Sarıkamış Harekatı’nın 111’inci yıl dönümü dolayısıyla Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi tarafından “Beyaz Hüzün: Sarıkamış Harekatı ve Sonuçları” başlıklı panel düzenlendi. Panele akademisyenler ve öğrenciler yoğun ilgi gösterdi.
Sarıkamış Harekatı Atatürk Üniversitesi’nde Panelle Anıldı
Moderatörlüğünü Prof. Dr. Yavuz Aslan’ın üstlendiği panelde;
-
İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Göktaş,
-
Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ulvi Ufuk Tosun,
-
Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Tarih Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Yavuz Özdemir,
Sarıkamış Harekatı’nın askeri, sosyal ve insani sonuçlarını değerlendirdi.
“Sarıkamış Şehitleri Çanakkale Kadar Anılmalıydı”
Panelin açılış konuşmasını yapan Prof. Dr. Yavuz Aslan, Sarıkamış şehitlerinin uzun yıllar yeterince anılmadığını belirterek şunları söyledi:
“Yıllarca Çanakkale şehitlerini andık ama Sarıkamış şehitlerini ihmal ettik. Oysa onlar da en az Çanakkale şehitleri kadar anılmayı hak ediyorlardı. Hiç düşünmeden canlarını verdiler ve bu toprakların vatan kalmasını sağladılar.”
Aslan, 2000’li yılların başından itibaren Erzurum Kalkınma Vakfı ve Atatürk Üniversitesi öncülüğünde Sarıkamış şehitlerinin yeniden gündeme taşındığını ve her yıl düzenli anma etkinlikleri yapıldığını hatırlattı.
“1916’dan Sonra Doğu Anadolu Kara Günler Yaşadı”
Sarıkamış Harekatı’nın asıl etkisinin savaş sonrasında ortaya çıktığını ifade eden Aslan, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Türk ordusunun savunma gücünü kaybetmesinden sonra 1916 yılı başlarından itibaren Doğu Karadeniz’den başlayarak Erzincan, Erzurum, Van ve Hakkari’ye kadar olan bölge Rus işgaline uğradı. Biz bu dönemi ‘kara günler’ olarak adlandırıyoruz.”
Aslan, tartışmaların yalnızca kayıp sayıları üzerinden yapılmasının eksik olduğunu belirterek, işgal, göç ve esaretin çok daha yıkıcı sonuçlar doğurduğunu vurguladı.
Göç, Esaret ve Katliamlar: Rakamlar Dehşeti Gözler Önüne Seriyor
Prof. Dr. Aslan, Rus işgaliyle birlikte yaşanan göçlerin ve katliamların boyutuna dikkat çekerek şu bilgileri paylaştı:
-
Yüz binlerce insan kış şartlarında göç etmek zorunda kaldı
-
Göç yollarında on binlerce sivil hayatını kaybetti
-
Esarete düşen Türk halkı, Ermeni çetelerinin saldırılarına maruz kaldı
-
1917 sonu – 1920 ortası arasında 500 binin üzerinde insan katledildi
-
1914’te yaklaşık 4 milyon olan Vilayet-i Şarkiye nüfusu, 1918’de 600–700 binlere düştü
“Rakamların korkunçluğu ortadadır. Bunlar kelimelerle anlatılabilecek acılar değildir” dedi.
“Savaşın En Ağır Yükünü Erzurum Halkı Taşıdı”
Sarıkamış Harekatı’nın hedefinin Sarıkamış olmasına rağmen en büyük bedeli Erzurum vilayetinin ödediğini ifade eden Aslan, şunları söyledi:
“7’den 70’e herkes bu savaşın yükünü taşıdı. Erzurum halkı Birinci Dünya Savaşı boyunca 4 yıl fedakârlık yaptı, ardından 4 yıl da Milli Mücadele verdi. Bu halkın sabrına ve fedakârlığına hayran olmamak mümkün değildir.”