Ekonomi

Ne Zaman Emekli Olmalı?

“Ne zaman emekli olmalı?” sorusu, yıl sonu yaklaşırken milyonlarca çalışanın gündeminde yeniden yer aldı. Sosyal politika ve çalışma hayatı alanındaki çalışmalarıyla tanınan Prof. Dr. Aziz Çelik, emeklilik hesaplamalarına ilişkin kamuoyunda dolaşan iddialara açıklık getirdi. Çelik, emekli aylığı hesaplama yönteminin değiştiği yönündeki haberlerin gerçeği yansıtmadığını vurguladı.

Prof. Dr. Aziz Çelik, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda, emeklilik sisteminde teknik bir değişiklik olmadığını belirtti. Ancak esas sorunun, geçen yıl yaşanan ciddi bir adaletsizlik olduğunu ifade etti. Çelik’e göre 2024 yılı Temmuz–Aralık döneminde emekli olanlar, 2025 yılı Ocak–Haziran döneminde emekli olanlara kıyasla yaklaşık yüzde 25-30 oranında daha avantajlı aylık aldı.

Bu durumun milyonlarca emekli adayı açısından ciddi bir hak kaybı yarattığını vurgulayan Çelik, söz konusu farkın hükümet tarafından giderilmediğini dile getirdi.

Emekli Aylığı Güncelleme Katsayısı Nasıl Hesaplanıyor?

Emekli aylıklarının hesaplanmasında kullanılan güncelleme katsayısı, sistemin en kritik unsurlarından biri olarak öne çıkıyor. Bu katsayının amacı, geçmiş yıllardaki prime esas kazançların bugünkü değerine taşınmasını sağlamak. Güncelleme katsayısı; TÜFE oranı ile yıllık büyüme oranının yüzde 30’unun toplamından oluşuyor.

Prof. Dr. Aziz Çelik, geçmişte bu oranın TÜFE artı büyümenin yüzde 100’ü üzerinden hesaplandığını hatırlattı. Ancak 2008 yılında yapılan düzenlemeyle bu oranın yüzde 30’a düşürüldüğünü ve bunun emekli aylıklarını kalıcı olarak aşağı çektiğini belirtti.

Emeklilik Tarihi Aylığı Doğrudan Etkiliyor

Çelik’in açıklamalarına göre, emekli aylığının bağlandığı dönem, son yılın güncelleme katsayısını doğrudan etkiliyor. Yılın ilk yarısında emekli olanlar için TÜFE ve büyüme oranları netleştiği için bu veriler doğrudan hesaba katılıyor. Ancak yılın ikinci yarısında emekli olanlar için henüz kesinleşmeyen veriler nedeniyle aylık artış oranları esas alınıyor.

Bu durum, bazı yıllarda emekli aylıkları arasında ciddi farkların ortaya çıkmasına neden oluyor. Farkın büyüklüğü ise enflasyonun seyri ve maaş artış oranlarına bağlı olarak değişiyor.

2025 Sonu ve 2026 Başında Emeklilik Hesabı

Prof. Dr. Aziz Çelik, 2025 yılı sonu itibarıyla emeklilik planı yapanlar için önemli hesaplamalar paylaştı. Aralık 2025’te emeklilik başvurusu yapılması halinde, işçi ve Bağ-Kur emeklileri için son yılın güncelleme katsayısının yaklaşık yüzde 35 olacağını belirtti.

Ancak 2026 yılı başında emekli olunması durumunda, güncelleme katsayısının TÜFE ve büyüme oranının yüzde 30’u üzerinden hesaplanacağını vurguladı. Enflasyonun yüzde 31, büyümenin ise yaklaşık yüzde 3,3 olması halinde bu katsayının yüzde 32 civarında kalacağı ifade edildi.

Memur Emeklileri İçin Tablo Farklı

2008 sonrası memuriyete giren kamu görevlileri için durumun biraz farklı olduğuna dikkat çekildi. 2025 yılında işçi emeklilerinin yüzde 35 civarında zam almasına karşın, memur emeklilerinin toplu sözleşme nedeniyle yaklaşık yüzde 29 zam aldığı hatırlatıldı. Bu nedenle Aralık 2025’te emeklilik, kamu görevlileri için birkaç puanlık dezavantaj yaratabiliyor.

“Bu Sistem Büyük Bir Garabet”

Prof. Dr. Aziz Çelik, mevcut emekli aylığı hesaplama sistemini “Türkiye’deki en büyük adaletsizliklerden biri” olarak nitelendirdi. Emeklilik zamanlamasına bağlı olarak ortaya çıkan bu farkların sosyal devlet ilkesiyle bağdaşmadığını vurguladı.

Çelik, işçi ve Bağ-Kur’lular için 2025 yılı sonunda emeklilik başvurusu yapmanın sınırlı da olsa avantaj sağladığını, ancak kamu görevlileri açısından aynı durumun geçerli olmadığını belirterek çalışanları dikkatli olmaları konusunda uyardı.