Bir sınıfta sessizlik hâkimken bir öğrenci kendi kendine konuşmaya başlar. Diğeri çantasını karıştırırken defalarca kalem düşürür. Bir başkası ise ödevini getirmediğini ancak teneffüsten sonra hatırlar.

Bu manzara birçok öğretmene tanıdık gelir. Çünkü dikkat sorunları, sınıf ortamında en sık karşılaşılan zorluklardan biridir.Bu yazıda öğretmenlerin dikkat eksikliği yaşayan öğrencileri fark etme ve onlara etkili destek sunma konusunda kullanabilecekleri yöntemleri ele alacağız.
Sınıfta Dikkat Eksikliği Belirtileri Nasıl Kendini Gösterir?
Dikkat eksikliği yaşayan çocuklar, sınıf ortamında genellikle şu şekilde fark edilir:
Verilen yönergeleri kaçırır, tekrar tekrar sorar.
Dersi dinliyormuş gibi görünür ama konuya hâkim değildir.
Sık sık dalar, çevresindeki ses ve hareketlerden etkilenir.
Defteri, kitapları dağınıktır; yazısı düzensizdir.
Görevleri tamamlama süresi uzundur veya yarım bırakır.
Sınavlarda bilgisini yansıtamaz çünkü dikkat hatası yapar.
Örnek: Öğretmen tahtada problem çözerken, Ahmet gözünü tahtaya dikmiş görünür. Ancak sorunun neyle ilgili olduğunu bile fark etmemiştir. Düşüncesi başka bir yerdedir.
Dikkat Eksikliği Akademik Başarıyı Nasıl Etkiler?
Bu çocuklar genellikle zeki olmalarına rağmen notları düşüktür. Sınavlarda okuduğunu anlayamama, işlemleri karıştırma, soruyu tam okumadan cevap verme gibi sorunlar yaşarlar. Öğretmenler zamanla “potansiyelini kullanmıyor” ya da “isteksiz” gibi etiketler kullanmaya başlar.Oysa burada mesele, istemekle ilgili değil, yönetebilmekle ilgilidir. Çocuk dikkati yönetmekte zorlandığı için başarılı olamaz.
Öğretmenler İçin 7 Etkili Strateji
1.⁠ ⁠Kısa ve net yönergeler verin.
Uzun cümleler dikkat dağınıklığını artırır. Basit, açık ve adım adım talimatlar daha etkilidir.
“Defterinizi çıkarın ve sayfa 34’teki problemi yazın.” yerine “Defter – Sayfa 34 – Soru 1 – Yaz.”
2.⁠ ⁠Görevleri parçalara ayırın.
Büyük ödevler ya da uzun testler yerine, görevleri küçük bölümlere ayırmak çocuğun motivasyonunu artırır.
3.⁠ ⁠Göz teması kurun ve ismini kullanın.
Çocuğun dikkatini toplamak için ona dokunmadan, yargılamadan göz teması kurmak ve adını söylemek işe yarar.
“Ali, şimdi buradayız. Sen de bana eşlik eder misin?”
4.⁠ ⁠Sınıfta oturma düzenini iyi planlayın.
Dikkati dağılan çocukların kalabalık ya da pencere kenarı gibi uyaranların yoğun olduğu bölgelerde oturması dikkatini daha da zorlar.
Daha sakin, öğretmene yakın ve uyarıcıların az olduğu bir yerde oturması faydalıdır.
5.Geri bildirimleri anlık ve yapıcı verin.
“Yine dinlemiyorsun!” demek yerine “Birazdan tekrar başlayacağım, bu kez birlikte yapalım” gibi motive edici ifadeler kullanılmalıdır.
6.Sık sık beden hareketlerine izin verin.
Kısa kalk-otur molaları, sınıf içinde kontrollü hareketlilik (örneğin tahtaya kalkma görevi) çocuğun enerjisini kanalize eder.
7.⁠ ⁠Başarıları görünür kılın.
Küçük gelişmeleri fark etmek ve çocuğa hissettirmek, içsel motivasyonunu artırır. “Bugün defterini zamanında açtın. Bu harika bir başlangıç!”
Dikkat Dağınıklığıyla Sınıf Yönetimi Arasında İnce Bir Çizgi Vardır
Bazen sınıf düzeni içinde bu çocuklara sabır göstermek zorlayıcı olabilir. Ancak öğretmenin anlayışı, çocuğun tüm akademik hayatını etkileyebilir.
Unutmayalım, dikkati dağınık çocuklar için en çok hatırlanan öğretmen, onu yargılamadan yönlendiren öğretmendir.
Sonuç Olarak
Öğretmenlik, sadece bilgi aktarmak değil, her çocuğun öğrenme tarzına alan açabilmektir.
Dikkat eksikliği yaşayan çocukların öğrenmesi farklı olabilir; ama bu öğrenemedikleri anlamına gelmez.
Doğru yaklaşımla onların potansiyeline ulaşmaları mümkündür. Ve bu yolculukta, en önemli rehber öğretmendir.
1.⁠ ⁠Dikkat Toplama Isınması: “Sık Sık Durakla” Oyunu
Ders başlamadan önce öğrencilerin kısa bir süre dikkatini toplamaları için basit bir oyun oynayın. Örneğin, 30 saniye boyunca sadece bir renk veya şekle odaklanmalarını isteyin, ardından farklı bir uyaran verin. Bu, odaklanma kaslarını çalıştırır.
2.“Simon Says” (Simon Diyor) Oyunu
Hareketli ve eğlenceli bu oyun, hem çocukların dinleme becerilerini hem de dikkatlerini geliştirir. Öğrenciler yalnızca “Simon diyor” komutuyla verilen hareketleri yapar, diğerlerini yapmamak için dikkatli olurlar.
3.⁠ ⁠Zihin Haritası ile Ders Özeti Çıkartma
Konuyu anlatırken öğrencilerden öğrendiklerini basit şekiller ve anahtar kelimelerle haritalandırmalarını isteyin. Bu yöntem, bilgiyi görselleştirerek dikkatlerini sürdürmelerine yardımcı olur.
4.“Dikkat Zinciri” Aktivitesi
Sınıfta sırayla bir kelime ya da cümle söyleyerek devam ettikleri bir oyun oynayın. Her öğrenci önceki kelimeyi tekrar edip ardından kendi kelimesini ekler. Bu oyun, dinleme ve kısa süreli hafızayı geliştirir.
5.⁠ ⁠Kısa ve Enerjik Molalar: “Beyin Egzersizleri”
Her 20-25 dakikalık dersin ardından 2-3 dakikalık nefes egzersizi, esneme ya da basit hareketlerle mola verin. Bu, beyni dinlendirir ve sonraki etkinliklere odaklanmayı artırır.
Bu etkinlikler, öğrencilerin dikkatlerini doğal ve eğlenceli yollarla güçlendirmelerine olanak sağlar. Düzenli uygulandığında sınıf içi odaklanma sorunlarında anlamlı iyileşmeler gözlenebilir.
“Değerli okuyucularım, yazılarım ile ilgili görüş ve önerilerinizi benimle paylaşmanızı çok isterim. Geri bildirimlerinizi [email protected] adresine gönderebilirsiniz. Teşekkürler!”