Murat Özbülbül, Ebru Güngör'ün konuğu olarak Ekonomi Yorum programına katıldı. Özbülbül, krediye yönelik talepleri, dolar ve euro kurunun rekabetini konuştu.
TRUMP 2 TRİLYON DOLARI BUHARLAŞTIRDI
Murat Özbülbül, Trump'ın açıklamaları hakkında, ''Amerika'da üç kişi çok konuluyor ve çok fazla tweet atıyor. Özellikle de tweet'lerde de anlatmak istediklerini anlamakta zor. Bunlardan birisi başkan, bir tanesi başkan yardımcısı diğeri de başımıza yeni çıktı Elon Musk. Elon Musk çok radikal konuşuyor, hep şunu konuştuk. Ekonomi güven, istikrar ve öngörülebilirlik ister. Bunların açıklamaları hepsini yok ediyor. Adam yarın ne karar alacak? Kime ne yapacak? Yeni vergi mi koyacak, vergi mi kaldıracak? Bunlar bilinmiyor. Bu kadar bilinmeyen bir ortamda doğal olarak iktisadi faaliyetlerin çökmesi, insanların ekonomik faaliyetlerden kaçması normaldir. Bundan da ilk etkilenecek yapı borsalardır, bütün dünyada da borsalar etkilenir. Çünkü borsanın yükselmesi için önce dünyada işler iyi olacak sonra ülke de işler iyi olacak sonra sektörde işler iyi olacak sonra o şirkette işler iyi olacak. Bu dört zincirde işler iyiyse o şirketin hissesi değer kazanır. Bu sayede ona yatırım yapanda kazanır. Dünya da işler kötü, kimin kime ne yapacağı bilinmiyor. Amerika ve Çin, Rusya ve Avrupa gibi devler birbirlerini tehdit ediyor. Kim kime ne yapacak? Tarife mi uygulayacak? Bilinmiyor. Bilinmediği için bunların borsaları etkilemesi çok önemli. Daha da önemlisi dolar rezerv paraydı. Dolar neden rezerv para? Amerika ve dolara duyulan güvenden dolayı yani bir itibar meselesi. Türk lirası da bir kağıt para, Amerikan doları da bir kağıt para. Bunların değeri politikacıların davranışlarından, politikacıların kararlarından, itibarlarından aşırı miktarda etkileniyor. Şimdi Amerika'nın bir kesimi Trump'a itimat ediyor ama dünyanın çok büyük bir kesiminden de nefret dalgası geliyor. Suyu bulandıran adam olarak bakıyorlar, ne yapacağını kestiremiyorlar. Bu adamın yapacağı işlere, yürüteceği ekonomik faaliyetlere de ve onun liderliğiyle basılacak paraya da güven azalıyor. Bu önce borsaları vurur sonra Amerikan mallarını vurur.'' dedi.
Özbülbül konuya, ''Kimse şunu unutmasın, Amerika 300-400 milyonluk bir ülke ama dünya nüfusu 8 milyar ve bugün artık Amerika'nın ürettiği pek çok şey başka ülkelerde de üretiliyor. Yani Amerika herkesi itip kakarsa, buradan oluşacak bir Amerika nefreti Amerikan firmalarının üretimlerinde çok ciddi bir sekteye uğratır. Yani ben Amerikan malı Tesla alacağıma Elon Musk'a kızıp, gidip Çin malı BYD alabilirim. Bu yoğun olursa, Avrupa'da ve Çin'de Tesla satışları çöktü, bir anda Amerikan firmalarının hisse değerlerine hatta hayatlarına devam etmelerine ve neticede Amerikan borsasını etkiler. Bu döner dolaşır Dolar'ı vurur. Şimdi dünyada iki ana rezerv para birimi var. Buna üç diyebiliriz Sterlin'i eklersek. Dolar, Euro, Sterlin dünyada en çok kullanılan ve güvenilen para birimleri. Ben mesela Euro'ya daha çok güvenirim. Çünkü Euro'nun değerini belirleyen tek bir politikacı yok, yani bir çok devletin ortak kararı ile belirleniyor. Keyfe keder Trump ya da Charles'ın kararı ile etkilenmiyor. Bu gidişat Amerika'nın iktisadi liderliğini kaybetmesiyle ve doların da rezerv para olarak artık beğenilmeyen ve burun kıvrılan bir rezerv para olmasıyla sonuçlanabilir. Amerika bütün dünya ile uğraşabilecek kadar güçlü değil. Elbette güçlü bir ordusu, teknolojik altyapısı var ama Roma bile çöktü. Saçma sapan işler yaparsan her ülke çöker.'' devam etti.
