Ankara

Kişiye Özel Tedavide Türkiye-Avrupa İşbirliği Başlıyor!

Türk ve Avrupalı araştırmacılar, kardiyovasküler, metabolik veya böbrek sorunları olan hastalar için kişiselleştirilmiş tıp alanında yenilikçi çözümler geliştirmek amacıyla kolları sıvayacak.

AA muhabirinin TÜBİTAK'tan edindiği bilgilere göre, Ufuk Avrupa Programı Sağlık Kümesi kapsamında desteklenen ve TÜBİTAK'ın da ortağı olduğu ortak fonlama projesi 'Kişiselleştirilmiş Tıp için Avrupa Ortaklığı' kapsamında 'CARMEN2026 Ortak Çağrısı'na çıkıldı.

Çağrıyla, dünyada ilk 10 ölüm nedeni arasında yer alan kardiyovasküler, metabolik veya böbrek kaynaklı hastalıklara odaklanılacak.

Hastalar arasındaki genetik varyasyonlar, çevresel faktörler, sosyal ve yaşam tarzı farklılıkları geleneksel tedavilerin etkinliğini sınırlıyor. Bu nedenle, risk altındaki bireylerin daha erken belirlenmesini, kişiye özgü önleyici yaklaşımların iyileştirilmesini ve yenilikçi tedavilerin keşfetmesini sağlayacak kişiselleştirilmiş yaklaşımlara acil duyuluyor.

Çağrıyla, bu hastalıklar için klinisyenlerin, hastaların, araştırmacıların ve girişimcilerin bir araya getirilerek, kişiselleştirilmiş tıp alanındaki yenilikçi çözümlerin geliştirilmesi amaçlanıyor.

Klinik öncesi modeller kullanılacak

Çağrı kapsamında başvuru yapılacak projelerin araştırma konuları da belirlendi.

Buna göre, söz konusu hastalıklar için insan hücre kültürü, organoidler ve hastalığa özgü hayvan modelleri gibi klinik öncesi modeller kullanarak yenilikçi kişiselleştirilmiş tedavi yaklaşımlarının geliştirilmesi bekleniyor.

Hastalarda tedavi yanıtı, etkinliği veya tedaviyle ilişkili yan etkiler izlenerek, doz optimizasyonu da dahil olmak üzere tedavi yollarını kişiselleştirmek için moleküler belirteçler veya son teknolojiler tespit edilecek.

Hastalığın kötüleşmesini veya eşlik eden hastalıkları tahmin etmek ve önlemek için kişiye özgü erken tanı yöntemleri geliştirilecek. Böylece durumun kardiyovasküler-böbrek-metabolik sendroma dönüşmesini geciktirecek moleküler belirteçler veya son teknolojiler belirlenecek.

Projelerde yapay zeka teşvik ediliyor

Başvuru sahiplerinin, projelerinde, tedavi sonuçlarıyla ilişkili çoklu verileri bir araya getirmesi önem taşıyor.

Projelerin, ayrıca yapay zeka/makine öğrenimi algoritmaları, yeni nesil görüntüleme teknolojileri, dijital sağlık araçları gibi son teknolojileri içermesi gerekiyor.

Hastanın kullandığı ilacın dozu, etkinliği, yan etkileri, hasta tarafından bildirilen durumlar, cinsiyet, yaş, çevresel faktörler, sosyal geçmiş, yaşam tarzı veya beslenme durumu gibi bilgilerin da dikkate alınması talep ediliyor.

Yalnızca çok ortaklı uluslararası konsorsiyumlar desteklenecek

Çağrı kapsamında yalnızca çok ortaklı uluslararası konsorsiyumlar tarafından sunulan projelere destek verilecek.

Konsorsiyumların, CARMEN2026 çağrısına katılım sağlayan en az 3 farklı AB üye veya asosiye üye ülkesi kurum/kuruluş tarafından oluşturulmuş olması gerekiyor.

Uluslararası başvurular, 'EP PerMed Proje Başvuru Sistemi' ve ulusal başvurular 'TÜBİTAK Proje Başvuru Sistemi' üzerinden yapılacak.

Uluslararası başvurusular 10 Şubat 2026 ve ulusal başvurular da 16 Şubat 2026'ya kadar yapılabilecek.

Çağrıya, Yükseköğretim Kanunu kapsamında yer alan yükseköğretim kurumları, eğitim ve araştırma hastaneleri, kamu kurum ve kuruluşları, sektör ve büyüklüğüne bakılmaksızın firma düzeyinde katma değer yaratan ve ticaret sicil belgesi olan Türkiye'de yerleşik sermaye şirketleri başvurabilecek.

Proje süresi 36 ay olarak belirlendi.

Proje kapsamında TÜBİTAK'tan talep edilecek katkı, kurum hissesi ve proje teşvik ikramiyesi hariç, proje başına 200 bin avroyu aşamayacak. Katkı tutarı, yürütücü kuruluş başına yükseköğretim kurumları, eğitim ve araştırma hastaneleri ile kamu kurum ve kuruluşları için uluslararası proje konsorsiyumunda koordinatör olmaları durumunda 125 bin avroyu, ortak olmaları durumunda 100 bin avroyu geçemeyecek. Katkı tutarının üst limiti özel kuruluşlar için 200 bin avro olarak belirlendi.

Yükseköğretim kurumları, eğitim ve araştırma hastaneleri ile kamu kurum ve kuruluşları, kabul edilen bütçeleri üzerinden yüzde 100, büyük ölçekli özel kuruluşlar yüzde 60 ve KOBİ'ler yüzde 75 desteklenecek.

Çağrı kapsamında yurt içi ve dışındaki bilimsel toplantılara katılım için yapılacak seyahatlere en fazla 116 bin lira, proje ortakları arasında çalışma ziyareti gibi faaliyetlere en fazla 195 bin lira olmak üzere yürütücü kuruluş başına en fazla 311 bin liraya kadar ödenek istenebilecek.