GONCAGÜL KONAŞ
Türkiye’nin farklı bölgelerinde yaşanan orman yangınları doğayı tehdit etmeye devam ederken, müdahale süreçleri de tartışma konusu oluyor. Ormancılık ve Tabiatı Koruma Vakfı Genel Başkanı Abdurrahman Sağkaya, orman yangınlarının sadece ateşle değil, bilgi eksikliği ve yanlış yönetişimle büyüdüğünü söyledi. Müdahalenin bilgiye, önlemin ise bilinçli topluma dayandığını vurgulayan Sağkaya, “Yangını anlamayan yöneticiler, sahada görev almamalı.” diyerek hem teknik altyapı hem de organizasyon konusunda köklü bir değişim çağrısı yaptı.
“ORMAN YANGINLARI, YANGININ FARKLI BİR ÇEŞİDİ”
Orman yangınlarının şehir yangınlarından tamamen farklı olduğuna dikkat çeken Sağkaya, “Şehir yangınıyla hiç benzerliği yoktur. Orman yangınlarında ateşin içindesiniz. Şehir yangınında dışarıdan hortumu tutarsınız. Nihayet bir binadır yanan, onu söndürürsünüz” ifadelerini kullandı. Yangınların üç temel unsura bağlı olarak büyüdüğünü vurgulayan Sağkaya, “Bir: ateş, iki: yanıcı madde, üç: oksijen. Bu üç faktör yangını etkili hale getirir.” diye konuştu.
“İNSANLAR DOĞAYA EĞİTİMSİZ GİDİYOR”
Yangınların büyük çoğunluğunun insan kaynaklı olduğuna dikkat çeken Sağkaya, “Eskiden insanlar ormana fazla girmezdi. Şimdi doğaya çıkma ihtiyacı artıyor ama eğitimsizce davranılıyor. Sigara izmariti atılıyor, mangal yakılıyor.” dedi. Yangınları önlemek için halkın bilinçlendirilmesi gerektiğini kaydeden Sağkaya, “Ormana giriş çıkış kontrol altına alınmalı. Isıya duyarlı kameralarla yangın anında tespit edilip müdahale edilmeli.” ifadelerini kullandı.
“HAVADAN MÜDAHALE SADECE DESTEK SAĞLAR”
Son yıllarda kamuoyunda tartışma konusu olan hava araçlarıyla ilgili de açıklamalarda bulunan Sağkaya, “Hava araçları karada çalışanların işini kolaylaştırır ama yangını söndürmez. Ne helikopterle ne uçakla yangını söndürmek mümkün değil.” dedi. Karada görev yapan 25 bin işçinin eğitimine dikkat çeken Sağkaya, “Bu işçilerin eğitimleri yetersiz. Son yangınlarda 10 şehit verdik. Eğitimleri iyi olsaydı çıkış noktaları bulunabilirdi.” ifadelerini kullandı.
“YANGINI BİLMEYEN YANGIN YÖNETEMEZ”
Yangınların yönetiminde liyakatin şart olduğunu söyleyen Sağkaya, “Yangın amiri, bölge müdürü veya orman işletme müdürü olur. Bakanlar ya da valiler yangın yönetmemeli. Araziyi bilmiyorsun, ormanın yapısını bilmiyorsun, neyin talimatını veriyorsun?” diye sordu. Sağkaya, 2021’deki Manavgat yangınını örnek göstererek, “İçişleri Bakanı yangın yönetmeye kalktı. Bu çok yanlış.” dedi.
“YANGIN ÖNLEME ŞERİTLERİ HAYAT KURTARIR”
Orman yangınlarında dozerlerin en kritik araç olduğunu söyleyen Sağkaya, “Yangının geleceği yeri hesaplayıp orada şerit açmanız gerekir. Bu şeridi zamanında açamazsanız yangın yayılır, faciaya dönüşür. Örneğin Çanakkale Bölge Müdürümüz şerit açarken şehit oldu.” açıklamasında bulundu.
“BASIN DA YANLIŞ BİLGİLERLE ZARAR VERİYOR”
Basının yangın haberlerini verirken dikkatli olması gerektiğini vurgulayan Sağkaya, “Basında çıkan ‘yanan alanlar imara açılacak’ iddiaları köylüyü yanlış yönlendiriyor. Ormanı yakıp arazi alacağını zanneden cahil insan çıkıyor. Bu tür haberler yangınlara zemin hazırlıyor.” diye konuştu.
“BAKAN YANGIN YERİNE GİTMESİN”
Yangın bölgelerine üst düzey yöneticilerin gitmesinin motivasyonu bozduğunu belirten Sağkaya, “Yangın esnasında bakana söyledim; yangın yerine gitmeyin. Herkes sizi ağırlamak için seferber oluyor. Yangın ikinci plana düşüyor.” dedi. Basın toplantılarında da orman teşkilatının görünmez hale getirildiğini söyleyen Sağkaya, “Yangını söndüren orman teşkilatı ama açıklamayı bakan yapıyor. Orman Genel Müdürü kadraja bile girmiyor. Bu durum teşkilatın motivasyonunu kırıyor. Motive olmayan ekip yangına 10 dakikada değil, 15 dakikada gider. O 5 dakikada yangın yayılır.” dedi.
“DOĞA KENDİNİ YENİLER AMA…”
Yanan ormanların imara açıldığı yönündeki iddiaların gerçek dışı olduğunu vurgulayan Sağkaya, “Ben 32 yıl bu teşkilatta çalıştım. Bir tane yangın alanı kimseye verilmedi. Orman Genel Müdürlüğü’nün namusudur bu. Doğa zaten kendini yeniliyor. Marmaris’te 8 bin hektar alan yandı, hiçbir şey dikmeden bir yıl sonra yeşerdi.” dedi.
“YENİ STRATEJİYE İHTİYAÇ VAR”
Yangınlara karşı ortak mücadele gerektiğini belirten Sağkaya son olarak şu çağrıda bulundu:
“Yeni bir strateji, yeni bir yangın eğitim sistemi kurulmalı. Orman Genel Müdürlüğü yalnız bırakılmamalı. Basın, belediyeler, sivil toplum elini taşın altına koymalı. Herkes kendi işini yapmalı. Ormancı olmayanlar yangın amirliği yapmamalı. Basın da bilgi sahibi olmayan kişileri ekranlara çıkarmamalı. Türk ormancıları dünya çapında. Bu kadar fedakarlığa rağmen yangın tazminatı olarak 5 bin lira veriliyor. Bu trajikomik. Hükümetin, basının, herkesin yapması gerekenler var. Eksiklikler ortada.”