Diyabet, yalnızca ilaçlarla değil, doğru beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleriyle yönetilmesi gereken kronik bir hastalık. Ancak yapılan araştırmalar, hastaların büyük çoğunluğunun farkında olmadan günlük beslenmede önemli hatalar yaptığını gösteriyor.
Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Dyt. Harika Özkaya Yurttadur, diyabet hastalarının en sık yaptığı 10 beslenme hatasına dikkat çekerek, bu hataların kan şekeri dalgalanmalarına ve komplikasyonlara zemin hazırladığını söyledi.
1. Kahvaltıyı Atlamak
Kahvaltı yapmamanın diyabet kontrolünü olumsuz etkileyen en temel hatalardan biri olduğunu belirten Yurttadur, gece boyunca uzayan açlığın sabah saatlerinde kan şekeri dengesizliklerine yol açtığını söyledi.
317 diyabet hastasıyla yapılan bir çalışmada kahvaltıyı atlayanların HbA1c düzeylerinin daha yüksek olduğu ve gün içi kan şekeri dalgalanmalarının belirgin şekilde arttığı tespit edildi.
Doğru yaklaşım:
Protein, sağlıklı yağ ve lifli karbonhidrat içeren dengeli bir kahvaltı yapmak.
2. Şekersiz Ürünlere Güvenmek
“Şekersiz” ibaresi taşıyan ürünlerin her zaman diyabet dostu olmadığını vurgulayan Yurttadur, bu ürünlerde tatlandırıcı bulunmasına rağmen yüksek karbonhidrat veya kalori içeriğinin kan şekerini yükseltebileceğini belirtti.
Doğru yaklaşım:
Etiket okumak, işlenmiş şekersiz ürünleri ölçülü tüketmek.
3. Lif Tüketimini İhmal Etmek
Çözünür liflerin sindirimi yavaşlatarak kan şekeri artışını dengelediğini söyleyen Yurttadur, lif tüketiminin yetersizliğinin hem kan şekeri kontrolünü hem de bağırsak sağlığını olumsuz etkilediğini ifade etti.
Doğru yaklaşım:
Yulaf, baklagiller, sebzeler ve tam tahılları düzenli tüketmek.
4. Porsiyon Kontrolü Yapmamak
Sağlıklı gıdaların bile aşırı tüketilmesinin kan şekerinde ani yükselmelere yol açabileceğini belirten Yurttadur, porsiyon yönetiminin diyabet kontrolünde kritik olduğunun altını çizdi.
5. Sıvılardan Alınan Gizli Kalorileri Göz Ardı Etmek
Şekerli çay, kahve, hazır içecekler ve meyve sularının günlük kalori tüketimini hızla artırdığını belirten uzman, bu içeceklerin kan şekerinde ani yükselmeler yarattığını söyledi.
6. Karbonhidrat Kaynaklarını Doğru Bilmemek
Diyabet hastalarının çoğu yalnızca ekmek ve pilavı karbonhidrat sanıyor. Oysa süt, yoğurt, meyve ve paketli atıştırmalıklar da karbonhidrat içeriyor.
Doğru yaklaşım:
Karbonhidrat içeren besinleri tanımak ve öğün planlamasında buna göre hareket etmek.
7. Yetersiz Su Tüketimi
Yeterli su tüketiminin kan şekerini dengelemek için önemli olduğunu vurgulayan Yurttadur, diyabet hastalarının günde en az 2,5 litre su içmesi gerektiğini söyledi.
8. Öğün Atlamak ve Sonrasında Aşırı Yemek
Öğün atlamanın hipoglisemi riskini artırdığını belirten uzman, bu durumun bir sonraki öğünde aşırı yeme davranışına yol açarak kan şekerini hızla yükselttiğini ifade etti.
9. Yanlış Ara Öğün Tercihleri
Çikolata, paketli atıştırmalık ve şekerli içeceklerin kan şekerini hızla yükselttiğini söyleyen Yurttadur, bu döngünün kısa sürede tekrar açlık hissi yarattığını belirtti.
10. Profesyonel Destek Almamak
Kişiye özel beslenme planı oluşturulmadığında yanlış alışkanlıkların yerleşebileceğini belirten Yurttadur, diyabet hastalarının bir diyetisyenle çalışmasının kalıcı başarı için şart olduğunu söyledi.