Fotoğraf: Kozmik Anafor
Kuantum fiziğinin Everett yorumu, bu paralel evren teorisinin bir versiyonudur. Kuantum mekaniğinde, bir parçiklinin durumu belirli bir değere sahip olmak yerine, olasılık dağılımı olarak ifade edilir. Everett yorumuna göre, bir parçiklinin durumu kesin olarak belirlenmediği anlarda, evren farklı yollar boyunca bölünerek farklı kolları olan birçok evren oluşturur. Örneğin, bir parçiklinin yukarı veya aşağı spin durumuna sahip olma olasılığı eşitse, bu olayı gözlemlediğinizde bir evrende yukarı spin durumu gerçekleşirken, aynı anda başka bir evrende aşağı spin durumu gerçekleşir.
Schrödinger'in kedisi paradoksu, kuantum mekaniğinin temel prensiplerini anlamak için kullanılan bir düşünce deneyidir. Bu paradoksta, bir kedinin bir kutu içinde hem yaşayan hem de ölü olarak kabul edilmesi gereken bir durum yaratılır. Bir kuantum olayı belirli bir sonuç üretmediğinde, kuantum mekaniğine göre bu sonuç tüm olasılıklarda mevcuttur. Bu nedenle, kedinin durumu gözlenene kadar hem yaşayan hem de ölü olarak kabul edilir.
Everett yorumu, Schrödinger'in kedisi paradoksunu çözebilir gibi görünüyor çünkü bu yorum, her ihtimale ait bir ayrı evren oluşturur. Kedinin yaşam veya ölüm durumuyla ilgili her ihtimal farklı bir evrende gerçekleşir ve bu evrenler birbirinden bağımsızdır. Ancak, unutulmaması gereken önemli bir nokta, paralel evren teorilerinin henüz deneysel olarak kanıtlanmış olmaması ve çeşitli eleştirilere maruz kalmasıdır. Bu teoriler spekülatif doğalarını korumaktadır ve bilimsel topluluk içinde farklı görüşler bulunmaktadır.
Paralel Evren Teorisi (Çoklu Evren Teorisi) nedir?
Paralel evren teorisi, farklı versiyonlarıyla önerilen bir kavramdır. Temelde, her bir karar veya olayın sonucunun gerçekleştiği, ancak farklı evrenlerde meydana geldiği bir modeli ifade eder. Bu teori, bilim kurgu ve popüler kültürde sıkça kullanılan bir konsepttir, ancak deneysel olarak kanıtlanmış değildir.
Paralel evren teorisinin bazı varyasyonları şunları içerir:
Many-Worlds Interpretation (Çoklu Evren Yorumu): Kuantum mekaniğinin Everett yorumu olarak da bilinir. Bu yoruma göre, her kuantum olayı, tüm olası sonuçların gerçekleştiği birçok paralel evrene yol açar.
Many-Universes Hypothesis (Çoklu Evren Hipotezi): Evrenin sonsuz sayıda kopyasının bulunduğunu öne süren bir hipotezdir.
Parallel Universes or Multiverse Theory (Paralel Evrenler veya Çoklu Evren Teorisi): Evrenin farklı bölgelerinde veya boyutlarında farklı gerçekliklerin bulunduğunu savunan genel bir kavramdır.
Kuantum Fiziğinin Everett Yorumu
Kuantum mekaniğinde, belirli bir özellik (örneğin, parçacığın spin durumu) ölçüldüğünde, sonucun kesin olarak tahmin edilemeyeceği ancak olasılık dağılımı olarak ifade edileceği kabul edilir. Everett yorumuna göre, bu belirsizlik anlarındaki her seçenek, ayrı bir evren oluşturur. Bu yorum, makroskobik nesnelerin de kuantum düzeyde davranışlarını içerebileceğini öne sürer.
Schrödinger'in Kedisi Paradoksu
Bu düşünce deneyi, 1935 yılında fizikçi Erwin Schrödinger tarafından ortaya atıldı. Temelde, bir kutu içindeki bir kedinin, bir radyoaktif atomun bozulması sonucu hem yaşam hem de ölüm durumunda olabileceği fikrini ele alır. Bu durumda, kuantum belirsizliği nedeniyle kutudaki radyoaktif atomun bozulma veya bozulmama durumu kesin değilken, kedi hem yaşayan hem de ölü olarak kabul edilir.
Everett yorumu, Schrödinger'in kedisi paradoksunu şu şekilde çözebilir: Atom bozulmamışsa bir evrende, kedi yaşar; atom bozulmuşsa başka bir evrende, kedi ölür. Her ihtimal ayrı bir evrende gerçekleşir ve kuantum belirsizliği bu farklı evrenlerin oluşmasına neden olur.
Ancak unutulmaması gereken nokta, paralel evren teorilerinin hala deneysel olarak kanıtlanmış olmamasıdır. Bu konudaki araştırmalar ve tartışmalar devam etmektedir ve bu teorilerin gerçekliği hakkında kesin bir bilgiye henüz sahip değiliz.