Metamorfoz, özellikle böcekler ve amfibiler gibi bazı hayvan gruplarında yaygın olarak görülür. Bu canlılarda metamorfoz, farklı formlar arasında belirgin bir şekilde farklılık gösterir ve genellikle tam dönüşüm olarak adlandırılır. İki temel tipi vardır:
- Tam Metamorfoz (Holometaboli): Tam metamorfoz, böceklerde en yaygın olarak görülen türdür. Bu tür metamorfozda canlı, yumurta evresinden başlayarak larva, pupa ve son olarak erişkin evre olmak üzere dört aşamadan geçer. Bu dört aşamada canlının vücut yapısı, beslenme şekli, yaşam tarzı ve dış görünüşü önemli ölçüde değişir. Örnek olarak kelebekler, böceklerin bu tür metamorfoza sahip üyelerindendir.
- Basit Metamorfoz (Hemimetaboli): Basit metamorfozda canlı, yumurta evresinden sonra nympha (nimfa) adı verilen genç bir aşamaya geçer ve sonrasında erişkin evreye dönüşür. Nymphal aşama, erişkin formla benzerlik gösterir, ancak bazı yapısal farklılıklarla ve kanatların tam olarak gelişmemiş olmasıyla ayırt edilir. Bu nedenle, metamorfoz sürecinde tam bir fiziksel dönüşüm gerçekleşmez. Böceklerin bazıları bu tür metamorfoza sahiptir, örneğin çekirgeler ve örümcekler.
Ayrıca, bazı diğer canlı türlerinde de metamorfoz benzeri süreçler gözlemlenebilir. Örneğin, amfibilerde (kurbağa, semender, salamander gibi) yaşam döngüsü boyunca su ortamından karaya geçerken fiziksel ve yapısal değişiklikler yaşanır.
Metamorfoz, canlı organizmaların uyum sağlamasına ve hayatta kalmasına yardımcı olabilir. Farklı evrelerdeki formlar, farklı çevresel koşullara ve beslenme gereksinimlerine uyum sağlamalarına yardımcı olabilir ve aynı tür içindeki farklı yaşam aşamaları, aynı yaşam alanlarında rekabet etmelerini azaltabilir.
