SEVGİ GÜLDOĞAN
Son yıllarda iş dünyasında yaşanan en büyük dönüşümlerden biri, "solopreneurship" yani tek kişilik girişimcilik modeli. Geleneksel iş yapma biçimlerinden farklı olarak, bu modelde girişimciler, tüm iş süreçlerini tek başlarına yönetiyor.
Bir kişinin kendi işinin tüm departmanlarını kontrol etmesine olanak sağlayan bu yapı, özellikle dijitalleşme ve teknolojinin gelişimiyle daha fazla ön plana çıkıyor.
Solopreneur, kelime anlamı itibarıyla “solo” (tek başına) ve “entrepreneur” (girişimci) kelimelerinin birleşiminden türetilmiş olup, kendi işini kuran, yürüten ve büyüten bireyleri tanımlar. Teknolojik yenilikler ve dijital araçların yükselmesi, bu kavramın her geçen gün daha fazla benimsenmesini sağladı.
ARAŞTIRMALAR NE SÖYLÜYOR?
Küresel çapta yapılan araştırmalara göre, geleneksel iş yapma biçimleri giderek yerini daha esnek ve dijital temelli modellere bırakıyor. McKinsey ve Deloitte gibi araştırma şirketlerinin 2024 verilerine göre, girişimcilerin %43'ü tek başına çalışıyor ve dijital platformlar üzerinden iş yapıyor. Türkiye'de de bu artış gözlemleniyor. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) verilerine göre, 2022-2024 yılları arasında kurulan şahıs şirketleri %27 oranında bir artış gösterdi.
Dijital platformlar, freelance çalışanlar, online eğitmenler ve dijital içerik üreticileri, bu yeni dönemin öncülerinden. Kişisel markalarını yaratmak isteyen genç kuşak, girişimcilik için daha esnek ve düşük maliyetli bir yol arayışında. Bu bağlamda, solopreneurship sadece bir iş yapma biçimi değil, aynı zamanda bir yaşam tarzı haline gelmiş durumda.
TEKNOLOJİK YENİLİKLERİN ROLÜ: YAPAY ZEKÂ VE DİJİTAL ARAÇLAR
Teknolojik gelişmelerin, özellikle yapay zekâ (YZ) ve dijital araçların bu dönüşümde önemli bir rolü var. Yapay zekâ, bireysel girişimcilerin işlerini daha verimli hale getirmek için otomasyon, veri analitiği, sanal asistanlar ve müşteri hizmetleri gibi birçok alanda büyük katkı sağlıyor. YZ tabanlı yazılımlar sayesinde, solopreneurler iş süreçlerini otomatikleştirerek zaman kazanıyor ve daha yaratıcı işlere odaklanabiliyor.
Anadolu Üniversitesi'nden Uzman Berkan Hitayca'nın 2025 Ocak ayında yayımlanan araştırmasına göre, yapay zekâ, solopreneurlerin müşteri hizmetlerinden pazarlama stratejilerine kadar birçok alanda işleri kolaylaştırıyor. Konuya ilişkin araştırmada şu ifadeler yer alıyor:
“Yapay zekâ, solopreneurlere yalnızca işlerini verimli hale getirmekle kalmıyor; aynı zamanda küresel çapta müşteri edinme imkânı sunarak, bireysel girişimcilerin pazarda daha geniş bir yer edinmelerine yardımcı oluyor."
AVANTAJLAR VE ZORLUKLAR: DENGEYİ NASIL BULACAĞIZ?
Solopreneurship modelinin sunduğu avantajlar oldukça dikkat çekici. Bağımsızlık, esneklik ve düşük operasyonel maliyetler bu modelin en öne çıkan özellikleri arasında yer alıyor. Tek bir kişi, çalışma saatlerini ve projelerini kendine uygun şekilde belirleyebiliyor, böylece iş ve özel yaşam dengesi de sağlanabiliyor.
Ancak, tek kişilik operasyon aynı zamanda ciddi zorluklar da getiriyor. Gelir dalgalanması, zaman yönetimi sorunları ve destek eksikliği bu modelin karşılaşılan başlıca zorlukları. Ayrıca, mentorluk ve ekip desteği gibi unsurlar, geleneksel şirket yapılarında sunulurken, solopreneurler için daha kısıtlı kalabiliyor.
GELECEĞE BAKIŞ: DİJİTALLEŞME VE GLOBALLEŞME
Solopreneurlerin karşılaştığı zorluklar, dijitalleşen dünyada fırsatlara dönüşebiliyor. Bulut tabanlı sistemler, gig ekonomisi ve çevrimiçi eğitim platformları gibi dijital araçlar sayesinde, tek kişilik ekipler global pazarlara açılabiliyor. Ayrıca, çeşitli çevrimiçi topluluklar ve eğitim programları, yalnız çalışan girişimcilere daha fazla destek sunuyor.
Küresel bağlanabilirlik ve dijitalleşme sayesinde, solopreneurler artık yalnızca yerel değil, küresel çapta da iş yapabiliyor. Bu dönüşüm, yalnızca iş dünyasını değil, aynı zamanda sosyal yapıları da etkiliyor. İnsanlar, çalışma biçimlerini kendi ihtiyaçlarına göre yeniden şekillendiriyor.
YENİ NESİL GİRİŞİMCİLİK
Solopreneurship, yeni nesil girişimcilik modelinin en dikkat çekici örneklerinden biri olarak yükselmeye devam ediyor. Yapay zekâ, dijital araçlar ve gelişen iş modelleri, bu sürecin temel taşlarını oluşturuyor. Gelecekte, bu modelin daha da yaygınlaşması ve iş dünyasında önemli bir yer edinmesi bekleniyor.
Bireysel girişimcilik, sadece bir iş kurma yolu değil, aynı zamanda bireylerin kendi hayatlarını tasarlama biçimi haline gelmiş durumda. Ancak, bu dönüşümün ekonomik, sosyal ve yasal boyutları da göz önünde bulundurularak, kamu politikalarının bu yeni iş yapma biçimine uyum sağlaması gerekiyor.