İstanbul Kültür Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü'nden Dr. Öğr. Üyesi Erdal Coşkun, Marmara Denizi açıklarında meydana gelen 6.2 büyüklüğündeki depreme ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Coşkun, bu tür depremlerin büyük İstanbul depremi öncesinde bir "prova" olarak değerlendirilmesi gerektiğine dikkat çekti.
Coşkun, Modified Mercalli Şiddet Ölçeği'ne göre maksimum 8 şiddetinde hissedilen depremin, hasar sınırına oldukça yakın olduğunu ve bu nedenle az hasarlı bina raporlarının geldiğini belirtti. İstanbul özelinde alınması gereken derslerin yapı tasarımı, zemin etkileşimi, uygulama kalitesi ve afet hazırlıkları açısından çok yönlü olduğunu söyledi.
"Bu Deprem, Yeniden Düşünme Zamanı"
Coşkun, yapı stoğu eski olan İstanbul gibi megakentlerde, can ve mal kaybı yaşanmamış olsa da bu tür depremlerin ciddi bir uyarı niteliği taşıdığını vurgulayarak şu değerlendirmeyi yaptı:
“Bu olay, hem kamuoyu hem de teknik topluluk için yapı güvenliği algısını yeniden şekillendirme fırsatı sunmaktadır."
Vatandaşların, oturdukları binaların deprem performansları hakkında bilgi sahibi olması gerektiğini söyleyen Coşkun, yerel yönetimler ve meslek odalarının öncülüğünde halkı bilgilendirecek basit tarama programları geliştirilmesini önerdi. “Her binanın bir sağlık karnesi olmalı” dedi.
"Müteahhitlikte Teknik Yeterlilik Zorunlu Olmalı"
Deprem güvenliği konusunda en büyük tehlikenin niteliksiz müteahhitler olduğunu belirten Coşkun, müteahhitlik için teknik yeterlilik zorunluluğunun getirilmesi ve etkin meslek denetimi yapılması gerektiğini söyledi. Kentsel dönüşüm süreçlerinin sadece imar üzerinden değil, performansa dayalı sürdürülebilirlik ilkeleriyle yönetilmesinin önemini vurguladı.
Bina Güvenliğinden Şüphe Edenlere Öneriler
Deprem sonrası binalarında güvenlik kaygısı yaşayan vatandaşlara gözleme dayalı ön değerlendirme yapmalarını tavsiye eden Coşkun, kolon ve kirişlerdeki çatlaklar, X şeklinde kesme çatlakları, eğilme ve oturma gibi belirtilerin uzmanlar tarafından değerlendirilmesi gerektiğini söyledi.
Performans Analizi Nasıl Yapılır?
Performans analizinin, rölöve, beton dayanımı testleri (karot), donatı tespiti, korozyon analizi ve zemin incelemesi gibi teknik aşamalardan oluştuğunu belirten Coşkun, analiz sonucuna göre binaların riskli ya da risksiz olarak sınıflandırıldığını ifade etti. Riskli yapıların yeniden yapılması ya da güçlendirilmesi gerektiğini söyleyen Coşkun, bu süreçte devlet destekleri ve kentsel dönüşüm teşviklerinin devreye girdiğini hatırlattı.
