Ekonomist Murat Özbülbül, Ebru Güngör'ün sunduğu Ekonomi Yorum programında enflasyon, ihracat sayıları ve Ticaret Savaşlarına değindi.
TRUMP İLK ATIŞINI YAPTI
Murat Özbülbül, programa Ticaret Savaşlarına değinerek başladı. Özbülbül, ''İlgiyle izliyorum ama kimse şu gerçeği söylemiyor. Kanada özgür bir ülke değildir. Kanada İngiltere'nin sömürgesidir ve bir vilayetidir. Kanada ve Avusturalya'da hükümran olan İngiltere'dir. Amerika'nın Kanada'ya savaş açması aynı zamanda İngiltere'ye savaş açması demektir. İngiltere'ye savaş açmak İngiliz Milletler Topluluğuna savaş açması demektir. Orada küçük nüfuslu büyük topraklı bir ülkeye savaş açılmış değil. Kanada Amerika ayrılığı İngiliz-Amerikan savaşından kalma bir ayrılıktır. o günden beri aralarında çok ciddi bir sürtüşme olmadı ama Trump gibi ne yapacağı öngörülemez liderle tuhaf işler yapabiliyorlar. Şimdi burada Trump aslında Kanada ve Meksika'ya değil. Kanada üzerinden İngiltere'ye bir ticaret savaşı açmış bulunuyor. Çin zaten heybede fakat Trump böyle bir sert yapıp gelin uzlaşalım diyerek koz olarak mı kullanıyor? Yoksa ciddi ciddi bu vergileri uygulayacak mı? Belirsiz. Trump'ın Meksika ve Kanada'dan iki isteği vardı. Biri uyuşturucu yapımında kullanılan hammaddelerin Amerika'ya geçmesini engellemek. Diğer isteği ise yasadışı göçmenler. Trump'ın bu koyduğu vergiler yayılıp AB ülkelerini kapsayacak mı bilmiyoruz? Kalıcı olacak mı? Onu da bilmiyoruz. Karşı taraf ne yapacak onu da bilmiyoruz. Kanada karşılık olarak vergiler koydu, Meksika da yapacak mı? Bunlar yapılırsa dünya ticareti, dünya ekonomisi nereye gider? Zaten dünya ekonomisi bıçak sırtında. Bir domino taşını devirdiğin zaman peşine bir sürü domino taşı gelir. Bunu izleyip görmek lazım. Turpun büyüğü heybede mi? Yoksa bu kadar mıydı? Yarın bir gün Trump, bunlar dediğimi yaptı bende vergileri kaldırıyorum diyerek sulh olacak mı? Bilmiyoruz. Şu anda bildiğimiz tek şey var Ticaret Savaşlarının ilk silahı patladı ve bu silahı kullananda Trump oldu.'' dedi.
'ALTIN HER ZAMAN GÜVENLİ LİMANDIR'
Özbülbül konuyla alakalı sözlerine, ''Karşıdakiler nasıl bir tepki gösterecek bunu izleyeceğiz. Eğer dünya ekonomisi, korumacılık önlemlerinin arttığı bir döneme girerse herkes yüksek gümrük vergileri getirir ve küresel ekonomi parçalanırsa buradan kimse menfaat sağlamaz. Küreselleşmenin karşısında olan ve kendini anti-küreselleşmeci olarak tanıtan bir grup var ama şunu görüyoruz küreselleşmenin arttığı her dönemde insanların refahı, huzuru ve mutluluğu artıyor. Devletler kendi içine çekilip pazar savaşına girdiği an dünya savaşları çıkmıştır. Netice olarak bugün konuşmak erken. Fakat bu savaş başlarsa en büyük etki gelişmekte olan ülkeler üzerinde olur. Kırılgan ekonomisi olan ülkeler etkilenir, döviz değer kazanır. Bizim dış ticaret açığımızı olumsuz olarak etkiler. Türkiye zaten derin bir krizde ve bu kriz daha da derinleşip uzar. Altın her zaman güvenli alandır. Çünkü altının üretimi kağıt para gibi değil. Altın doğada ender bulunan bir metal. Değerini insanlar belirleyemiyor. Ben politikacıların değerini belirlediği hiçbir paraya güvenmem.'' devam etti.
