Arkeolojiyi geniş kitlelere anlatmak ve Türkiye’de kültürel miras bilincini artırmak amacıyla kurulan Arkeofili, 2025 yılında Türkiye’de müze kazıları hariç yaklaşık 200 arkeolojik kazı yürütüldüğünü belirterek, bu çalışmalar sonucunda Anadolu’nun binlerce yıllık geçmişine ışık tutan çok önemli bulgular elde edildiğini duyurdu.
1️⃣ Karahantepe: Bilinen En Eski Üç Boyutlu Hikâye
Şanlıurfa’daki Karahantepe kazılarında, Prof. Dr. Necmi Karul başkanlığındaki ekip tarafından, üst kısmında üç boyutlu insan yüzü tasviri bulunan 1,3 metre yüksekliğinde T biçimli bir dikilitaş ortaya çıkarıldı. Ayrıca taş figürinlerden oluşan ve hayvan betimlemeleri içeren özel bir kompozisyon, bilinen en eski üç boyutlu anlatı olarak değerlendiriliyor.
2️⃣ Çatalhöyük: Kadın Merkezli Toplumsal Yapı
Konya’daki Çatalhöyük’te yapılan DNA analizleri, toplumsal bağların kadınlar üzerinden kurulduğunu ortaya koydu. 131 bireyin genom verileri incelenirken, kız çocuklarının mezarlarında erkeklere kıyasla daha fazla mezar eşyası bulunduğu tespit edildi.
3️⃣ Gordion: 2 Bin 700 Yıllık Kraliyet Mezarı
Ankara’daki Gordion Antik Kenti’nde, Friglere ait MÖ 750’lere tarihlenen görkemli bir kraliyet mezarı keşfedildi. Mezarda 100’ün üzerinde bronz ve demir eser bulundu. Mezarın, Kral Midas’ın ailesiyle bağlantılı olabileceği düşünülüyor.
4️⃣ Körzüt Kalesi: Urartu’nun Kutsal Kenti
Van Muradiye’deki Körzüt Kalesi’nde bulunan Urartu çivi yazılı taş bloklar çözümlendi. Yazıtlarda geçen “Haldi Patari” ifadesiyle yerleşimin Urartu dönemindeki adı belirlendi.
5️⃣ Küllüoba Höyüğü: 5 Bin Yıllık Ekmek
Eskişehir’deki Küllüoba Höyüğü’nde, yaklaşık 5 bin yıl öncesine tarihlenen, mayalanmış ve pişirilmiş bir ekmek bulundu. Ritüel amaçla kapı eşiğine gömüldüğü düşünülen ekmek, Anadolu mutfak tarihine ışık tuttu.
6️⃣ Limyra: Kayıp Zeus Tapınağı
Antalya Finike’deki Limyra Antik Kenti’nde, uzun süredir yeri bilinmeyen Zeus Tapınağı gün yüzüne çıkarıldı. Tapınağın Klasik Dönem’e ait olduğu belirlendi.
7️⃣ Troya: 4 Bin 500 Yıllık Halkalı Broş
Troya kazılarında, Erken Tunç Çağı’na tarihlenen ve dünyada sadece üç örneği bilinen altın halkalı broş bulundu. Eser, Troya’daki en önemli buluntular arasında gösteriliyor.
8️⃣ Aspendos: Hermes Heykeli
Aspendos Antik Kenti’nde Roma İmparatorluk Dönemi’ne ait mermer bir Hermes heykeli ortaya çıkarıldı. Heykel, MS 2–3’üncü yüzyıllara tarihleniyor.
9️⃣ Sayburç: 10 Bin 500 Yıllık Ölüm Ritüeli Heykeli
Şanlıurfa’daki Sayburç kazılarında bulunan heykel, erken yerleşik toplulukların ölüm ritüellerine dair önemli ipuçları sunuyor.
🔟 Datça Açıkları: Osmanlı Batığında Hançer
Muğla açıklarında bulunan 17’nci yüzyıl Osmanlı batığında, süslü bir Osmanlı hançeri ile çok sayıda silah, mutfak eşyası ve kişisel obje gün yüzüne çıkarıldı.
