GONCAGÜL KONAŞ
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi öğretim görevlisi ve Enerji Verimliliği ve Çevre Koruma Derneği Başkan Yardımcısı Adnan Çangır, bisiklet kullanımının Türkiye’deki yeri, karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerilerine dair çarpıcı değerlendirmelerde bulundu. Belediyelerin vizyon sahibi olmasına rağmen halkın direnç gösterdiğini belirten Çangır, her yıl yüzlerce bisikletlinin trafikte yaşamını yitirdiğine dikkat çekerek, “Bisiklete binin, hem kendi hayatınızı hem de toplumun geleceğini koruyun” çağrısında bulundu.
“ULUSLARARASI PROJELERİ TÜRKİYE’YE TAŞIYORUZ”
Dernek faaliyetlerinden bahseden Çangır, “Derneğimizin faaliyetleri daha çok Avrupa’da üye olduğumuz federasyonların etkinliklerini ulusal düzeyde yaygınlaştırmak üzerine oluyor. Bunlardan bir tanesi Eurovelo Bisiklet Turizmi. Bunun ulusal koordinatörlüğünü yürütüyoruz. Bir diğeri ‘bike to work’ kampanyası, bisiklet dostu işveren sertifikasyonu veriyoruz. Ayrıca üyesi olduğumuz Uluslararası Spor ve Kültür Birliği ile fiziksel aktiviteyi teşvik eden kampanyaları ülkemizde yaygınlaştırmaya çalışıyoruz.” dedi.
Çangır, ayrıca Türkiye’de bisiklet derneklerinin federasyonlaşması için öncülük ettiklerini belirterek, “Tüm Bisiklet Dernekleri Federasyonu’nu kurduk. Merkezi Ankara’da. Henüz genç bir federasyonuz, iki buçuk yıl oldu ama artık ayakta durmaya çalışıyoruz.” diye konuştu.
“BELEDİYELER İSTİYOR AMA HALK DİRENİYOR”
Türkiye’de en büyük sorunun vatandaşın bakış açısı olduğuna dikkat çeken Çangır, “Belediyeler vizyona sahip, yapmak istiyorlar. Ama uygulamaya geçildiğinde özellikle bisiklet özelinde halktan bir direnç görüyorlar. Esnafa diyorsun ki, Avrupa’da trafikten arındırılmış caddelerde iş hacmi artmış. ‘Olmaz öyle şey’ diyor. Bizim çözmemiz gereken şey vatandaşın kafasındaki o duvar” ifadelerini kullandı.
Oy kaygısının da belediyeleri zor durumda bıraktığını belirten Çangır, “Aslında biz bisiklet kullanıcıları belediyeleri çok eleştiriyoruz. Ama onları durduran şey oy kaygısı. Bu kaygıyı yaratan da vatandaş.” dedi.
“TÜRKİYE’DE GÜVENİLİR İSTATİSTİK YOK”
Bisiklet kullanımına dair veri eksikliğine dikkat çeken Çangır, “Karayolları araçları sayıyor ama bisiklet için böyle bir şey yok. İzmir’de, Mersin’de bisiklet sayaçları var ama Türkiye genelinde güvenilir bir istatistik yok. En çok bisiklet yoluna sahip şehir Konya. Fakat Konya’da yollar arttıkça bisiklet kullanan sayısı azaldı. Dünyada örneği yok.” dedi.
Avrupa’daki örneklerle kıyaslama yapan Çangır, “Amsterdam’da bisiklet kullanım oranı yüzde 60’lara varmış durumda. Konya’da ise yüzde 5’i geçtiğini sanmıyorum. Türkiye’de oranlar yüzde 1-3 aralığında.” diye konuştu.
“ENERJİ ÜRETMEK MÜMKÜN AMA ASIL MESELE KAFALARDA”
Bisikletin enerji üretiminde de kullanılabileceğini söyleyen Çangır, “Pedal çevirirken telefonunu şarj edebiliyorsun. Gaziantep’te pedal çevirerek elektrik üretme yarışmaları yapılıyor. Ama ulaşım için en büyük engel yine kafalarımızın içinde. ‘Bu şehirde bisiklet kullanılmaz’ deniyor ama kullanılıyor. Ankara’da bile insanlar kullanıyor.” sözleriyle önyargılara dikkat çekti.
“ATATÜRK 1928’DE BİSİKLET TURU İSTEMİŞTİ”
Bisikletin Türkiye’deki tarihine de değinen Çangır, Mustafa Kemal Atatürk’ün vizyonunu hatırlatarak şunları söyledi: “Cumhuriyet’in ilk döneminde Atatürk yaverine ‘bir bisiklet turu düzenle, Anadolu insanı bisikleti görsün’ demiş. 1928’de başlayan turlar Edirne’den Ağrı’ya kadar yapılmış. Atatürk’ün yaveri Daniş Karabelen’in kızı Özcan Atamert geçen hafta vefat etti. Kendisi derneğimizin onursal üyesiydi. 2023’te aynı rotayı tekrar ederek Anıtkabir’de bitirdik. Önümüzdeki yıllarda diğer rotaları da tamamlamak istiyoruz.”
“ÇOCUKLARA KÜÇÜK YAŞTA BİSİKLET ALIŞKANLIĞI KAZANDIRMALIYIZ”
Çocukların bisiklete teşvik edilmesinin önemini vurgulayan Çangır, “Anne babanın en önemli sorumluluklarından biri çocuklarını bisiklete alıştırmak. Çocuğu bisiklete binen bir sürücü, araba kullanırken çok daha dikkatli olur. Bilinç kazanır.” dedi.
“HER YIL 300-400 BİSİKLETLİYİ KAYBEDİYORUZ”
Türkiye’de bisikletli ölümlerine değinen Çangır, “Her yıl 300-400 arkadaşımızı trafikte kaybediyoruz. Buna kaza denemez, çarpışma, hatta kimi zaman kasten öldürme. Cezalar caydırıcı değil. İstanbul’da bir bisikletliyi öldüren sürücü uyuşturuculu çıktı, altı ay sonra teslim oldu ve az bir cezayla kurtuldu. Bu adalet değil.” sözleriyle tepkisini dile getirdi.
Hayalet bisiklet geleneğini de hatırlatan Çangır, “Bir bisikletli katledildiğinde o noktaya bisikleti beyaza boyayıp asıyoruz. Avrupa’da da dünyada da bu gelenek var. Beyaz bisiklet, beyaz melek demek.” dedi.
“MESAJIM NET: BİSİKLETE BİNİN”
Son olarak herkese çağrıda bulunan Çangır, “Bisiklete binin. Hepimiz bisiklete binelim. Araç kullandığımızda da duyarlılık ve farkındalık oluşacak. Bizim kaportamız bedenimiz, bize çarparsanız ölürüz.” sözleriyle konuşmasını tamamladı.