Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Deniz Çevirme, halk arasında “fil hastalığı” olarak bilinen lenfödemin erken tanı konulmadığında ciltte yaralara ve ciddi hareket kısıtlılığına yol açtığını belirterek uyarılarda bulundu.
İstinye Üniversitesi Hastanesi Medical Park Gaziosmanpaşa Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Deniz Çevirme, lenfödemin sinsi ve ilerleyici bir hastalık olduğunu vurgulayarak, erken teşhisin tedavi başarısını doğrudan etkilediğini söyledi.
Lenfödemin, lenf sistemindeki tıkanıklıklar nedeniyle dokularda sıvı birikmesi sonucu ortaya çıktığını belirten Doç. Dr. Çevirme, “Lenf sistemindeki bozulmalar sonucunda kollar ve bacaklarda şişlik, ağrı, sertlik ve zamanla yaralar meydana gelir. Hastalık ilerledikçe hareket kabiliyeti kısıtlanır ve tedavi süreci daha zor bir hal alır” dedi.
Lenfödem Neden Olur?
Lenfödemin nedenlerini “primer” ve “sekonder” olmak üzere ikiye ayıran Doç. Dr. Çevirme, şu bilgileri paylaştı:
-
Primer nedenler: Doğuştan gelen anatomik bozukluklar
-
Sekonder nedenler: Enfeksiyon, travma, cerrahi operasyonlar ve kanser tedavisi sonrası lenf düğümlerinin alınması
Lenfatik sistemin, dokulardaki sıvıyı taşıyarak vücuttan atılmasını sağladığını hatırlatan uzman, bu sistemdeki tıkanıklıkların ciddi şişliklere ve ödemlere yol açtığını kaydetti.
İleri Evrelerde Yaralar, Akıntılar ve Portakal Kabuğu Görünümü Gözleniyor
Doç. Dr. Çevirme, hastalığın ilerleyen evrelerinde dokularda iltihaplanma, ciltte kalınlaşma ve sertleşme görüldüğünü ifade etti:
“Lenf sıvıları cilt altında birikerek basınç oluşturur. Bu durum cilt beslenmesini bozar, ciltte akıntılar ve yaralar oluşur. Kollar ve bacaklar genişler, ağırlaşır. Bu tablo hastaların hareketlerini ciddi şekilde kısıtlar.”
Lipödem ve Selülit ile Karıştırılabiliyor
Lenfödemin sıkça lipödem, selülit ve aşırı kilo alımı ile karıştırıldığını belirten Doç. Dr. Çevirme, “Bu hastalıklar birbirinden farklıdır. Lenfödem, özgün tanı ve tedavi gerektiren kronik bir rahatsızlıktır” ifadelerini kullandı.
Lenfödem Tedavisinde Erken Müdahale Hayati Önem Taşıyor
Lenfödem tedavisinde asıl hedefin inflamasyonu azaltmak olduğunu söyleyen Doç. Dr. Çevirme, şu tedavi seçeneklerini sıraladı:
-
Cilt bakımı
-
Lenfatik drenaj masajı
-
Ödem azaltıcı kıyafet ve çoraplar
-
Bası tedavisi
-
Fizyolojik restorasyon (cerrahi müdahale)
Lenfödem tedavisinde özellikle süpermikrocerrahi ile yapılan “lenfovenöz anastomoz” işleminin erken evrede oldukça etkili sonuçlar verdiğini belirtti. NIR teknolojisiyle lenf damarlarının görüntülenerek toplardamara yönlendirildiğini söyledi.
Her Evreye Uygun Cerrahi Seçenek Mümkün
İleri evrelerde “lenf nod transferi (VLNT)” yöntemiyle vücudun başka bir bölgesinden alınan lenf düğümlerinin hasarlı alana nakledilebileceğini açıklayan Doç. Dr. Çevirme, şu uyarılarda bulundu:
“Çok ileri vakalarda yalnızca cerrahi değil, hacim küçültme ve kitle çıkarma işlemleri de gerekebilir. Tedavi edilmediği takdirde lenfödem, 'fil ayağı' olarak bilinen ciddi tablolara hatta nadiren kansere kadar ilerleyebilir.”
Tedavi Edilmezse Hayat Kalitesini Düşürüyor
Son olarak lenfödemin yalnızca fiziksel değil, psikolojik olarak da hastaları olumsuz etkilediğine dikkat çeken Doç. Dr. Deniz Çevirme, doğru planlanan tedaviyle hastaların günlük yaşamlarına geri dönebildiklerini ifade etti.
