CHP Gaziantep Milletvekili Melih Meriç, Menzil Cemaati’ne bağlı Beşir Derneği’nin 2024 yılı mali raporu, tarikatların ekonomik gücünü bir kez daha gündeme taşıdı. Dernek, geçtiğimiz yıl 240 milyon 921 bin TL bağış ve 22 milyon 499 bin TL yardım toplama geliri elde ederek toplamda 263 milyon 420 bin TL gelir beyan etti.
“BU SADECE BİR DERNEK, PEKİ YÜZLERCESİ NE KADAR TOPLUYOR?”
Meriç, rakamların tek başına bile Türkiye’deki dini yapılanmaların ulaştığı mali büyüklüğü gösterdiğini belirtti.“Menzil Cemaati’ne bağlı Beşir Derneği yalnızca bir yılda 263 milyon TL toplamış. Türkiye’de yüzlerce tarikat, binlerce vakıf ve dernek var. Bu tabloyu büyütün, ortaya milyarlarca liralık bir ekonomi çıkıyor. Peki bu paralar nerede toplanıyor, kim tarafından nasıl harcanıyor?” Meriç, özellikle “yardım toplama” adı altında yapılan faaliyetlerin şeffaflıktan uzak olduğunu vurgulayarak, kayıt dışı gelirlerin kamu düzeni açısından ciddi risk taşıdığını söyledi.
“BU DÜZENİN ADI İNANÇ ÖZGÜRLÜĞÜ DEĞİL, EKONOMİK İMTİYAZ SİSTEMİDİR”
CHP’li Meriç açıklamasında, bazı dini yapılarla devlet arasındaki ekonomik ilişkilerin giderek kurumsallaştığını belirtti: “Halk kuru ekmek bulamazken, bu yapılar vergi muafiyetleriyle, kamu kaynaklarıyla, ihalelerin kıyısında büyüyor. Bu düzenin adı inanç özgürlüğü değil, ekonomik imtiyaz sistemidir. Denetlenmeyen bu ağlar yalnızca mali değil, siyasal güç odağı haline gelmiştir.”
TARİKAT EKONOMİSİ KAYIT DIŞI MİLYARLARLA BÜYÜYOR
Uzmanlara göre, Türkiye’de faaliyet gösteren dernek ve vakıfların toplam yıllık bağış hacmi 100 milyar TL’nin üzerinde. Ancak bu gelirlerin yalnızca küçük bir kısmı beyan ediliyor. Birçok dini yapının, nakit, altın, gayrimenkul veya yurtdışı transferleri üzerinden kayıt dışı servet biriktirdiği tahmin ediliyor.
Meriç, bu tabloya dikkat çekerek şunları söyledi: “Tarikatların ekonomiye, siyasete, eğitime ve bürokrasiye sızdığı bir ülkede ne adalet işler ne de liyakat kalır. Cumhuriyet, kimsenin sırtını tarikata dayamasın diye kuruldu. Bugün görev, o Cumhuriyet’in vicdanını yeniden ayağa kaldırmaktır.”
“DENETLENMEYEN BAĞIŞ, HALKTAN ÇALINAN UMUTTUR”
Meriç, açıklamasını şu sözlerle tamamladı: “Devletin bütçesi şeffaf olmazsa, cemaatlerin kasası kutsanır. Halkın alın teriyle büyüyen bu servet, yoksulun sofrasından eksilen ekmektir. Denetlenmeyen bağış, halktan çalınan umuttur.”
