Gelenek ve görenekleri temsil eden kültürel sembol ve motifler nesilden nesile aktarılarak Türk kültürünün renkli yüzünü yaşatmaya devam ediyor. Söz konusu sembol ve motifler içinde bulunduğu toplumun inanç, hikaye, ritüel, kültür ve değerlerini temsil eden, eşsiz güzelliğe sahip ifadelerdir. Türk kültüründe göçebe yaşam biçiminin de etkisiyle dokumacılığın bir sanata dönüştüğü kilim- halı motifleri ve anlamları merak ediliyor. İşte Türk kültürünün vazgeçilmez bir parçası olan motifler ve anlamları…
1) Akrep Motifi
Akrep motifi ölümü temsil eder. Göçebe yaşam süren Türk toplulukları dışarıdan gelebilecek tehditlere karşı her zaman açık olmuşlardır. Türkler akrep motifinin kendilerini her türlü kötülükten ve ölümden koruyacaklarına inanmışlardır.
2) Bereket Motifi
Bereket motifi 3 farklı şekilde karşımıza çıkar. Bunlar sırasıyla şöyledir:
•Etrafında dut, karpuz, kavun, nar, incir gibi meyvelerin ya da koç, boğa, geyik, balık gibi hayvanların bulunduğu motiflerin tam ortasındaki desen aileyi ve sonsuz mutluluğu temsil eder.
•Ağaç, çiçek ve yaprak motiflerinin birleşiminden oluşan bereket deseni ise bolluğun ve uğurun simgesi olmuştur.
• Son olarak cansız kayaların, suların ve dağların bulunduğu bir anlatı söz konusudur. Bu motiflerin birleşmesi ile oluşan hikaye, evreni, doğayı ve tabii ki insanoğlunu temsil eder. Doğumun ve ölümün sürdüğü bir döngüde, yeniden doğuşun getirdiği bereketin temsilidir.
3) Bukağı Motifi
Eski Türkçede “bukagu” sözcüğünün günümüz Türkçesine uyarlanmış hali olan “bukağı” kelimesi atların kaçmalarını ve kaybolmalarını engellemek amacıyla ayaklarına takılan demir zincir anlamına gelir. Bukağı kilim motifi, ailenin devamlılığını değil birbirini seven aşıkların birliğini temsil eder.
4) Eli Belinde Motifi
Eli Belinde Motifi, dişiliği temsil eder. İnsan figürüne benzetilen eli belinde motifi Anadolu’da, “gelin kız” ya da “çocuklu kız” anlamlarına da gelmektedir. Bu motif doğurganlığı ve analığı temsil eder.
5) Geyik Motifi
Geyikler, eski Türk geleneklerinde devletin yönetim yetkisinin tanrıdan alınmasının bir ifadesi haline gelmiştir. Ayrıca geyik, sonsuz mutluluğu temsil eder.
6) Göz Motifi
Bulunduğu yeri ve orada yaşayanları, kem gözlü ve kötü bakan kişilerden korumak için kilim ve halılara işlenen göz işareti; mavi renkte yapılmaktadır.
