bu şekilde ekonomik öngörü ve hesaplamalarımızı daha rasyonel bir şekilde yapabiliyoruz.
Tüm okurlarıma enflasyon ile ilgili verileri ENAGrup web sayfasından da takip etmelerini öneririm.