'ENFLASYONU HERKES YAŞAR'
Murat Özbülbül enflasyon hakkında, ''Enflasyonu herkes bilir, herkes enflasyonu yaşar. Sebebini de herkes biliyor. Sebebi konusunda kafalar biraz karıştırılıyor ama biliyorlar. Bugün açıklanan rakamlardan hangisini baz alırsan al makul bir seviyede değil. İster yıllık, ister aylık baz al. İTO'nun yaptığı ücretle geçinme endeksidir. Dar gelirlinin geçinmesinde işler nasıl gidiyor onu anlatıyor. Sen bunun içine fiyatı fazla artmayacak ve dar gelirlinin alacağı şeyleri koyarsan ki bunu da hükümetin baskısıyla yaptıklarını düşünüyorum. ENAG'ı ciddiye almıyor bazıları ama İTO bir sivil toplum örgütü olarak yıllara sahip olduğu bir güven var. İşte onu da TÜİK'leştirmeye çalışıyorlar. Hepimiz görüyoruz ve yaşıyoruz. Hepimiz bir şeyler alıyoruz, hesap ortada. Aslında Mehmet Şimşek açıklama yapmıştı ücretler konusunda, o da iki şeyi itiraf etti. Bir enflasyonu doğru ölçmediklerini itiraf etti. Çünkü enflasyon şu kadar arttı, ücretler bu kadar arttı diyor. Hakikaten enflasyon o kadar artmış ve ücretler onun üstünde artmış olsaydı bugün kimse geçim sorunu çekmezdi. Demek ki geçim sorunu çekiyorsak enflasyonu yanlış ölçüyorlar. İki bunu dövize çevirdi. Bu kadar uzun dönemli çevirmelerde iki şey yapılması lazım. Bir eğer dövizle karşılaştırıyorsan enflasyondan dövizi arındırmalısın çünkü onda da enflasyon var. İki kurların doğru noktada olmalı. Eğer kurlar altmış lira seviyesinde olsaydı Mehmet Şimşek'in açıkladığı bu rakamların çok üstünde rakamlar açıklanması gerekirdi. Hangi dövizi baz alıyorsun? Yıllık ortalama döviz mi yoksa anlık dövizi mi baz alıyorsun? Döviz şu an x'ken yıl sonunda y olacak. Sen asgari ücreti yeni açıkladığın zamanki x'i baz alıyorsan o da doğru değil. Netice itibari ile kurların doğru yerde olmadığını söyledi. Eğer doğru yerde olsaydı İtalya'daki, Fransa'daki satın alma gücü Türkiye'de de olurdu. Mehmet Şimşek satır arasında iki tane ciddi itirafta bulundu.'' ifadesinde bulundu.
KONKORDATOLAR REKORLA BAŞLADI
Özbülbül, konkordatoların yıla rekorla başlaması ile alakalı, ''Kurlar doğru yerde olmayınca ve piyasa daralınca esnaf ve firmalar sıkıntıya giriyor. İhracat lokomotifimiz olan tekstil ya batıyor konkordato ilan ediyor ya da Mısır gibi ülkelere gidiyor. Büyük konkordatolardan bir tanesi KFC ve Pizza Hut'ın sahibinde oldu. Yeme içme sektöründe de işler yolunda gitmiyor demek ki. Hani herkes anlatıyor ya işte kafeler şu kadar reklam yaptı, bu kadar doldu diye. KFC ve Pizza Hut çok bilinen iki tane marka normalde işlerinin iyi gitmesi gerek fakat konkordato ilan etti. Orada da işler yolunda değil. Halkın gelirleri baskılanınca halk gidip pizza ya da tavuk yiyemiyor. Hani bizler böyle kişisel gözlemlerle yorum yapmayı severiz ama bu rakamlara yansımıyor. Ben bunu başka birçok kafe ve lokantalarda gözlemliyorum. Çok zorlanıyorlar, salatanın kalitesini düşürdüler. Bir pide yemeye gittiğinde her zaman yediğin salatayı bulamıyorsun. Ben genellikle hep aynı yerlere giderim, oradaki lezzeti anlarım. Porsiyonlar küçüldü, porsiyon kalitesi düştü ve yanında ikram olarak verilen bir sürü şey kaldırıldı. Niye? Adamlar kurtaramıyor. Bir iceberg'in tanesi doksan lira olmuşsa salatadan tabi ki çalacak adam.'' dedi.
'DIŞ TİCARET AÇIĞI ARTTI DEMİYORLAR İHRACATIMIZ ARTTI DİYORLAR'
Murat Özbülbül dış ticaret açığı hakkında ki soruya, ''Algı böyle bir şey, dış ticaret açığımız arttı demiyorlar, ihracatımız arttı diyorlar. Hani bardağın dolu tarafını anlatıp boş tarafını ve asıl tehlikeli kısmını göstermiyorlar. Üstelik burada yanlışları var. Altın ihracatına getirilen kısıtlama sebebiyle oradaki gizli saklı ithalatı da kimse söylemiyor çünkü bilmiyorlar. Yeni ithalatın bileşenleri, tüketim malları ithalatı yükseliyor. Yatırım ve hammadde ithalatı ise düşüyor. Türkiye'nin üretimi geriliyor demektir. Ekonomik verilerde algı yapmaya çalışmanın kimseye faydası yok. Herkes gerçekleri görüyor. Sadece gerçekleri söylemeyen kişilere güven azalıyor. Ekonominin temeli güvendir. Doktora gittiğin zaman sana yalan söylerse, kalp krizi geçireceğin zaman ''Bir şeyin yok yorulmuşsun, al hapı evde dinlen'' derse ve eve gittiğinde kalp krizi geçirir ölürsün. Doğru doktor ne yapar? ''Damarların tıkalı, anjiyo yapmamız lazım, seni yoğun bakıma almamız lazım'' der. Bunların yaptığı da bu gerçekleri söylemiyorlar.'' cevabını verdi.
