Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi'ne (NASA) bağlı Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nde yapılan kapsamlı bir araştırma, atmosferik nehirlerin günümüzde daha büyük ve daha nem yüklü hale geldiğini ortaya koydu. Uzmanlara göre bu durum, gelecekte daha yoğun yağışların yaşanmasına neden olabilir.
Atmosferik Nehirler Daha Sık ve Daha Güçlü Görülüyor
"Atmosferik Nehirlerin Doğasındaki Değişimler" başlıklı çalışmada, 1980-2023 yılları arasında toplanan iklim verileri ile uydu gözlemleri analiz edildi. Yapılan değerlendirmeler; atmosferik nehirlerin kapladığı alan, oluşum sıklığı, enlem dağılımı, içerdiği su buharı miktarı ve rüzgar etkileri gibi parametreleri ele aldı.
Bilim insanlarına göre, küresel sıcaklık artışıyla birlikte atmosfer daha fazla nem tutabiliyor. Bu durum, atmosferik nehirlerin taşıdığı su miktarını artırarak yoğun yağışlara zemin hazırlıyor.
21. Yüzyılın Sonuna Kadar Risk Katlanarak Artabilir
Çalışmada öne çıkan verilere göre, yüksek ısınma senaryolarının gerçekleşmesi halinde yüzyıl sonuna kadar atmosferik nehirlerin görülme sıklığının dünya genelinde %501, bazı bölgelerde ise %1001 oranında artabileceği öngörülüyor.
Bununla birlikte, geçmiş 45 yılın verileri incelendiğinde atmosferik nehirlerin alanlarının %6 ila %9 oranında genişlediği, taşıdığı su buharı miktarının ise %1,5 ile %2,5 oranında arttığı tespit edildi.
En Büyük Artış ABD, Avrupa ve Asya Bölgelerinde
Araştırmada özellikle Kuzey Amerika’nın doğu kıyıları, Güney Okyanusu çevresi, Kuzey Pasifik'in yüksek enlemleri ve kuzey yarımkürenin farklı bölgelerinde atmosferik nehir oluşumlarının ciddi şekilde arttığı gözlemlendi.
Araştırmanın baş yazarı ve North Carolina Üniversitesi Küresel Hidroloji Laboratuvarı araştırmacısı Lexi Henny, atmosferik nehirlerin büyük hava sistemleri olarak atmosferin kısa sürede yoğun nem boşaltımına neden olduğunu ifade etti. Henny, "Bu sistemler genellikle tropikal bölgelerden orta enlemlere ya da daha yüksek enlemlere doğru hareket eder" dedi.
Isınan Atmosfer, Daha Fazla Yağış Demek
Henny, atmosferin her bir derecelik sıcaklık artışıyla yaklaşık %7 daha fazla nem tutabildiğine dikkat çekti. Bu durumun, atmosferik nehirlerin daha güçlü hale gelmesine ve daha geniş alanları etkilemesine neden olduğunu belirtti.
Altyapısı Zayıf Bölgeler Daha Büyük Tehlike Altında
Atmosferik nehirlerin neden olduğu şiddetli yağışların altyapısı zayıf bölgelerde ciddi seller yaratabileceğine değinen Henny, iklim değişikliğine uyum sağlayacak stratejilerin önemini vurguladı. Henny, "Afetlerle mücadele kaynakları sınırlı olan bölgeler, bu tür doğa olaylarına karşı daha büyük risk altında kalacaktır" dedi.