''BİZ DAHA KÖTÜ YÖNETİLİYORUZ''
Murat Özbülbül doların Türkiye'deki durumu hakkında, ''Biz Amerika'dan da kötü yönetildiğimiz için bizde geçerli değil bu durum. Yani bizde de Euro dolardan daha fazla değer kazanabilir. Bu da açıkça bizim işimize gelir. Çünkü biz birçok ürünü dolarla alıp euro ile Avrupa'ya satıyoruz ama bu iş sonucunda Avrupa ekonomisi bir daralma yaşarsa, ihracatı sıkıntıya girerse bizimki de girer. Çok kaotik bir dönemden geçiyoruz. Dünya bu kadar kaotik dönemleri bu sıklıkla yaşamamıştı, peş peşe geliyor her şey. Bunların hepsi altına yarayacak çünkü altın hiçbir politikacının kararından etkilenmeyen güvenli bir yatırım. Doğa da olduğu kadar var miktarı kısıtlı. Biri istedi diye daha fazla üretemiyorsun. Üretmek için enerji, emek harcaman, yatırım yapman gerekiyor. Altın çoğaltman mümkün mü? Mümkün ama çoğaltmanın bir bedeli var. Kağıt para öyle değil matbaaya bas diyorsun hatta daha fazla kağıt basmıyorsun, kağıt olarak aynı miktarı basıp 200 değil 2000 liralık banknotlar basıyorsun. Biz de 1 milyonluk banknotlar vardı ama sadece 1 ekmek alabiliyorduk.'' ifadesinde bulundu.
İHTİYAÇ KREDİSİ TİCARİ KREDİYİ GEÇTİ
Murat Özbülbül kredi talebi hakkında, ''Banka birine kredi verirken iki tane öngörüde bulunur. Bir; Bu para geri dönecek mi? Buna karşı bir risk birimi koyar her krediye, iki; Bu para geri döndüğü zaman ne kadar olacak? Ve ben ne kadar kazanacağım net olarak. Hissettiğim kadarıyla bu hep böyle olmuştur. Bizde ki şirketler aile şirketleridir, şirketlerin sorunu olunca para bulmak için krediye başvurduklarında, krediler reddediliyor. Krediler reddedilince şirket sahipleri tüketici kredisiyle idare etmeye çalışıyor. Bu da etkili olmuş olabilir. İnsanların geliri yetmiyor bu yüzden krediye başvuruyorlar. Krediye başvurmak kolay da kredi almak zor. Çünkü kredinin geri ödeneceğine bankanın inanması gerekiyor, ne yazık ki pek çok şirket ve şahıs buna inandıramıyor. Çünkü bir çok firma ağır yaralı, çok ciddi sayıda zombi firma var. Borcunu ödemekte ya da çevirmekte zorlanan firma var. Dolayısıyla banka kredi vermek istese bile bunlara yasal olarak da veremiyor olabilir. Bunlarda yan yollarla işte ortaklar üzerinden filan bir şey yapmaya çalışıyor gibi ama bu da sürdürülebilir bir şey değil. İşte boyutu büyük değil zaten.'' açıklamasında bulundu.
VİDEONUN TAMAMI İÇİN:
https://www.youtube.com/watch?v=sdRuW9ywjzk
