Dolayısıyla, üç boyutlu bir cismin belirli bir anda bulunduğu konumu tanımlamak için x, y ve z koordinatlarına ek olarak, o cismin belirli bir zamandaki konumunu ifade eden t koordinatı da eklenir. Bu dört koordinat bir araya geldiğinde, olayların ve nesnelerin zaman içinde nasıl değiştiğini daha kapsamlı bir şekilde anlamamızı sağlayan bir uzay-zaman modeli oluşur.
İşte basit bir örnek: Bir uçak düşünün. Üç boyutlu uzayda (x, y, z) koordinatları ile uçak nerede olduğunu belirleyebilirsiniz. Ancak, uçağın nerede olduğunu tam olarak anlamak için zamana (t) da ihtiyaç vardır. Yani, uçak üç boyutlu uzayda hareket ederken zaman içinde de ilerler. Bu nedenle, uçağın tam konumunu belirlemek için dört boyutlu bir uzay-zaman kavramına ihtiyaç vardır.
Genel görelilik teorisi, uzay ve zamanın birbirine bağlı olduğunu, kütle ve enerji gibi fiziksel özelliklerin uzay-zamanın eğriliğine neden olduğunu öne sürer. Bu teori, cisimlerin hareketini ve uzay-zamanın nasıl büküldüğünü anlamamıza yardımcı olur. Dolayısıyla, dört boyutlu uzay-zamanın anlayışı, fiziksel olayların ve evrenin genel yapısının daha derinlemesine anlaşılmasına katkıda bulunur.
4. boyutu görmek mümkün mü?
Şu anki insan algısı ve duyularıyla doğrudan dördüncü boyutu görmek mümkün değildir. İnsanlar üç boyutlu uzayı (uzunluk, genişlik, yükseklik) algılayabilir ve zamanı yaşarlar. Ancak dördüncü boyut olan zamanı, genellikle doğal olarak algılayabilirler.
Fiziksel dünyayı algılayan duyularımız (görme, işitme, dokunma vb.), üç boyutlu dünyayı anlamak ve etkileşime girmek için evrimleşmiştir. Dördüncü boyut olan zaman, bir olayın meydana geldiği anından sonraki anlara kadar hissedebiliriz. Ancak dördüncü boyutu, örneğin geleceği veya geçmişi doğrudan gözlemlemek veya algılamak gibi bir yeteneğimiz yoktur.
Daha soyut düzeyde, fizikçiler dördüncü boyut olan uzay-zamanın matematiksel anlamını ve etkilerini anlamaya çalışırlar, ancak bu daha çok matematiksel ve teorik bir kavramdır ve fiziksel olarak doğrudan algılanamaz.