GONCAGÜL KONAŞ
İklim değişikliğinin etkileri her geçen yıl daha yakıcı biçimde hissedilirken, tarımsal üretim su kıtlığıyla karşı karşıya. Türkiye Ziraatçılar Derneği Aydın Şube Başkanı Erdem Tusu, artan sıcaklıkların ve azalan su kaynaklarının tarım için ciddi bir tehdit oluşturduğunu belirterek, hem üreticilerin hem de kamu kurumlarının su yönetiminde sorumluluk alması gerektiğini vurguladı. “Su hem hayat hem tarım için vazgeçilmez bir kaynak, ancak artık onu bilinçli kullanmak zorundayız” diyen Tusu, modern sulama sistemlerinin yaygınlaşması, israfın önlenmesi ve tasarruflu üreticilerin desteklenmesi çağrısında bulundu.
AYDIN’DA 48 DERECEYE VARAN SICAKLIKLAR ÜRÜNLERİ VURDU
Tusu, iklim değişikliğinin etkilerini Aydın özelinde de ağır biçimde hissettiklerini belirterek, “Bu yıl Aydın’da 42 ila 48 santigrat derece arasında seyreden yirmi günlük bir süreç yaşadık. Bu sıcaklık farkları incir, memecik zeytini ve Söke pamuğu gibi coğrafi işaretli ürünlerimizi olumsuz etkiledi” ifadelerini kullandı.
“SUYU DEKARA DEĞİL, MİKTARA GÖRE VERMELİYİZ”
Türkiye’nin tarımda suyu “dekara veren tek ülke” olduğuna dikkat çeken Tusu, bu uygulamanın değiştirilmesi gerektiğini söyledi: “İki çiftçi yan yana pamuk ektiğinde biri iki santimetre su sütünüyle sulama yaparken diğeri otuz-kırk santimetreyle suluyor. Bu, hem suyun verimsiz kullanılmasına hem de ürüne zarar verilmesine neden oluyor. Çiftçide bu bilincin oluşması şart.”
Tusu, çiftçilere yönelik ödül-ceza sisteminin devreye alınması gerektiğini de vurguladı:
“Tasarruflu su kullanan çiftçiye daha fazla destek verilmeli. Aşırı su kullanan çiftçiler ise desteklemelerden daha az yararlanmalı.”
“ÇİFTÇİLER MODERN SULAMA SİSTEMLERİNDEN HABERSİZ”
Yaptıkları çalışmalar sonucunda pek çok çiftçinin modern sulama sistemlerinden habersiz olduğunu belirten Tusu, “Basınçlı sulama sistemlerinden ya da toprak altı sulama sistemlerinden birçok çiftçi haberdar değil. Bakanlık destekleri konusunda da bilgi eksikliği var. Çiftçiler, bu sistemleri projelendirmek için ziraat mühendislerinden profesyonel destek alabileceklerini dahi bilmiyorlar” dedi. Bu nedenle öncelikli hedeflerinin modern sulama sistemlerinin yaygınlaştırılması olduğunu belirtti.
“ASIL SORUN TARIMDAN DEĞİL, EVSEL KULLANIMDAN KAYNAKLANIYOR”
Tusu, su krizinin temelinde tarımın değil, iklim değişikliği ve evsel kullanımın yattığını belirterek,
“Krizi tetikleyen şey tarımda su kullanımı değil; iklim değişikliği. Yağışlar hem azaldı hem de düzensiz hale geldi. Ani sağanak yağışlar toprağa işleyemeden akıp gidiyor, yeraltı sularını besleyemiyor.” dedi.
Evsel kullanımda suyun verimsiz ve denetimsiz tüketildiğini vurgulayan Tusu, “Kimse bulaşık deterjanını, çamaşır deterjanını, şampuanı ne kadar kullandığınızı denetlemiyor. Bu kimyasallar suyla birleştiğinde artık geri dönüştürülemez bir çorba haline geliyor” ifadelerini kullandı.
Tusu, bu noktada da ödül-ceza mekanizmasının devreye girmesi gerektiğini belirterek, “Belirli bir miktarın üzerinde su tüketen vatandaşlardan daha fazla ücret alınmalı. Aynı şekilde kimyasal ürünlerde tasarruf edenler teşvik edilmeli” dedi.
“KAMU KURUMLARI ÖRNEK OLMALI”
Tusu, su tasarrufu konusunda kamu kurumlarının da sorumluluk alması gerektiğini dile getirerek,
“Bugün birçok kamu kurumunda hâlâ otomatik musluk sistemi yok, hâlâ çim sulanıyor. Neden çim suluyoruz? Bunun yerine su tüketimi düşük olan ateş dikeni, hurma veya çam gibi bitkiler tercih edilebilir. Kamu kurumları bu konuda örnek olmazsa vatandaştan da bekleyemeyiz.” şeklinde konuştu.
“TURİZM SEKTÖRÜ DE CİDDİ SU İSRAFI YAPIYOR”
Su krizinin konuşulmayan bir diğer boyutuna da dikkat çeken Tusu, turizm sektöründe yaşanan su israfına vurgu yaptı: “Turizm lobisi güçlü olduğu için bu konu fazla gündeme gelmiyor ama neredeyse her villanın önünde bir havuz var. Bu havuzlarda kullanılan kimyasallar suyun tekrar kullanılmasını imkânsız hale getiriyor.”
Tusu, çözüm önerisi olarak bireysel havuz sistemlerinin sınırlandırılması ve kısmen tuzlu suyla doldurulan havuz sistemlerinin yaygınlaştırılmasını önerdi: “Florida ve Miami’de bu sistemler başarıyla uygulanıyor. Kullanılan kimyasal miktarı onda bire kadar düşürüldü.”