TRUMP-ALİEV-PAŞİNYAN…

8 Ağustos 2025 tarihinde iki komşu ülke, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump tarafından, Washington’da bir araya getirildi

Dünya televizyonları, iki ülke üst düzey yöneticisinin barışa giden yolda çok değerli bir belgeyi, bildiriyi imzalamalarını yayınladı, sürece değer verdi. İki sorunlu ülke üst düzey yöneticisinin buluşması, kan, gözyaşı ve güvensizlik dolu bir sürecin geleceğe taşınmasını engellemesi beklenen bir metni imzalamaları gerçekten çok olumlu karşılanmalıdır.

Ancak, Paşinyan ve Aliev’in, Trump veya bir başka ülke yöneticisinin arabuluculuğuna gerek duymaları, uzmanlarca halkla ilişkiler bilimi açısından değerlendirilmelidir. Bu değerlendirme, tarafları yererek, ağır eleştiriler yönelterek değil, siyasetçileri ve toplumları bilgilendirmek, yönlendirmek ve şiddetsiz, yüz yüze iletişimi güçlendirmek için yapılmalıdır.

Halk arasında çok kullanılan bir tanımlama ile belirtmek istiyorum, iki kocaman üst düzey yöneticisinin, üstelik iki komşu ülke siyasetçisinin buluşmaları, geçmişte yaşanan kanlı ve ölümcül çatışmaları geride bırakmaları, barış yolunda çok önemli bir belgeyi imzalamaları için bir başka ülkenin, bir başka siyasetçinin arabuluculuğuna gerçekten gerek var mıydı?

Masalarda yüz yüze ve göz göze iletişim kurulması, sorunların çözümünde şiddetsiz yöntemler bulunması için insanlar, başka insanların arabuluculuğuna neden gerek duyar, hayret ediyorum.

Binlerce, on binlerce gencin kanının, annelerin gözyaşlarının akmaması için başka insanların arabuluculuğuna gerek duyulmayan bir dünya hayal etmeli ve böyle bir dünya için çaba göstermeliyiz. Şiddetsiz, akıl ve duygu dolu çabalar gösterirken, insanlar arasında, cinsiyet, ırk, köken, dil, din, renk ve kültür farklılıklarını ölçü almamalıyız. İçinde şiddeti barındırmayan farklılıklarımızı doğal zenginlik kabul etmeli, yine de birbirimize dayatmamalıyız.

Yeniden ABD Başkanı Donald Trump’ın önderliğinde gerçekleşen İlham Aliev-Nikol Paşinyan birlikteliğine dönmek istiyorum.

Acaba, ilk iletişim ve görüşmeler önce uzman insanlarla mı başladı? Uluslararası ilişkiler uzmanı olmasam da sürecin bu aşamasına böyle gelindiği, hatta böyle gelinmesi gerektiği kanısındayım.

Trump-Aliev, Trump Paşinyan, Aliev-Paşinyan, Trump-Paşinyan-Aliev arasında çeşitli yöntem ve araçlarla öncesinde iletişim kuruldu mu, görüş alışverişi yapıldı mı?

Bu tür iletişim yöntemlerinin doğruluğuna inandığım için bu soruları sizlerle paylaşıyorum.

Soruları biraz daha sürdürüyorum.

Üçlü arasında neler konuşuldu, hangi sözler verildi, uzlaşan iki ülkenin topraklarında, diğer komşu ülkeleri veya herhangi bir ülkeyi rahatsız edecek askeri üsler, askeri tesisler kurulacak mı, ağır silahlar depolanacak mı, ek yollar ve büyük yatırımlar yapılacak mı?

Bu imzalar ve sonrasında yaşanacaklar, gelecekte çocukların kanları ve annelerin gözyaşlarına neden olacak mı? Bu imzalar, gerçekten Kafkasya’da, Orta Doğu’da, Asya’da ve sonuç olarak Dünya’da sevgi, dostluk ve barışı sonsuza dek sürdürecek bir sürece onurlu katkılar yapacak mı?

Yoksa….?

Haydi, melek kişilikli insanlar, kadın-erkek birlikte, dayanışma içinde, silahların değil yüz yüze, göz göze dillerin konuştuğu, ellerin tokalaştığı, bedenlerin kucaklaştığı bir Dünya için, haydi…